Projekt „Zapobieganie zakażeniom HCV”

1. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny w Warszawie Instytut Psychiatrii I Neurologii w Warszawie Uniwersytet Medyczny w Lublinie Główny Inspektorat Sanitarny Projekt „Zapobieganie zakażeniom HCV” Zasadniczym celem projektu jest stworzenie podstaw do zaplanowania długofalowej strategii przeciwdziałania zakażeniom HCV i zwalczania wzw C w Polsce oraz opracowanie założeń do dokumentu „Narodowa Strategia Zapobiegania i Zwalczania Zakażeń HCV na lata 2015-2020”. PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ SZWAJCARIĘ W RAMACH SZWAJCARSKIEGO PROGRAMU WSPÓŁPRACY Z NOWYMI KRAJAMI CZŁONKOWSKIMI UNII EUROPEJSKIEJ ORAZ MINISTRA ZDROWIA www.hcv.pzh.gov.pl

2. Instytucja realizująca: Instytucja realizująca: Instytucja realizująca: Instytucja realizująca: Instytucja realizująca: Instytucja realizująca: Instytucja realizująca: Instytucja realizująca: Instytucja realizująca: Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny w Warszawie Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny w Warszawie Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny w Warszawie Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny w Warszawie Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny w Warszawie Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny w Warszawie Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny w Warszawie Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny w Warszawie Partnerzy: Partnerzy: Partnerzy: Partnerzy: Partnerzy: Partnerzy: Partnerzy: Główny Inspektorat Sanitarny Uniwersytet Medyczny w Lublinie Uniwersytet Medyczny w Lublinie Uniwersytet Medyczny w Lublinie Instytut Psychiatrii I Neurologii w Warszawie Instytut Psychiatrii I Neurologii w Warszawie Instytut Psychiatrii I Neurologii w Warszawie Instytut Psychiatrii I Neurologii w Warszawie Instytut Psychiatrii I Neurologii w Warszawie www.hcv.pzh.gov.pl

3. Zapobieganie zakażeniom HCV założenia programu Prof. dr hab. Andrzej Zieliński Zakład Epidemiologii NIZP-PZH www.hcv.pzh.gov.pl

4. Na temat zapobiegania zakażeniom HCV Wikipedia na stronie w języku angielskim podaje : A combination of harm reduction strategies, such as the provision of new needles and syringes and treatment of substance use, decrease the risk of hepatitis C in intravenous drug users by about 75%. The screening of blood donors is important at a national level Adhering to universal precautions within healthcare facilities www.hcv.pzh.gov.pl

5. A polska strona Wikipedii głosi: „W obliczu braku szczepionki przeciw HCV leczenie jest jedyną formąprzeciwdziałania szerzeniu się epidemii – zmniejszenie rezerwuaru HCV w populacji” „Kto za jedyne narzędzie ma młotek, ten widzi tylko gwoździe” Victor Frankl www.hcv.pzh.gov.pl

6. Żółtaczka wszczepienna Potwierdzenie przenoszenia wirusów zapalenia wątroby drogą parenteralną przyszło z obserwacją prób leczenia innych chorób: W czasie epidemii ospy w Bremie w 1883 r. 1.289 pracowników stoczni zaszczepiono limfą od innych osób. Po kilku tygodniach, a maksymalnie w osiem miesięcy później, 191 zaszczepionych pracowników zachorowało na żółtaczkę. Liczne podobne ogniska odnotowano po wprowadzeniu w 1909 roku, podskórnych iniekcji Salvarsanu w leczeniu kiły. www.hcv.pzh.gov.pl

7. Odkrycie wirusa typu B Drogę do odkrycia HBV otworzyły badania Blumberga w 1965 roku, który odkrył antygen Australia (później znany jako HBsAg) w krwi australijskich Aborygenów. Pojawiły się możliwości diagnozowania zakażeń HBV www.hcv.pzh.gov.pl

8. Ale wciąż występowało wiele przypadków zapalenia wątroby po transfuzjach krwi W połowie lat 1970 tych, Harvey J. Alter stwierdził, że większość po transfuzyjnych przypadków wzw nie było spowodowane zapaleniem wątroby typu A ani typu B (NANBH) W 1987 roku Michael Houghton i wsp. W CDC zastosowali klonowanie molekularne i opracowali test diagnostyczny na HCV. W 1988 roku Alter, stwierdził obecność HCV w panelu próbek NANBH www.hcv.pzh.gov.pl

9. Nikt nie wie jak długo HBV i HCV towarzyszą ludzkości • Nie stanowiły one wielkiego problemu zanim rozwój medycyny nie doprowadził do rozpowszechnienia podawania leków w drodze iniekcji, rozwoju chirurgii i przetaczania krwi. • Badania zegara molekularnego wskazują, że w wielu krajach nastąpiło to około roku 1960. • Kolejne przyczyny wzrostu liczby zakażeń to: • Dożylne przyjmowanie narkotyków • Salony kosmetyczne • Akupunktura • Tatuaż i kolczykowanie na niespotykana wcześniej skalę www.hcv.pzh.gov.pl

10. Instytucjonalne źródła zakażeń HCV • Instytucje opieki medycznej stanowiły główne źródło zakażeń HCV przed wprowadzeniem testów diagnostycznych. Obecnie ich rola jest zróżnicowana zależnie od poziomu higieny i nadzoru sanitarnego w szpitalach. • Zakłady kosmetyczne, usługi tatuażu oraz kolczykowanie stanowią szarą strefę, tylko częściowo rejestrowaną i mogą stanowić trudne do oszacowania dodatkowe źródło zakażeń HCV. www.hcv.pzh.gov.pl

11. Indywidualne źródła zakażeń HCV • Prawdopodobieństwo zakażenia wskutek indywidualnych zachowań ludzi: • Bardzo wysokie u osób przyjmujących narkotyki dożylnie • Niskie, ale obecne w kontaktach domowych • Minimalne w pożyciu małżeńskim • Podwyższone w przypadku wielu partnerów seksualnych • Praktycznie zerowe w kontaktach towarzyskich i służbowych www.hcv.pzh.gov.pl

12. Czynniki wpływające na ryzyko zakażenia • Odsetek osób zakażonych w populacji (rezerwuar wirusa) • Częstość kontaktów osób zakażonych z nośnikami wirusa (igły, strzykawki, narzędzia chirurgiczne i dentystyczne, endoskopy i inne) • Niedostateczna sterylizacja i dezynfekcja nośników • Częstość kontaktów osób podatnych z nośnikami wirusa • Indywidualne zachowania osób zakażonych i podatnych w kontaktach bezpośrednich www.hcv.pzh.gov.pl

13. Szerzenie się zakażeń krwipochodnych www.hcv.pzh.gov.pl

14. Projekt „Zapobieganie zakażeniom HCV”planuje objęcie swym działaniem kluczowych elementów profilaktyki • Ocenę zagrożeń zakażeniami HCV w populacji w tym w grupach podwyższonego ryzyka (Programy 1,2,3) • Ocenę stanu profilaktyki zakażeń HCV w instytucjach medycznych i usprawnienie systemu nadzoru w ścisłej współpracy z Inspekcją Sanitarną (Program • Działania profilaktyczne oparte na rozeznaniu sytuacji i ocenie zagrożeń www.hcv.pzh.gov.pl

15. Rozpoznanie sytuacji • Ocena zagrożeń zakażeniami HCV w populacji w tym w grupach podwyższonego ryzyka (Programy 1,2,3) • Ocenę stanu profilaktyki zakażeń HCV w instytucjach medycznych (Program 4) www.hcv.pzh.gov.pl

16. Działania i zalecenia praktyczne • Pogłębienie wiedzy nad rozpowszechnieniem zakażeń HCV wśród IDU i wdrożenie odpowiednich działań w celu ograniczenia szkód w tej grupie ryzyka (Program 2) • Zagrożenie ze strony zakażeń wertykalnych i wdrożenie do programu opieki perinatalnej zapobiegania zakażeniom HCV (Program 3) • Usprawnienie systemu nadzoru nad profilaktyką zakażeń HCV w instytucjach medycznych w ścisłej współpracy z Inspekcją Sanitarną (Program 4) • Zintegrowane działania edukacyjne i promocyjne adresowane do personelu medycznego, inspekcji sanitarnej i do ogółu obywateli (Program 5) www.hcv.pzh.gov.pl

17. Co chcemy osiągnąć ? -W zakresie wiedzy-W zakresie działań praktycznych www.hcv.pzh.gov.pl

18. W zakresie wiedzy • Pogłębione, niestronnicze rozeznanie w : • Sytuacji epidemiologicznej w poszczególnych grupach populacji w tym grupach i czynnikach ryzyka • Zagrożeniu zakażeniami HCV noworodków • Stanie profilaktyki w instytucjach medycznych i bezpieczeństwa stosowanych procedur • Wiedzy i zrozumieniu problemu u personelu medycznego i ogółu społeczeństwa www.hcv.pzh.gov.pl

19. W zakresie działań praktycznych • Sformułowanie rekomendacji w zakresie profilaktyki instytucjonalnej oraz indywidualnych zachowań • Wypracowanie długofalowego programu promocji zdrowia poprzez: • Przygotowanie i wdrożenie rekomendacji z zakresie prewencji zakażeń HCV na poziomie instytucjonalnym • Opracowanie i wdrożenie systemu zwalczania zakażeń krwiopochodnych u IDU • Opracowanie i wdrożenie uzupełnień do systemu opieki perinatalnej w zakresie prewencji zakażeń HCV • Opracowanie i sprawdzenie wzorców szkolenia w zakresie prewencji zakażeń HCV • Przygotowanie i upowszechnienie materiałów do promocji zdrowia www.hcv.pzh.gov.pl

20. Program ten ma na celu: • Poprawę bezpieczeństwa pacjentów w instytucjach medycznych • Poprawę świadomości ogółu społeczeństwa w zakresie: • Czynników ryzyka zakażeń i ich własnego stanu serologii HCV • Poczucia podmiotowości i świadomości przysługujących im praw www.hcv.pzh.gov.pl

21. Chcemy współpracować ze wszystkimi organizacjami i osobami, którym zależy na ograniczeniu szerzenia się zakażeń HCV www.hcv.pzh.gov.pl

22. Naszymi partnerami są • Biuro Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy • Ministerstwo Zdrowia i Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego • Naczelna Rada Lekarska, Krajowa Izba Diagnostów Laboratoryjnych, Polskie Stowarzyszenie Pielęgniarek Epidemiologicznych, które będą spełniać kluczową rolę we wdrażaniu wypracowanych w Projekcie zaleceń • Polska Grupa Ekspertów HCV - w przekonaniu, że dostępność leczenia zakażeń jest istotnym elementem profilaktyki • Organizacje pozarządowe działające na polu higieny szpitalnej, dostępności leczenia i zapobieganiu zakażeniom HCV • Wszyscy ludzie dobrej woli, którzy wyrażą chęć współpracy www.hcv.pzh.gov.pl

23. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny w Warszawie Instytut Psychiatrii I Neurologii w Warszawie Uniwersytet Medyczny w Lublinie Główny Inspektorat Sanitarny Dziękuję za uwagę. PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ SZWAJCARIĘ W RAMACH SZWAJCARSKIEGO PROGRAMU WSPÓŁPRACY Z NOWYMI KRAJAMI CZŁONKOWSKIMI UNII EUROPEJSKIEJ ORAZ MINISTRA ZDROWIA Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny ul. Chocimska 24 00-791 Warszawa Tel.: +48 22 542 13 71 Fax.: +48 22 849 74 84, +48 22 849 35 13 e-mail: hcv@pzh.gov.pl www: http://www.hcv.pzh.gov.pl www.hcv.pzh.gov.pl