DEMOKRASI BERPARLIMEN

1. DEMOKRASI BERPARLIMEN

2. - Demokrasiberparlimenmembawamaksudpemerintahanygdijalankansecaraperwakilan. Demokrasiberparlimendibentukhasildaripadaprosespilihanraya. Dalamprosespilihanraya, rakyatdiberimandatutkmemilihpemimpinygakanmewakilimerekadanpemimpininilahygakanmenjadiwakilrakyatdiparlimen. • Malaysia telahmengamalkansistemdemokrasiberparlimensejak Tanah Melayumencapaikemerdekaan. • Rakyat negarainitelahdiberipengalamanmengenaipilihanrayasejaktahun 1952 lagi.

3. FAEDAH DARI PENGALAMAN SISTEM DEMOKRASI BERPARLIMEN DI MALAYSIA • Kerajaanbolehmerangka, menggubaldanmelaksanakan strategi2 pembangunannegara. • KerajaanberjayamelancarkanDasarEkonomiBaru (DEB) bertujuanmembasmikemiskinantanpamengirakaumdanmenyusunsemulamasyarakat Malaysia bagimencapaiperpaduansertamengekalkankeamanandankeselamatannegara. • Kerajaanmenggalakkanpertumbuhanaktivitiekonomiutkmenyediakanpluangpekerjaan, menambahkemahiran, menggalakkan [enggunaanteknologimoden, mempertingkatkandayapengeluaran, pendapatandankemakmurannegara.

4. Kerajaanmenggalakkanpenglibatansektorswastadanmelaksanakandasarpenswastaandanpensyarikatan Malaysia. • Kerajaanmenitikberatkanpelajarandanpendidikan. - Kemudahanpelajaranygdisediakanhendaklahdigunakansebaikmungkinolehgolonganbeliaterutamanyadi institusi2 pengajiantinggi.

5. PILIHANRAYA • Pilihanrayabolehdijalankandlm mana2 organisasisamadaswastaatausyarikat, kesatuansekerja, MPP di institusi2 pengajiantinggiutkmemilihwakilmerekasebagaiwakilutkmenyelesaikan, memperbaiki isu2 masyarakat, pekerjadanjugapelajar.

6. SEJARAH PILIHANRAYA DI MALAYSIA • Pada 27 Julai 1955, Pilihan Raya Persekutuan ygprtamadi Tanah Melayutelahdiadakan. Antarapartiygmengambilbahagiandalampilihanrayainiialah; a) PartiPerikatanygterdiridaripada UMNO, MCA dan MIC ygbarumenyertainya. PartiPerikatanmempertandingkanseramai 52 org calonseorangbagi tiap2 kawasanpilihanraya. b) Parti Negara pimpinanDatokOnnmengemukakan 33 org calon c) Parti Islam Se-Tanah Melayu (PAS) dengan 11 org calon.

7. Parti2 lain ygmengambilbahagiandlmpilihanrayainiialahPartiBuruh, PartiKemajuan Perak (kemudianmenjadiPartiKemajuan Rakyat), PertubuhanKebangsaan Perak danPertubuhanMelayu. • PartiPerikatantelahmemenangi 51 dari 52 buahkerusiygdipertandingkan. Kerusiygsebuahlagidimenangioleh PAS. • Dalamsistemdemokrasiberparlimen, rakyatialahpenentukepadapembentukankerajaanmelaluipilihanrayaumumygdiadakansetiap 5 tahunsekali. • Sekiranya YDPA membubarkanParlimen, pilihanrayamestidiadakandalamtempoh 60 hariselepaspembubaranParlimendanDewanUndanganNegeri. • Di Sabah dan Sarawak tempohnyaadalahlebihpanjangiaitu 90 hariutkjalankanpengundianmemandangkanramaiantarapenduduknyaygtinggaldikawasanpendalaman.

8. FUNGSI PILIHAN RAYA • Menubuhkansebuahkerajaandemokrasi • Mengekalkanpucukpimpinan • Pemilihancalonbagimengisijawatantertinggikerajaan • Menguatkankestabilandanlegitimasidalamsatuorganisasidankomunitipolitik. Jenis-JenisPilihan Raya - Primary Elections • Pilihanraya ‘Run Off’ • Pilihanrayatempatan

9. SURUHANJAYA PILIHAN RAYA DAN PERJALANAN PILIHAN RAYA DI MALAYSIA • SuruhanjayaPilihan Raya (SPR) Malaysia ditubuhkanpada 4 September 1957 mengikutPerkara 114 Perlembagaan Persekutuan. Semasapenubuhannya, SPR dianggotaiolehseorgpengerusidandua org ahli. • SPR telahmembentuksebuahurusetiaygdiketuaiolehseorangSetiausaha. Setiausahainiberperanansebagaiketuapentadbirbagiurusetiaberkenaan. SetiausahapertamaygdilantikialahEncik H. Cassidy ygberkhidmatdaritahun 1957 hingga 1958.

10. SPR merupakansebuahbadanygbebasdaripadapengaruhpolitik. • Antara SPR ialah: i) mengkajidanmembuatpersempadananbahagian-bahagianpilihanraya ii) menjalankanurusanpendaftranpemilihdanpenyemakandaftarpemilih iii) menjalankanpilihanrayaumumdanpilihanrayakecil iv) mendaftarkancalon-calonygbertandingdanmemastikancalon-calonmemenuhikriteriadankelayakanygdiperlukan.

11. Ahli SPR dilantikoleh YDPA selepasberundingdenganMajlis Raja-Raja. Ahli-ahlinyaterdiridaripadaseorgPengerusi, seorgTimbalanPengerusidantiga org ahli lain ygakanmembantu SPR. • Syaratkelayakanahli SPR ialah: a) berumurtidaklebihdari 65 tahun b) seorgygtidakmuflis c) tidakmemegangjawatanbergajiyg lain d) bukan mana2 ahlipolitikdari mana2 MajlisParlimendanDewanUndanganNegeri.

12. PROSES PILIHANRAYA DI MALAYSIA SISTEM PILIHAN RAYA • Sejaktahun 1957, Malaysia mengekalkansistempolitikpelbagaipartiygmanapartipolitikygmemperolehmajoritikerusidiParlimen (Dewan Rakyat) DewanUndanganNegeri, bolehmenubuhkankerajaanpersekutuanataunegeri. • Sistemygdigunakandi Malaysia ialahberasaskan ‘First-Past-The-Post-System’ • Calon2 ygmemperolehmajoritiakandiisytiharkanpemenangdibahagianpiliahanrayaygberkenaan.

13. UNDANG-UNDANG DAN PERATURAN PILIHANRAYA • Perlembagaan Persekutuan • PerlembagaanNegeri • AktaPilihan Raya, 1958 (Akta 19) • AktaKesalahanPilihan Raya, 1954 (Akta 5) • Peraturan-peraturan (PerjalananPilihan Raya) Pilihan Raya 1981. • Peraturan-peraturan (PendaftaranPemilih) Pilihan Raya 2002. • Peraturan-peraturan (MengundiMelalui Pos) Pilihan Raya 2003

14. ELEMEN-ELEMEN PENTING PILIHAN RAYA • Bahagian-bahagianPilihan Raya • PendaftaranPemilih • Kelayakancalon • ProsesPilihan Raya

15. BilanganBahagianPilihan Raya • Dalamsistempilihanrayaygdiamalkandi Malaysia, seseorangcalondipilihuntukmewakili penduduk2 sesuatubahagianpilihanrayadiParlimen (Pilihan Raya Umum) atauDewanUndanganNegeri (Pilihan Raya Negeri). • Sehinggakiniterdapat 219 kerusiDewan Rakyat (Parlimen) dan 567 kerusiDewanUndanganNegeri.

16. PersempadananSemulaBahagian-bahagianPilihan Raya • SPR bertanggungjawabutkmengkajisemulasempadanbahagianpilihanrayaparlimendannegeri. • SPR perlumenjalankankajianinisetiaptidakkurangdaripada 8 tahun.

17. PENDAFTARAN PEMILIH • Satuelemenpentingdlmsistempilihanrayaialahseseorgitumestilahmendaftardengan SPR sebelumdiabolehmengundidalampilihanrayabagiDewan Rakyat atauDewanUndanganNegeri. • Di Malaysia, seseorangitulayakutkmendaftarjikadia: a) seorangwarganegara Malaysia b) berumurtidakkurangdaripada 21 tahunpadatarikhkelayakan c) seorangpendudukdimana-manabahagianpilihanrayadi Malaysia d) tidakhilangkelayakan

18. HilangKelayakanPemilih • Seseorangpemilihakanhilangkelayakanjikasekiranyadia: • Padatarikhkelayakan, ditahankeranatidaksiumanatausedangmenjalanihukumanpenjara. • Sebelumtarikhkelayakan, telahdidapatibersalahdandihukummatiataupenjarautktempohlebih 12 bulandanmasihmenjalanihukumanpadatarikhkelayakan • TelahdidapatibersalahdibawahAktaKesalahanPilihan Raya 1954 • Telahmemperolehkerakyatanasing.

19. SemakanDaftarPemilih • Semakandaftarpemilihdijalankandisepanjangtahun, sepertiygdiperuntukkandidalamundang-undang. • Daftar-daftarpemilihbarudisediakansetiaptigabulansekalidaniadipamerkanselamatujuhharibagitujuanurusantuntutandanbantahan. • Selepasmempertimbangkantuntutandanbantahanmelaluisiasatanawal, daftarpemilihuntuktahunberkenaanakandisahkanolehsuruhanjayadidalamtempohsebulan. • Semasasemakandaftarinduk, mana2 pemilihygsudahmeninggalduniadanygsudahhilangkelayakanmengikut undang2 akandikeluarkandaripadadaftarberkenaan.

20. KelayakanCalon • Dalamsistempilihanrayadi Malaysia, calonygbertandingbolehmewakilisesuatupartiataubertandingsebagaicalonbebas. • Seseorgitulayakmenjadicalondalam mana2 pilihanrayajikamemenuhi syarat2 berikut: a) warganegara Malaysia danbermastautindinegaraini b) berumurtidakkurangdaripada 21 tahunpadaharipenamaancalon c) tinggaldinegerimanadiaakanbertanding

21. Seseorgcalonakanhilangkelayakansekiranyadia: a) telahdidapatiataudiisytiharkantidaksiuman b) bankrap c) memegangjawatanberkepentingan ‘office of profit’ d) gagalmengemukakanlaporanberbelanjaanpilihanraya e) telahdidapatibersalaholehmahkamahdi Malaysia dandijatuhihukumanpenjarautktempohtidakkurangdarisetahunataudendatidakkurangdari RM2000 danbelumdapatpengampunan. f) telahmemperolehkewarganegaraanasing

22. PilihanrayautkDewan Rakyat danDewanUndanganNegeriseperti yang ditetapkanolehundang-undang, diadakansekalidalamtempoh lima tahun, kecualijikadewandibubarkanlebihawal. Pilihan Raya Umumdiadakandidalamtempoh 60 hariselepastarikhpembubaran. • Pilihan Raya Kecil jugadiadakandalamtempoh 60 haridaritarikhkekosongan, samaadadisebabkanolehkematian, perletakanjawatanatauseseorangAhliDewan Rakyat danDewanUndanganNegeriituhilangkelayakan. • Dalamhalini, tarikhkekosongankerusiakanditetapkanoleh SPR.

23. ProsesPilihanRaya • Pilihan Raya UmumatauPilihan Raya Kecil bermuladenganpengeluaran writ pilihanrayaoleh SPR kepadaPegawaiPengurus. • Padamasaygsama, satunotisakandiwartakanutkmenetapkan tarikh2 haripenamaancalondanharimengundi

24. HariPenamaanCalon • Haripenamaancalonmerujukkepadahariygtelahditetapkanoleh SPR bagi calon2 mengemukakan kertas2 penamaanutkbertandingdalampilihanrayakepadapegawaipengurus. • Kertas2 penamaanbolehdikemukakanolehcalon, pencadangdanpenyokongatausalahseorgdaripadamereka. Kertas2 penamaancalonmestilahdikemukakanantara jam 9.00 pagihingga 10.00 pagipadaharipenamaan. • Kertas2 penamaancalonakandipamerkandari jam 10.00 pagihingga 11.00 pagiuntukditelitidanmenerimasebarangbantahan • Dalamkesdimanaseseorgcalonsahajaygdicadangkan, PegawaiPengurusakanmengisytiharkancalonitumenangtanpabertanding.

25. Deposit • Wang deposit berjumlah RM10,000 bagikerusiParlimendan RM5000 bagikerusinegeriperludiserahkankepadaPegawaiPengurussebelumataupadaharipenamaancalon. • Calonakanhilangwang deposit sekiranyagagalmemperoleh 1/8 daripadajumlahundiygdiperolehsemuacalonygbertandingdidalamsesuatubahagianpilihanrayaberkenaan.

26. PenggunaanSimbol Seseorgcalonygmewakilisesuatupartipolitikbolehmenggunakansimbolpartijikadiamendapatkebenaranbertulisdaripadaketuapartiberkenaan. Calon2 bebasperlumemilih mana2 simbolygtelahdisediakanoleh SPR utkdicetakpada kertas2 undi.

27. Kempen - SPR telahmerangka peraturan2 khasutkberkempen, sptygterteradidalamAktaKesalahanPilihan Raya (Pindaan) 2002. kempenhnyabolehdimulakanselepasselesaiprosespenamaancalondanmestidihentikanpada jam 12.00 malamsebelumharimengundi.

28. HariMengundi • Harimengundimerujukkepadahari pemilih2 membuangundi. Secararasmiharimengundibermulaselepas 12.00 tengahmalamdanberakhirdenganpengumumankeputusanpilihanraya. • Waktumembuangundiditetapkandari 8.00 pagihingga jam 5.00 petangdiseluruh Malaysia. • Bagikawasanpendalaman, unit2 bergerakdigunakanbagimemastikankelancaranprosesmembuangundi. • SPR akanmengeluarkannotisutkmemaklumkan org ramaitentang perkara2 pilihanrayaspt: a) tarikhmengundi b) Lokasitempatmengundi c) Waktumengundidisemuatempatmengundi d) Lokasipusatpengiraandanpenjumlahanundi

29. Pengundiandilakukandi tempat2 mengundiygtelahdiwartakan. SetiaptempatmengundimempunyaiseorangKetuaTempatMengundiygmengawalseliaprosespengundian. Beliaudibantuolehkeranimengundidankeranimengiraundi. KebenaranuntukmemasukiTempatMengundi - Hanya pemilih2 ygnamamerekaterdapatdidalamdaftarpemilihbagisesuatutempatmengundisahajabolehdibenarkanmasukutkmembuangundi. KadPengenalandiripemilihygdikeluarkanolehJabatanPendaftaran Negara digunakansbagaipengenalandiridanperluditunjukkanditempatmengundi

30. Bagimemastikankeadaanterkawaldanmenentukankerahsiaanundi, hanya pegawai2 berikutygdibenarkanmemasukitempatmengundi: a) ahlidan pegawai2 SuruhanjayaPilihan Raya b) KetuaTempatMengundidankakitanganya c) calon2 danwakilcalon d) Ejen-ejenmengundidanejenmengiraundi e) merekaygdibenarkanolehSuruhanjayaPilihan Raya.

31. Cara-caramengundi • Seseorgpemilihhnyabolehmemangkahseorgcalonsahaja, iaitudenganmenandakan ‘X’ bersebelahannamacalonygdipilih. Selepasmenandakankertasundi, pengundiperlumelipatnyamengikutgarisandikertasundidanseterusnyamemasukkannyakedalampetiundiygdisediakan. • Jikadiadakanpilihanrayaserentak (Dewan Rakyat danDewanUndanganNegeri), kertas2 undimestilahditanda, dilipatdandimasukkankedalampetiundiygberasinganygtelahditandadengansamaada ‘PARLIMEN’ dan ‘NEGERI’.

32. Undi Pos • Undi pos dihantardengan pos seawalygmungkinkepadapemilihyglayakmengundimelalui pos. • Kertasundi pos mestisampaikepadaPegawaiPengurusselewat-lewatnya jam 5.00 petangpadaharimengundi. Prosedur2 yglengkaptelahdisediaknutkmenjagakerahsiaanundi.

33. EjenMengundi • undang2 membenarkancalonmelantikejenmengundibagitujuanmenjagakepentingancalondisetiaptempatmengundidisepanjangmasa. • Perananejenadalahutkmemastikanprosespengundiandijalankanmengikut undang2 danperaturanygberkaitan.

34. PengiraanUndi • PengiraanundidijalankanolehKetuaTempatMengundiditempatmengundiataudisatupusatpengiraanundiygtelahditetapkan. Undi pos bagisesuatubahagiaanpilihanrayadikiraolehPegawaiPengurusdipusatpengiraanundiygditetapkan. • Semasaundidikira, merekaygdibenarkansahajabolehmemasukitempatmengiraundi. Merekaialah: a) ahli-ahlidan pegawai2 SPR b) Pegawaiygdilantikoleh SPR c) Keranimengiraundi d) Calon, wakildanejenmengiraundi Kehadiran ejen2 calonadalahutkmemastikanpengiraanundidijalankanmengikutprosesygbetulsptygtlahditetapkanoleh undang2 danperaturanbagimemastikan urusan2 pengiraanundiitubetul, adildantelus.

35. PenjumlahanRasmiUndi • Selepasselesaipengiraanundidi tempat2 mengundidanpusatpengiraanundi, keputusan2 pengundianakandikemukakankepadaPegawaiPengurusdipusatpenjumlahanundi. • PegawaiPengurusbagisesuatubahagianpilihanrayaituakanmengisytiharkancalonygmendapatundimajoritisebagaiwakilygterpilihbagibahagianpilihanrayaygberkenaan.

36. PetisyenPilihan Raya • Keputusanpilihanrayabolehdicabardimahkamah. Sesuatupetisyenbolehdibuatatas sebab2 berikut: a) sogokan, perasugut, atausbarangsalahlakuygmungkintelahmenjejaskanpilihanraya b) ketidakpatuhan undang2 danperaturanpilihanrayaoleh mana2 pihak. c) perbuatanrasuahatauperbuatanmenyalahi undang2 ygdilakukanolehcalondan ejen2. d) calonatau ejen2nya didapatitidaklayakmenyertaipilihanraya.

37. PetisyenpilihanrayamestilahdikemukakankeMahkamahTinggidalammasa 21 hariselepastarikhkeputusanpilihanrayadisiarkandalam Warta. • Selepasmenjalankanperbicaraankeataspetisyenberkenaan, jika hakim pilihanrayamemutuskanbahawapilihanrayaberkenaanterbatal, SPR akanmengeluarkannotisygmanapilihanrayabaruakandiadakandibahagianpilihanrayatersebut.

38. PenyataPerbelanjaanPilihan Raya • Seseorgcalonadalahlayakmembelanjakanwangbagipilihanraya, tetapitidakbolehmelebihi: • RM200,000 bagiDewan Rakyat • RM100,000 bagiDewanUndanganNegeri • LaporanperbelanjaanmestilahdihantarkepadaPengarahPilihan Raya Negeridalamtempoh 31 hariselepastarikhkeputusanpilihanrayadisiarkandidalam Warta. • KegagalanutkmengemukakanpenyataperbelanjaanpilihanrayaataukegagalanutkmengemukakannyadidalamtempohygditetapkanmerupakansatukesalahandibawahAktaKesalahanPilihan Raya 1954.

39. PenyimpanandanPelupusan • Dalamprosespilihanraya, satuaspekpentingialahpenyimpanan kertas2 undidan dokumen2 lain ygberkaitan. Dokumen2 inimestilahdisimpandidalampetiatau peti2 khasdnadikuncidengandisaksikanoleh ejen2 calon. • Peti2 khasiniakandisimpanselama 6 bulandibawahpengawasanPegawaiPengurus. PengarahPilihan Raya Negeriakanmenyimpandaftarpemilihygtelahditandakandanjuga counter foils kertasundi. • Iniadalahuntukmenjaminkerahsiaanundi. Peti2 ituhnyabolehdibukaatasarahan Hakim MahkamahTinggi, jikaada kes2 petisyen. • Selepastempoh 6 bulan, PegawaiPengurus (selepasmendapatkebenarandaripada SPR) akanmelupuskan kertas2 undidan dokumen2 berkenaan. PegawaiPenguruskemudiaannyaakanmengemukakansijilpelupusankepadaPegarahPilihan Raya Negeri.