Spotkanie ze Starostami, Prezydentami, Burmistrzami i Wójtami Małopolski

1. Spotkanie ze Starostami, Prezydentami, Burmistrzami i Wójtami Małopolski Artur Dzigański Małopolski Kurator Oświaty

2. Tematyka • Wyniki rekontroli poradni psychologiczno-pedagogicznych. • Diagnoza kształcenia zawodowego w szkołach Małopolski. • Ocena pracy dyrektorów szkół – bieżący stan prawny. • Podsumowanie roku szkolnego 2008/2009 – wstępne założenia. • Założenia do przygotowania roku szkolnego 2009/2010.

3. Wyniki rekontroli poradni psychologiczno-pedagogicznych

4. Kontrola poradni psychologiczno-pedagogicznych Kontrola przeprowadzona została w dniach od 15 września do 5 grudnia 2008 r. Kontrolą objęto 59 poradni psychologiczno – pedagogicznych, w tym: • 45 publicznych, • 14 niepublicznych. Wyniki i wnioski z kontroli poradni psychologiczno-pedagogicznych zostały omówione na spotkaniu w dniu 20 stycznia 2009 r. w Tarnowie. Kontrola realizacji wydanych zaleceń powizytacyjnych została przeprowadzona w dniach od 6 kwietnia do 3 czerwca 2009 r. Kontrolą realizacji wydanych zaleceń objęto44 poradnie.

5. Kontrola realizacji zaleceń powizytacyjnych Podczas kontroli realizacji zaleceń skontrolowano 2466 tj. 77,2% wszystkich wydanych orzeczeń w okresie kontroli. Skontrolowano wszystkie orzeczenia dotyczące: • potrzeby zajęć rewalidacyjno-wychowawczych, • potrzeby indywidualnego rocznego przygotowania przedszkolnego, • potrzeby wczesnego wspomagania oraz • 1219 (na 1597 wydanych) orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego, • 995 (na 1345 wydanych) orzeczeń o potrzebie nauczania indywidualnego.

6. Kontrola realizacji zaleceń powizytacyjnych Przeprowadzona analiza orzeczeń wskazała na sporadyczne uchybienia natury proceduralnej lub formalne w kontrolowanych orzeczeniach. Nieprawidłowości w: • powoływaniu zespołu orzekającego – 2 poradnie, • składzie zespołu orzekającego – 2 poradnie, • protokołowaniu posiedzeń zespołu – 3 poradnie, • terminie przekazania orzeczenia – 1 poradnia. Jednakże generalnie można stwierdzić, iż w porównaniu z kontrolą przeprowadzoną w 2008 roku rekontrola wykazała oczekiwaną realizację zaleceń w zakresie formalno-prawnych procedur wydawania orzeczeń i opinii przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne.

7. Kontrola realizacji zaleceń powizytacyjnych W zakresie opinii o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka kontroli poddano wszystkie 200 opinii. Wśród tych opinii tylko 5 było nieuzasadnionych. W zakresie orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego skontrolowano 1219opinii, z których 60 orzeczeń było nieuzasadnionych, w tym w jednej z poradni aż 26 na 83 wydane orzeczenia. W 27 poradniach nie zakwestionowano żadnego orzeczenia.

8. Kontrola realizacji zaleceń powizytacyjnych W zakresie wydawania orzeczeń o potrzebie indywidualnego nauczania kontroli poddano 995 orzeczeń, z których 983nie budzi żadnych zastrzeżeń. W 12przypadkach wydano orzeczenia o potrzebie nauczania indywidualnego, na podstawie dokumentacji, która nie uzasadniała jednoznacznie wskazania tej formy pomocy dziecku.

9. Kontrola realizacji zaleceń powizytacyjnych.Podsumowanie i wnioski. • W czterech poradniach, w których zostały stwierdzone znaczące uchybienia w działalności zespołów orzekających należy poddawać szczegółowej analizie formalno-prawnej i merytorycznej każde orzeczenie wydawane przez te poradnię. Dyrektorzy tych poradni otrzymali stosowne polecenia, o czym powiadomiono organy prowadzące. • Należy prowadzić bieżące wspomaganie dla dyrektorów poradni dotyczące problematyki związanej z gromadzeniem dokumentacji zespołów orzekających i z przebiegiem orzecznictwa.

10. Kontrola realizacji zaleceń powizytacyjnych.Podsumowanie i wnioski. • Korzystanie w szerszym zakresie z doradców i specjalistów oraz dyrektorów poradni mających doświadczenie w rozwiązywaniu problemów orzecznictwa. • W celu poprawienia efektywności pracy nauczycieli z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych niezbędna jest dalsza współpraca pomiędzy szkołami a poradniami psychologiczno – pedagogicznymi. Wskazane jest wypracowanie w każdej poradni harmonogramu cyklicznych spotkań z psychologami i pedagogami szkół i placówek.

11. Diagnoza kształcenia zawodowego w szkołach Małopolski.

12. Cele diagnozy • Ocena stanu bazy technodydaktycznej szkół publicznych prowadzących kształcenie zawodowe. • Kontrola kwalifikacji kadry pedagogicznej prowadzącej kształcenie zawodowe w poszczególnych zawodach. • Analiza wyników egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe w poszczególnych zawodach na tle wyników Małopolski i Polski. • Rozpoznanie wykorzystania wyników egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe w doskonaleniu pracy dydaktycznej szkoły. • Diagnoza potrzeb nauczycieli teoretycznych przedmiotów zawodowych i praktycznej nauki zawodu w zakresie doskonalenia zawodowego w obszarach: doskonalenia merytorycznego, dydaktycznego, pracy wychowawczej, opiekuńczej i komunikacji interpersonalnej.

13. Liczba szkół publicznych i niepublicznych objętych diagnozą

14. Liczba uczniów i słuchaczy publicznych i niepublicznych szkół

15. Zdawalność egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe w 2008 r.

16. Wybór zawodu (technik)

17. Baza technodydaktyczna (szkoły publiczne prowadzone przez JST) Przegląd bazy technodydaktycznej kształcenia zawodowego, pod kątem zgodności z zapisami podstaw programowych kształcenia w zawodach wykazał znaczne zróżnicowanie w stopniu wyposażenia szkół . Braki odpowiedniego wyposażenia, baza lokalowa często uniemożliwiająca tworzenie właściwych pracowni w niektórych zawodach, utrudniają lub wręcz uniemożliwiają realizację podstaw programowych i programu nauczania. Sytuacja taka ma bezpośredni wpływ na wyniki egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe.

18. Baza technodydaktyczna (szkoły publiczne prowadzone przez JST) Organy prowadzące na podstawie otrzymanych raportów powinny podjąć działania w celu uzupełnienia lub zmodernizowania bazy technodydaktycznej w tych szkołach, w których nie odpowiada ona wymaganiom wskazanym w podstawach programowych kształcenia w danym zawodzie.

19. Baza technodydaktyczna (szkoły publiczne nie prowadzone przez JST i szkoły niepubliczne) Własną bazę lokalową i dydaktyczną posiada 59 typów szkół, pozostałe 156 korzysta częściowo lub całkowicie z bazy lokalowej szkół publicznych. Powoduje to czasami sytuacje braku wymaganych podstawami programowymi kształcenia w zawodzie pracowni specjalistycznych. W wynajmowanych pomieszczeniach szkoły na czas prowadzenia danych zajęć edukacyjnych symulują mini- pracownie. Najczęściej takie zjawiska występują w kształceniu w formie zaocznej. Osoby prowadzące na podstawie otrzymanych zaleceń powinny podjąć działania w celu uzupełnienia lub zmodernizowania bazy technodydaktycznej w tych szkołach, w których nie odpowiada ona wymaganiom wskazanym w podstawach programowych kształcenia w danym zawodzie.

20. Kwalifikacje kadry nauczycielskiej (szkoły publiczne prowadzone przez JST) Na ogólną liczbę 162 badanych zespołów szkół prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego i 7 szkół policealnych prowadzonych przez Marszałka Województwa Małopolskiego w 41 szkołach (23,4 %) zatrudnionych jest: • 45 nauczycieli nieposiadających kwalifikacji zawodowych w rozumieniu przepisów prawa oświatowego po uzyskaniu zgody Małopolskiego Kuratora Oświaty na zatrudnienie nauczyciela bez wymaganych kwalifikacji na podstawie art. 10 ust. 9 ustawy Karta Nauczyciela i • 24 nauczycieli po uzyskaniu zgody na zatrudnienie osób niebędących nauczycielami na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o systemie oświaty.

21. Kwalifikacje kadry nauczycielskiej (szkoły publiczne prowadzone przez JST) Najwięcej nauczycieli nieposiadających kwalifikacji zatrudnionych jest w zawodach: • technik żywienia i gospodarstwa domowego (10), • technik technologii żywienia (4), • technik hotelarstwa (4), • stolarz (6), • kucharz małej gastronomii (3). Najwięcej osób niebędących nauczycielami zatrudnionych jest w zawodach: fryzjer i technik usług fryzjerskich (10).

22. Kwalifikacje kadry nauczycielskiej (szkoły publiczne nie prowadzone przez JST i szkoły niepubliczne) Znacząca większość nauczycieli, z wyjątkiem Zespołów Szkół przyzakładowych i prowadzonych przez fundacje i Izby Rzemieślnicze, jako pierwsze miejsce pracy ma zatrudnienie w szkole publicznej. Na ogólną liczbę 215 badanych szkół zatrudnionych jest tylko: • 18 nauczycieli nieposiadających kwalifikacji zawodowych w rozumieniu przepisów prawa oświatowego po uzyskaniu zgody Małopolskiego Kuratora Oświaty na zatrudnienie nauczyciela bez wymaganych kwalifikacji na podstawie art. 10 ust. 9 ustawy Karty Nauczyciela oraz • 5 nauczycieli po uzyskaniu zgody na zatrudnienie osób niebędących nauczycielami na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o systemie oświaty.

23. Kwalifikacje kadry nauczycielskiej (szkoły publiczne nie prowadzone przez JST i szkoły niepubliczne) W 4 szkołach stwierdzono zatrudnienie 7 nauczycieli nieposiadających kwalifikacji bez zgody Małopolskiego Kuratora Oświaty. Dyrektorzy tych szkół otrzymali zalecenia zatrudnienia nauczycieli posiadających właściwe kwalifikacje, które bezzwłocznie wykonali. Najwięcej nauczycieli nieposiadających kwalifikacji zatrudnionych jest w zawodach: technik logistyk, technik ochrony fizycznej osób i mienia, technik usług hotelarskich, technik farmaceutyczny i technik usług fryzjerskich. Osoby prowadzące i dyrektorzy szkół powinni dokonać analizy stanu kadry realizującej aktualne i planowane kształcenie zawodowe oraz podjąć działania zmierzające do pozyskania nowych nauczycieli.

24. Egzaminatorzy (szkoły publiczne prowadzone przez JST) W szkołach publicznych prowadzonych przez JST jest ogółem 1593 egzaminatorów w zasadniczych szkołach zawodowych, technikach, technikach uzupełniających i szkołach policealnych. Uprawnienia egzaminatora OKE posiada 1006 nauczycieli, w zasadniczych szkołach zawodowych 587 nauczycieli. Spośród szkół objętych diagnozą najwięcej egzaminatorów w stosunku do liczby szkół mają następujące organy prowadzące:miasto Nowy Sącz - 137 w 16 typach szkół,powiat gorlicki – 120 w 18 typach szkół,miasto Tarnów – 137 w 19 typach szkół,powiat wadowicki – 97 w 16 typach szkół,powiat suski – 63 w 11 typach szkół,powiat wielicki – 30 w 6 typach szkół,Marszałek Województwa – 34 w 7 szkołach policealnych.

25. Egzaminatorzy (szkoły publiczne nie prowadzone przez JST i szkoły niepubliczne) W szkołach publicznych i niepublicznych prowadzonych przez osoby fizyczne i prawne zatrudnionych jest ogółem 335 egzaminatorów: w technikach, technikach uzupełniających i szkołach policealnych uprawnienia egzaminatora OKE posiada 285 nauczycieli, w zasadniczych szkołach zawodowych 50 nauczycieli. Większość z nich (239 - 71,3%) to nauczyciele szkół publicznych. W czasie przeprowadzania badania w szkołach kształcących w zawodach: fryzjer, lakiernik, kamieniarz, blacharz samochodowy, operator obrabiarek skrawających, elektryk, elektromechanik pojazdów samochodowych, elektromechanik, monter-elektronik, monter mechatronik, mechanik precyzyjny, introligator, piekarz, krawiec, tapicer, operator maszyn i urządzeń odlewniczych, technik drogownictwa, technik leśnik, asystentka stomatologiczna, higienistka stomatologiczna, technik farmaceutyczny, asystent osoby niepełnosprawnej, opiekunka środowiskowa, florysta nie było zatrudnionych egzaminatorów dla tych zawodów. Także w wielu zawodach liczba egzaminatorów w stosunku do liczby kształconych w tych zawodach jest niewystarczająca.

26. Rekomendacje dla JST • Wskazana jest racjonalizacja sieci szkół zawodowych w powiatach, z uwzględnieniem: • możliwości tworzenia/doposażenia bazy technodydaktycznej przez powiat; • potrzeb lokalnego rynku pracy; • perspektyw rozwoju powiatu i regionu. • Organy prowadzące na podstawie otrzymanych raportów powinny podjąć działania w celu uzupełnienia lub zmodernizowania bazy technodydaktycznej w tych szkołach, w których nie odpowiada ona wymaganiom wskazanym w podstawach programowych kształcenia w danym zawodzie.

27. Rekomendacje dla JST • Uzyskiwanie dodatkowych uprawnień i wykonywanie zadań egzaminatora OKE przez nauczycieli powinno stać się ważnym elementem w systemie przyznawania dodatku motywacyjnego. • Część potrzeb nauczycieli przedmiotów zawodowych można byłoby zaspokoić poprzez system doradztwa metodycznego. Należy kontynuować staraniao tworzenie powiatowych systemów doradztwa oraz o zapewnienie przynajmniej jednego nauczyciela doradcy metodycznego w każdym powiecie.

28. Wnioski wspólne Nauczyciele i dyrektorzy szkół powinni zachęcać absolwentów do przystępowania do egzaminu zawodowego, a także uświadamiać uczniom potrzebę uzyskania formalnego potwierdzenia kwalifikacji w danym zawodzie i wskazywać, że jest to jeden z czynników zwiększających ich szanse na rynku pracy. Nauczyciele powinni doskonalić swoje umiejętności, aktualizować wiedzę merytoryczną poprzez samokształcenie i dostępne formy doskonalenia zawodowego. Należy proponować nauczycielom przedmiotów zawodowych formy doskonalenia (kursy, seminaria, warsztaty) dotyczące różnych aspektów przygotowania uczniów do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe

29. Wnioski wspólne Dyrektorzy szkół powinni wzmocnić nadzór pedagogiczny nad realizacją kształcenia zawodowego, ze szczególnym uwzględnieniem rozpoznawania i oceniania warunków umożliwiających uczniom nabywanie podczas zajęć teoretycznych i zajęć praktycznych umiejętności wskazanych w podstawach programowych. Niezbędne jest także wspomaganie nauczycieli poprzez poprawianie stanu wyposażenia pracowni w środki dydaktyczne i zachęcanie do doskonalenia metod nauczania.

30. Ocena pracy dyrektorów szkół i placówek

31. Stan prawny Ustawa z dnia 19 marca 2009 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz innych ustaw (Dz. U. Nr 56, poz. 458) znowelizowała ustawę Karta Nauczyciela w zakresie organu dokonującego oceny pracy dyrektorów oraz osób, którym powierzono pełnienie obowiązków dyrektora. Od dnia 22 kwietnia 2009 r. ocenę pracy dyrektora szkoły lub placówki dokonuje organ prowadzący (wójt, burmistrz, prezydent miasta, starosta).

32. Stan prawny W związku z tą zmianą Małopolski Kurator Oświaty przekazał do organów prowadzących dokumentację związaną z oceną pracy dyrektorów, według stanu na dzień jej przekazania. Łącznie zostało przekazanych 72 wnioski o dokonanie oceny pracy. Aktualnie kurator oświaty dokonuje oceny cząstkowej w zakresie zadań określonych przepisami ustawy o systemie oświaty i Karty Nauczyciela.

33. Stan prawny Procedury postępowania przy ustalaniu oceny pracy dyrektora są określone w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 2 listopada 2002 r. w sprawie kryteriów i trybu dokonywania oceny pracy nauczyciela, trybu postępowania odwoławczego oraz składu i sposobu powoływania zespołu oceniającego (Dz. U. Nr 98, poz. 1066; z 2001 r. Nr 131, poz. 1459), które do czasu wydania nowego rozporządzenia należy stosować odpowiednio.

34. Stan prawny Ocenę pracy należy dokonać nie wcześniej niż 1 miesiąc i nie później niż 3 miesiące od złożonego wniosku. Do czasu ustalania oceny nie wlicza się m. in. okresu ferii letnich. Po ustaleniu oceny i jej uprawomocnieniu (jeżeli dyrektor do 14 dni od przedstawienie oceny nie wniósł o ponowne ustalenie oceny) jeden egzemplarz oceny należy przekazać do Kuratorium Oświaty w Krakowie.

35. Podsumowanie roku szkolnego 2008/2009

36. Wizytacje, oceny pracy dyrektorów, innowacje Liczba przeprowadzonych wizytacji szkół i placówek –538 Liczba sporządzonych ocen pracy dyrektorów szkół i placówek –252 oraz Liczba przekazanych wniosków bądź ocen cząstkowych – 72 Liczba innowacji realizowanych w szkołach i placówkach -238

37. Nauczyciele według awansu zawodowegoStan na 31 marca 2009 r.

38. Nauczyciele według stopnia awansustan na 31 marca 2009 r.

39. Osiągnięcia uczniów – stypendia Liczba przyznanych stypendiów Prezesa Rady Ministrów –369 Liczba stypendiów Ministra Edukacji Narodowej –51 w tym: • V LO w Krakowie – 15, • Technikum Łączności Nr 14 w Krakowie – 6, • I LO w Krakowie – 2, • w 28 szkołach po 1, w tym: Gimnazjum Nr 2 w Brzesku, Zasadnicza Szkoła Zawodowa Specjalna w Chrzanowie, Prywatne Gimnazjum Akademickie Nr 6 w Krakowie, Gimnazjum Mistrzostwa Sportowego w Zakopanem

40. Osiągnięcia uczniów – sprawdzian

41. Osiągnięcia uczniów – egzamin gimnazjalny

42. Osiągnięcia uczniów – egzamin gimnazjalny; część humanistyczna

43. Osiągnięcia uczniów – egzamin gimnazjalny; część matematyczno-przyrodnicza

44. Osiągnięcia uczniów – egzamin gimnazjalny; język angielski i język niemiecki

45. Konkursy przedmiotowe Dla uczniów szkół podstawowych zorganizowanych zostało 3 konkursy (humanistyczny, matematyczno-przyrodniczy, biblijny), w którym uczestniczyło łącznie 26500 uczniów z czego 560 zostało finalistami etapu wojewódzkiego, a 145 laureatami. Wśród 145 laureatów, aż 63 laureatów (tj. 43,8% wszystkich laureatów) to uczniowie szkół krakowskich. Na etapie rejonowym pracowało 340 nauczycieli, a w etapie wojewódzkim 85 nauczycieli.

46. Konkursy przedmiotowe Dla uczniów gimnazjum zorganizowanych zostało 12 konkursów, w którym uczestniczyło łącznie 65500 uczniów z czego 2304 zostało finalistami etapu wojewódzkiego, a 532 laureatami. Wśród 532 laureatów, aż 236 laureatów (tj. 44,8% wszystkich laureatów) to uczniowie szkół krakowskich. Na etapie rejonowym pracowało 1146 nauczycieli, a w etapie wojewódzkim 371 nauczycieli.

47. Rekrutacja do szkół ponadgimnazjalnych16.06.2009

48. Zimowy wypoczynek Realizacja wyjazdowych form wypoczynku. Podczas ferii zimowych 2009 r. zgłoszono ogółem 759 placówek wypoczynku dzieci i młodzieży dla 36 814 uczestników, w tym: • 678 placówek poza miejscem zamieszkania dzieci (zimowiska, obozy sportowe) dla 32 081 dzieci, • 43 półkolonie dla 2 542 uczestników, • 38 placówek poza granicami kraju dla 2 191 uczestników. Wypoczynek dla dzieci i młodzieży pozostających w miejscu zamieszkania – Akcja zima w mieście Z tej formy wypoczynku skorzystało około 20 000 uczestników.

49. Zimowy wypoczynek Wypoczynek w miejscu zamieszkania - półkolonie W bieżącym roku zorganizowano 43 półkolonie dla 2 542 dzieci. Na szczególne wyróżnienie zasługują Gminy: Brzesko, Krzeszowice, Libiąż i Chrzanów, które jako jedyne zapewniły uczniom spędzenie czasu na półkoloniach zlokalizowanych w szkołach podstawowych dla uczniów klas I – VI. Kontrola wypoczynku Wizytatorzy Kuratorium Oświaty w Krakowie zgodnie z planem nadzoru w dniach od 19 stycznia do 1 marca 2009r. przeprowadzili 252 kontrole placówek wypoczynku zimowego, co stanowi ok. 35% zarejestrowanych placówek. W wyniku kontroli wydano 202 zalecenia w 109 placówkach.

50. Diagnozy Diagnoza jakości kształcenia zawodowego w szkołach publicznych i niepublicznych z uprawnieniami szkół publicznych województwa małopolskiego prowadzonych przez osoby fizyczne i prawne inne niż jednostki samorządu terytorialnego. Diagnoza skuteczności i realizacji podstaw programowych w kontekście zagadnień związanych z nauczaniem i wychowaniem w kontekście praw człowieka. Diagnoza możliwości objęcia nauką szkolną sześciolatków. Działalność zespołów orzekających poradni psychologiczno – pedagogicznych w zakresie opiniowania i orzekania w okresie roku szkolnego 2006/2007 oraz 2007/2008. Realizacja w szkołach ogólnodostępnych orzeczeń oraz opinii psychologiczno – pedagogicznych wydawanych przez poradnie psychologiczno - pedagogiczne w okresie roku szkolnego 2006/2007 oraz 2007/2008. Stan opieki świetlicowej w szkołach w kontekście wprowadzonego obniżenia wieku obowiązku szkolnego. Diagnoza powszechności i dostępności wychowania przedszkolnego z uwzględnieniem powoływania i funkcjonowania innych (publicznych i niepublicznych) form wychowania przedszkolnego. Diagnoza działań podejmowanych w szkołach wobec uczniów, których rodzice przebywają za granicą