710 likes | 888 Views
AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA W KRAKOWIE KATEDRA MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH. SPOTKANIE KONSULTACYJNE POMOC TECHNICZNA. INSTALACJE TERMICZNEGO PRZEKSZTAŁCANIA ODPADÓW KOMUNALNY CH – UWARUNKOWANIA, REALIA, ZAGROŻENIA PERSPEKTYWY BUDOWY. Tadeusz Pająk.
E N D
AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA W KRAKOWIE KATEDRA MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH SPOTKANIE KONSULTACYJNE POMOC TECHNICZNA INSTALACJE TERMICZNEGO PRZEKSZTAŁCANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH – UWARUNKOWANIA, REALIA, ZAGROŻENIA PERSPEKTYWY BUDOWY Tadeusz Pająk Białystok, Olsztyn, Gdańsk - czerwiec 2008 r.
PODSTAWOWE TEZY REFERATU: • instalacje termicznego przekształcania odpadów komunalnych, zwane spalarniami odpadów, stanowią nieodłączny element nowoczesnych – zgodnych z prawem wspólnotowym i krajowym – systemów kompleksowego zagospodarowania odpadów komunalnych, szeroko stosowanych w krajach UE–15 i ciągle w niewielkim zakresie w nowych krajach członkowskich UE, • spalarnie odpadów komunalnych są niezbędne, szczególnie w systemach gospodarki odpadami dużych polskich miast, aby w skali kraju zostały wypełnione przyjęte zobowiązania akcesyjne i ustawowo zapisane wymagania w zakresie redukcji odpadów ulegających biodegradacji, jak także odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych - co udowadnia KPGO 2010, • celem wypełnienia zobowiązań akcesyjnych i wymagań ustawowych należy jak najszybciej opracować wymaganą przez Fundusz Spójności dokumentację, aby w ten sposób wykorzystać środki finansowe zarezerwowane na budowę spalarni w ramach PO „Infrastruktura i Środowisko” i przystąpić do ich budowy – tzw. lista indykatywna dużych projektów – ogłoszona przez MRR, stanowiąca swojego rodzaju program budowy w Polsce tego typu obiektów o wartości 1087 mln €,
PODSTAWOWE TEZY REFERATU: • program budowy spalarni odpadów w Polsce jest już obecnie poddany bardzo dużej presji czasu, którego pozostaje coraz mniej – chodzi głównie o terminy realizacji przyjętych zobowiązań akcesyjnych i ustawowych, dotyczących szczególnie redukcji odpadów ulegających biodegradacji i odzysku odpadów opakowaniowych, • rosnące dynamicznie koszty inwestycji, w tym inwestycji w ochronie środowiska, są również bezpośrednią funkcją czasu, a opóźnianie decyzji o rozpoczęciu umowy może wiązać się z jej wyższym kosztem inwestycyjnym, • rozpoczęcie procesu przedinwestycyjnego instalacji termicznego przekształcania odpadów komunalnych wraz z wszelkimi procedurami, a szczególnie analizą uwarunkowań środowiskowych i kampanią dla pozyskania akceptacji społecznej, to w chwili obecnej podstawowe wyzwanie dla krajowej gospodarki odpadami komunalnymi w dużych polskich miastach lub regionach kraju i odpowiedzialnych za tę gospodarkę władz i rad miasta,
NAJPIERW USTALMY CO TO JEST SPALARNIA ODPADÓW (W SENSIE TECHNICZNYM)
SPALARNIA ODPADÓW KOMUNALNYCH SPITTELAU – SCHEMAT PROCESOWY Zasyp odpadów Kocioł parowy G Ciepło zdalaczynne Mleczko wapienne Świeża woda NAOH Gaz ziemny Amoniak Przesył ciepła Mleczko wapienne Środki wytrącające Pyły lotne Wymienniki ciepła Żużel Złom żelaza Placki filtracyjne Czysta woda
NASTĘPNIE USTALMY ILE JEST OBECNIE SPALARNI ODPADÓW W KRAJACH UE
SPALARNIE ODPADÓW KOMUNALNYCH w UE-15 oraz w POLSCE W PERSPEKTYWIE LAT 2010 - 2013 UE–15 obecnie: około 370 instalacji Polska obecnie: 1 instalacja
SPALARNIE ODPADÓW KOMUNALNYCH w UE-15 oraz w POLSCE W PERSPEKTYWIE LAT 2010 - 2014 UE-15 obecnie: około 26 % (43 mln Mg/a) udziału w stosowanych metodach przeróbki odpadów Polska około 2014 r. 16% udziału
INSTALACJE TERMICZNEGO PRZEKSZTAŁCANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH W NOWYCH KRAJACH UE
PLANY BUDOWY I ROZWOJU INSTALACJI TERMICZNEGO PRZEKSZTAŁCANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH W KRAJACH UE TEZA: instalacje termicznego przekształcania odpadów komunalnych (ITPOK) są intensywnie rozbudowywane w wiodących krajach UE. Zasadniczym tego powodem jest spełnienie wymagań dyrektywy 1999/31/WE w sprawie składowania odpadów. W systemach gospodarki odpadami są stosowane od około 100 lat i perspektywy ich wykorzystania sięgają kolejnych dziesiątek lat.
NIEMCY • Aktualnie: • 66 ITPOK (2006) • 18,5 mln Mg/a termicznie przekształconych odpadów komunalnych (2007) Plany rozbudowy: • wobec tzw. „Deponieverbot” (1. 06. 2005 r.) – plany budowy ITPOK na łączną wydajność 7 mln, z tego od 1.06.2005 r. 2 mln Mg/a ITPOK (co odpowiada wszystkim polskim obecnym planom w zakresie budowy ITPOK!!!) jest już w eksploatacji, a kolejne 2,3 mln Mg/a ITPOK znajduje się aktualnie w zaawansowanym etapie budowy. Źródło danych: Materiały konferencyjne „Energie aus Abfall”, Berlin 2008. Wydawca: K.J. Thome-Kozmiensky, styczeń 2008 r.
Profu [ Mln ton] 5,5 Planowane bez pozwolenia na budowę 5,0 Pozwolenie budowlane 0,8 W budowie 4,5 Istniejące 0,1 4,0 0,9 3,5 3,0 2,5 2,0 3,3 1,5 1,0 0,5 0 2002 2000 2001 2003 2004 ca 2009 PLANOWANY WZROST ZDOLNOŚCI PRZEROBOWYCHITPOK W SZWECJI
Profu Incineration WasteMap® Istniejące i planowane zakłady 2005 Istniejące Planowane nowe lub modernizacja MODERNIZACJA LUB BUDOWA NOWYCH SPALARNI W SZWECJI źródło: „Rosnący biznes” Johan Sundberg, Profu study, 2005 presented at ISWA, 4th Beacon Waste-to-Energy Conference, Malmö, 20/10/2005
AUSTRIA • Aktualnie: • 9 ITPOK (2007) • 1,7 mln Mg/a termicznie przekształconych odpadów komunalnych (2007), • zasadniczy powód rozbudowy: zakaz składowania odpadów w postaci nieprzetworzonej, wymagania dla składowania: < 5% TOC (wagowo) oraz < 6600 kJ/kg po MBA Prognozy na rok 2012: • kolejnych 6 nowych ITPOK, • łączna prognozowana wydajność 3,3 mln Mg/a Źródło danych: Materiały konferencyjne „Energie aus Abfall”, Berlin 2008. Wydawca: K.J. Thome-Kozmiensky, styczeń 2008 r.
WYBUDOWANE LUB PROJEKTOWANE ITPOK NA PRZYKŁADZIE AUSTRII DOLNA AUSTRIA, rozbudowa MVA Dürnrohr – stan budowy maj 2003 r. Przejęcie do eksploatacji po rozbudowie: 2007 r.
WYBUDOWANE LUB PROJEKTOWANE ITPOK NA PRZYKŁADZIE AUSTRII Górna Austria, Wels 2 – uruchomienie październik 2005 Wydajność 230 000 Mg/a, koszt ok. 100 mln Euro
WYBUDOWANE LUB PROJEKTOWANE ITPOK NA PRZYKŁADZIE AUSTRII Instalacja w Karyntii w Arnoldstein, 80 000 Mg/a, 10,7 Mg/h
WYBUDOWANE LUB PROJEKTOWANE ITPOK NA PRZYKŁADZIE AUSTRII OTWARCIE 4 października 2008 Budowa 3 wiedeńskiej spalarni Pfaffenau, 250 000 Mg/a, koszt około 180 mln €
FRANCJA - SPALARNIA ISSY LES MOULINEAUX • Podstawowe dane nt. projektu: • 2 linie sortowania odpadów, w sumie 50 000 Mg/a, • 2 linie spalania odpadów (2 x 30,5 Mg/h), w sumie 460 000 Mg/a, • technologia rusztowa, Von Roll, • suche oczyszczanie spalin, SCR, • odzysk energii: 50 MWe oraz upust ciepłowniczy, • koszt inwestycyjny: • całkowity: 580 mln € • ITPOK: 150 mln € • przejęcie do eksploatacji: marzec 2008.
FRANCJA - SPALARNIA ISSY LES MOULINEAUX Budynek instalacji w 2/3 wysokości pod poziomem lustra wody. Wysokość budynku w krajobrazie otoczenia 21 m, wraz z kominem (wymóg architekta miasta).
CZY KRAJE UE-15 ODCHODZĄ OD SPALARNI ODPADÓW? KONKLUZJE • rozwinięte kraje UE w dalszym ciągu rozbudowują lub modernizują ITPOK, • zasadniczym powodem rozbudowy ITPOK jest wymuszone prawem odejście od składowania odpadów, • kolejnym powodem jest wykorzystanie energii zawartej w odpadach.
ILE WYTWARZAMY W POLSCE ODPADÓW KOMUNALNYCH I JAK JE ZAGOSPODAROWUJEMY
POLSKA GOSPODARKA ODPADAMI KOMUNALNYMI AKTUALNIEwg danych z I etapu KPGO 2010 • około 11,8 mln ton odpadów komunalnych wytwarzanych rocznie (wg stanu 2005 r.) • duże miasta 360 kg/M,a średnio 273 kg/M,a • 92,5% odpadów jest deponowane (2007) • 2% kompostowanie • 5% selektywna zbiórka odpadów (2007) • 0,5% termiczneprzekształcanie (tylko ZUSOK)
POLSKA NA TLE POZOSTAŁYCH KRAJÓW EU W ZAKRESIE STOWOANYCH SYSTEMÓW GOSPODARKI ODPADAMI Source: CEWEP 2004
CZY ŁATWO JEST ZBUDOWAĆ SPALARNIĘ? PODSTAWOWE UWARUNKOWANIA
ZESPÓŁ PODSTAWOWYCH UWARUNKOWAŃ ZWIĄZANYCH Z PROJEKTEM I WDROŻENIEM INSTALACJI TERMICZNEGOPRZEKSZTAŁCANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH
MIEJSCE I ROLA SPALARNI W SYSTEMIE ZAGOSPODAROWANIA ODPADÓW
IDEA STRUKTURY WSPÓŁCZESNEGO MODELU KOMPLEKSOWEJ GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI
OBECNY SYSTEM OPŁATZA ODBIÓRI UNIESZKODLIWIANIEODPADÓW KOMUNALNYCH, A BUDOWA ZAKŁADÓW TERMICZNEGOPRZEKSZTAŁCANIA ODPADÓW WPOLSCE • trzykrotnie podejmowano już rekonstrukcję systemu opłat za odbiór i unieszkodliwianie odpadów i nadal system ten budzi żywą dyskusję, • nadal istnieje brak skutecznego systemu zarządzania gospodarką odpadami przez gminę, • następuję odpływ odpadów na składowiska oferujące niższe ceny, • dyskusyjność funkcjonowania obecnego modelu opłat w przypadku bardziej rozbudowanych systemów gospodarki odpadami, a szczególnie systemów z zastosowaniem termicznego przekształcania odpadów, • jak rozłożyć opłaty na mieszkańców ?
Billions of savings ZNACZENIE ENERGII ZAWARTEJ W ODPADACH WŚRÓD INNYCH ŹRÓDEŁENERGIIODNAWIALNEJ (2002) Mln toe* • Hydroenergia 15 • Drewno 8,3 • Odpady(Spalanie)1,5 (5.5%)® 5 Mtoe ? • Biopaliwa 0,36 • Pozostałości rolnicze 0,26 • Pompy cieplne 0,23 • Biogaz0,14 • Geotermia 0,13 • Wiatr0,07 • Słońce, fale0,03 • Całkowita 25,93 Lato / Zima0,3(zmiana czasu letniego) * 0,222toe/MWhe, ratio Ademe État de l’Art 2000
OD DYREKTYWY 2001/77/WE DO ART. 44 UOO DYREKTYWA 2001/77/WE Art. 2b. DEFINICJA BIOMASY JAKO OZE ODPADY O CHARAKTERZE BIO SĄ BIOMASĄ I OZE Jednak tylko w procesie ich termicznego przekształcania ART. 44 ust. 8 i 9 UOO FAKULTATYWNE ROZPORZĄDZENIE MŚ DO ART. 44
FAKULTATYWNE ROZPORZĄDZENIE MŚ DO ART. 44 STAN ZAAWANSOWANIA PROJEKTU FRAKCJE BIO JAKO OZE W PALIWACH Z ODPADÓW (poza paliwami z art. 49a UOO) W ZMIESZANYCH ODPADACH KOMUNALNYCH Projekt rozporządzenia MŚ rozporządzenia w sprawie szczegółowych warunków technicznych kwalifikowania części energii odzyskanej z termicznego przekształcania odpadów komunalnych, jako energii z odnawialnego źródła energii Projekt rozporządzenia MG w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia, uiszczania opłaty zastępczej oraz zakupu energii elektrycznej i ciepła wytworzonych w odnawialnych źródłach energii oraz obowiązku potwierdzania danych dotyczących ilości energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnym źródle energii Zachowanie wymagań jak dla spalarni i współspalarni
INSTALACJI TERMICZNEGO PRZEKSZTAŁCANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH, JAKO ŹRÓDŁO CO2 NEUTRALNE • TEZY: • podczas I okresu rozliczeniowego emisji CO2 (2005 – 2007), spalarnie odpadów komunalnych nie były brane pod uwagę, • w drugim okresie rozliczeniowym emisji CO2 (2008 – 2012), szczególnie wobec drastycznego zmniejszenia limitów emisji CO2, kwestia traktowania ITPOK jako źródeł CO2 neutralnych, staje się coraz bardziej aktualna.
INSTALACJI TERMICZNEGO PRZEKSZTAŁCANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH, JAKO ŹRÓDŁO CIEPŁA NA PRZYKŁADZIE WIEDNIA, UPPSALA ORAZ WARSZAWY • TEZY: • odpady komunalne to 3, co do potencjału, źródło energii, • w odróżnieniu od paliw kopalnych źródło to ma charakter niewyczerpalny, wszak odpady będą powstawać tak długo, jak długo będą istnieć społeczności, • termiczne przekształcanie odpadów, w odróżnieniu od ich składowania, nie jest marnotrawstwem surowców, a źródłem użytecznej dla ich wytwórców energii.
SCHEMAT WIEDEŃSKIEGO SYSTEMU PRZESYŁU CIEPŁA SIECIOWEGO OMV Raffinerie Własne Simmering Obce Leopoldau EbS Flötzersteig Spittelau Arsenal Kagran Inzersdorf Hrachowina/Henkel CIEPŁOWNIE Energ. Konw. SIEĆ CIEPŁOWNICZA Spalarn. odp. Kotły szcz. UŻYTKOWNIK Energ.przem.
MOC ZAINSTALOWANA U WYTWÓRCÓW ZDALACZYNNEJ ENERGII CIEPLNEJWIEDEŃ 2007 Moc ITPOK łącznie – 6%
ZDALACZYNNA ENERGIA CIEPLNA WYTWORZONA PRZEZ POSZCZEGÓLNYCH WYTWÓRCÓW ENERGII - WIEDEŃ 2007 Udział ITPOK łącznie – 23,1%
PRODUKCJA CIEPŁA SYSTEMOWEGO NA PRZYKŁADZIE ITPOK UPPSALA, SZWECJA
CYKL UZGADNIANIA I CZAS REALIZACJI INWESTYCJI SPALARNI ODPADÓW Na przykładzie instalacji dla ARNOLDSTEIN – Austria (od momentu opracowania koncepcji i przeprowadzenia referendum) 14 lutego 1999 r. przeprowadzono referendum w Gminie Arnoldstein. W referendum wzięło udział 78% mieszkańców, 58% powiedziało tak. Rola KK ds. OOŚ w ocenie bezpieczeństwa ekologicznego spalarni odpadów
SPALANIE NA RUSZCIE W ATMOSFERZE WZBOGACONEJ W TLEN – np. TECHNOLOGIA SYNCOM VERFAHREN
CYTATY Z PRASY: W Nowej Hucie niepokój. W mieszkaniach socrealistycznych bloków, w knajpkach, u fryzjera, na przystankach autobusowych – wszędzie w ostatnich dniach dyskutuje się na jeden temat. Spalarnia – wypowiedzenie tego słowa uruchamia lawinę złorzeczeń i przekleństw. Mało w Nowej Hucie dymiło kominów? Znowu chcą nas truć? Po naszym trupie. Nie pozwolimy na to, by pod naszymi domami powstało centralne śmietnisko miasta – przestrzegają mieszkańcy zawiązujący pierwsze komitety protestacyjne...” Dziennik Polski Nr 62 wydanie niedzielne, 14. III. 2004,
CYTATY Z PRASY: „Wiadomość o wybudowaniu spalarni śmieci nasuwa pytania: dlaczego w Nowej Hucie? Czym sobie na to zasłużyliśmy? Za co nas karzecie? Nasuwa także wizjedymiącej spalarni, jeszcze bardziej zatrutej gleby i powietrza, jak koszmar, który zaczął nabierać realnych kształtów. Czyżby to miała być powtórka z historii, gdzie dym jak czarny duch będzie wisiał nad Nową Hutą.....? Czasopismo „Nowa Huta – pismo młodych miłośników”, nr 2, kwiecień 2004 r.
ILE NOWYCH SPALARNI ODPADÓW I DLACZEGO POTRZEBUJE POLSKA, POTRZEBUJE KRAKÓW?
WIODĄCE KRYTERIUM: • WYMAGANIA DOTYCZĄCE REDUKCJI ODPADÓW ULEGAJĄCYCH BIODEGRADACJI • Art. 5.2. dyrektywy 99/31/WE • Art. 16a pkt. 2a oraz 4 znowelizowanej ustawy o odpadach (Dz. U. 2005, Nr 175, poz. 1458), wskazujący, że jest to ustawowo zapisane zadanie własne gminy w zakresie gospodarki odpadami.