190 likes | 367 Views
Leon Oostrum Paka 2014. Het onstaan van sterren en planeten. Achtergrond Sterren: GMC -> shu collapse -> protostar + disk -> pre main sequence -> classification / birthline / hayashi /HR/ magnetic fields
E N D
Leon Oostrum Paka 2014 Het onstaan van sterren en planeten
Achtergrond • Sterren: GMC -> shucollapse -> protostar + disk -> pre mainsequence -> classification/birthline/hayashi/HR/magneticfields • Planeten: dust -> coagulation -> planetesimal -> grav. Stirring/scattering -> runawayvsoligarchic -> planet-> giantplanetformation
Moleculaire wolken • Koud (15K) • Groot (150 lj)
Fragmentatie • Instabiele wolk • Kleine stukjes vallen uit elkaar in nog kleinere stukjes
Probleem • Alle wolken zouden in elkaar moeten storten • Voorspelling: 250 zonsmassa’s per jaar • Meting: 3 zonsmassa’s per jaar • Iets houdt stervorming tegen! • Magnetische velden • Rotatie
Van stukje wolk tot ster • In het midden hogere dichtheid, dus sneller instorten: instorten gebeurt binnenstebuiten • Informatie over instorten reist met geluidssnelheid naar buiten • Wolk krimpt en wordt warmer tot ongeveer 2000K • Protoster in het midden
Wolken draaien • Draaiing verdwijnt niet zomaar • Restant van wolk wordt een schijf, de protoplanetaire schijf • Blokkeert het licht van de protoster • Kunnen we die zien?
Accretie • Protoster verzamelt materiaal uit de schijf. Draaiing verdwijnt via jets
Schijf • Ster schijnt op de schijf: buitenkant warmt op
Kleine deeltjes • Deeltjes in schijf blijven aan elkaar plakken • Steeds grotere deeltjes • Botsingen zorgen dat deeltjes weer uit elkaar vallen
Stuiterprobleem • Hoe ontstaan er toch grote deeltjes als botsingen ze weer kapot maken?
Planetesimalen • Uiteindelijk toch een aantal grote planetesimalen • Tot 1000 km doorsnee (maan is 1700 km)
Bijzonderheden • Botsingen tussen planetesimalen veroorzaakten waarschijnlijk: • Rotatie as van Uranus • Massa van de maan • Samenstelling van Mercurius
Planeten! • Planeten migreren • In de buitenwijken nog veel kleinere objecten
Grote planeten • Grote planeten beïnvloeden accretieschijf (of wat daarvan over is)