500 likes | 866 Views
AİLE PLANLAMASI DOĞURGANLIĞIN DÜZENLENMESİ. Doğurganlığın Düzenlenmesi.
E N D
Doğurganlığın Düzenlenmesi Kadın ve erkeğin üreme konusunda bilgilendirilmiş bir şekilde yetki sahibi olabilmeleri, kendilerinin seçebilecekleri etkili, güvenli, ödenebilir ve kabul edilebilir kontraseptif yöntemlerle sağlıklarını tehlikeye sokmadan doğurganlıklarını düzenlemeleridir.
Doğum Kontroluna Gerek Var Mı? 2004-2020 döneminde Türkiye’deki nüfus artış hızının yıllık yüzde 1.2, aynı dönemde, dünyadaki nüfus artışının ortalama yüzde 1.1 olarak gerçekleşeceği öngörülüyor. Dünya nüfusu 1 ocak 2014 itibariyle 7.2 milyar’’a ulaşmıştır.
DOĞURGANLIĞIN DÜZENLENMESİ AİLE PLANLAMASI
Türkiye’de aile planlamasının (AP) durumu, AP hizmetleri ve AP yöntemleri konusunda bilgi kazanmak. Nitelikli üreme sağlığı hizmeti sunabilmek için danışmanlık konusunda bilgi kazanmak. Amaç
Bu oturum sonunda katılımcılar,1.AP hizmetlerinin Türkiye’deki durumunu bilir,2.Gebeliği önleyici yöntemleri gruplandırır,3.Yöntemlerin nasıl koruduğunu açıklar,4.Yöntemlerin kimler için uygun olduğunu bilir,5.Yöntemlerin olumlu olumsuz yönlerini sayar,6.AP Danışmanlığını ve ilkelerini tanımlar,7.İyi bir danışmanın özelliklerini açıklar, Öğrenim Kazanımları
Hizmet Sunumu Eczane Özel Muayenehane Poliklinik Sağlık Evi Topluma Dayalı Hizmet Başvuran AÇSAP Merkezi Sağlık Ocağı İkinci Basamak Hastane Üçüncü Basamak Hastane
AP Yöntemi Kullanma Türkiye: (2008) % 73 77 80 72.2 62.3 70.4 75 68 70.4 57.8
Modern AP Yöntemi Kullanma Türkiye: (2008) % 46 46 53.1 47.8 34 45.8 46 35 44 37.9
AP Yöntemleri Modern yöntemler Rahim içi araçlar Doğum kontrol hapları Progesteron içeren iğneler İmplantlar Bariyer yöntemler Cerrahi yöntemler
AP Yöntemleri • Geleneksel yöntemler • Geri çekme • Takvim yöntemi • Bazal vücut ısısı izlemi
KADIN Spiral/RİA Haplar Deri Altı Kapsül İğne Tüplerin Bağlanması Fitil/Köpük Diyafram Kadın kondomu
ERKEK Kondom/ Prezervatif Vazektomi
Doğum Kontrolu • İDEAL BİR YÖNTEM NASIL OLMALIDIR?
Doğum Kontrol Hapları Östrojen ve progesteron içeren haplardır. Ovulasyonu engeller. Adetin ilk günü (ilk 5 gün) başlanır, hergün aynı saatte alınır. 21 gün ilaç alındıktan sonra 7 gün ara verilir, 2. kutuya başlanır. Doğru kullanıldığında %99 etkilidir.
Olumlu Yönleri Cinsel ilişkiyi kesintiye uğratmaz. Adet ağrısını azaltır, adetleri düzenler. Kanamayı azaltır. Over ve endometrium kanseri riskini AZALTIR.
Olumsuz Yönleri Geçici olarak ilk 3 ayda bulantı, kilo artışı, baş ağrısı, lekelenme görülebilir. Libido azalması ve depresyon görülebilir. Anne sütünün kalitesini bozar ve miktarını azaltır.
Kimler Kullanamazlar? Meme kanseri öyküsü, tanısı ya da şüphesi olanlar. Nedeni bilinmeyen vajinal kanaması olanlar. 35 ve üzeri yaşta olup sigara içen kadınlar. Damar sertliği, damar tıkanıklığı, yüksek tansiyon ve felç öyküsü olanlar.
Rahim İçi Araç (RİA, Alet, Spiral) Endometriuma yerleştirilen küçük, plastik bir araçtır. Bakır ve hormon içeren tipleri vardır. %98 etkilidir. Uzun süre gebelikten korur.
Olumlu Yönleri Çıkartıldığında hemen gebe kalınabilir. Cinsel ilişkiyi kesintiye uğratmaz. Hiçbir ilaçla etkileşimi yoktur.
Olumsuz Yönleri İlk aylarda kasık ağrısı, lekelenme ve adet kanaması miktarında artma veya adet süresinde uzama olabilir. Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara karşı korumaz.
3 Aylık Koruyucu İğne Düzenli olarak 3 ayda bir kez intramuskuler enjeksiyon şeklinde uygulanır. Progesteron içerir. 3 ay süreyle devamlı olarak çok küçük miktarlarda kana salınır. Ovulasyonu engeller. Servikal mukusu koyulaştırarak spermlerin endometriuma geçmesini önler.
Doğru ve düzenli uygulandığında %99 etkilidir. Östrojen kullanamayan kadınlar tarafından da kullanılabilir. Olumlu Yönleri
Adet kanamalarında artma, azalma, kesilme ve lekelenme yapabilir. Kilo artışı olabilir. Olumsuz Yönleri
1 Aylık Koruyucu İğne • Düzenli olarak ayda bir kez enjeksiyon şeklinde uygulanır östrojen ve progesteron içerir. 1 ay süreyle devamlı olarak çok küçük miktarlarda kana salınır. • Ovulasyonu engelleyerek ve servikal mukusu koyulaştırarak etki gösterir.
Olumlu Yönleri • Doğru ve düzenli uygulandığında %99 etkilidir. • Adet düzeninde 3 aylık iğneye göre daha az değişiklik yapar. • Cinsel ilişkiyi kesintiye uğratmaz.
Olumsuz Yönleri • İlk aylarda ara kanaması yapabilir. • Baş ağrısı, baş dönmesi, göğüslerde hassasiyet ve kilo artışına neden olabilir. • Anne sütünün miktarını azaltıp, kalitesini bozar. • Her ay iğne yaptırmak gerekir.
Cilt Altı Kapsül • Progesteron içeren ince yumuşak bir kapsüldür. Cilt altına yerleştirilir. • Ovulasyonu engelleyerek ve servikal mukusu koyulaştırarak etki gösterir.
Olumlu Yönleri • Doğru uygulandığında %99 etkilidir. • Uygulandıktan sonra 3 yıl gebelikten korur. • Anne sütünün kalitesini bozmaz, miktarını azaltmaz. • Cinsel ilişkiyi kesintiye uğratmaz. • Adet kanaması miktarında azalma, ara kanamalar ve lekelenme yapabilir.
Nasıl Uygulanır? • 3.4 cm uzunluğunda ve 2 mm çapındaki kapsül ince bir uygulayıcı yardımı ile cilt altına yerleştirilir.
Kadın Kondomu Kadınlar tarafından kullanılan, bir çeşit kauçuktan yapılmış, ince ve esnek bir kılıf, iç ve dış olarak iki değişik boyda halkadan oluşmaktadır.
Olumlu Yönleri • Doğru kullanıldığında ve kullanım deneyimi arttıkça %97 etkilidir. • Eşleri cinsel ilişki ile bulaşan enfeksiyonlardan korur. • Kullanmak için muayeneye gerek olmayıp, reçetesiz olarak eczanelerden satın alınabilir. • Sağlığa hiçbir zararı yoktur, her yaştaki kadınlar kullanabilirler.
Olumsuz Yönleri • Cinsel ilişkiyi kesintiye uğratabilir. • Bazı erkeklerde ereksiyonu güçleştirebilir. • Her cinsel ilişkide yenisinin kullanılması gerekir.
Fitil, Köpük, Tablet ve Diğer Sperm Öldürücüler Vajene konularak uygulanan fitil, köpük ve tabletlerdir. Spermleri öldürerek gebeliği önlerler.
Olumsuz Yönleri • Koruma etkisi RİA, iğne, deri altı kapsül gibi modern yöntemlerden daha düşüktür.% 94 koruma sağlar. • Önceden yerleştirilmediği takdirde cinsel ilişkiyi kesintiye uğratabilir.
Kadında Tüplerin Bağlanması (Tüp Ligasyonu) • Tuba uterinaların ameliyatla bağlanmasıdır. • Kadının cinsel isteğinde, adet kanamasında, vücut yapısında herhangi bir değişiklik meydana getirmez, • Yaklaşık %100 etkilidir. Gebe kalma olasılığı yok denecek kadar azdır. • Uygulanması için ameliyathane ve uzman gerektirir.
Kimler İçin Uygundur? • Bu işlemi yaptırmaya bilinçli ve gönüllü olarak karar veren çiftler. • Kesinlikle bir daha çocuk sahibi olmak istemeyenler. • Çocuk sahibi olması sakıncalı olanlar.
Kondom • Erkekler tarafından kullanılan, bir çeşit kauçuktan yapılmış, çok ince ve esnek bir kılıftır. • Spermlerin vajene dökülmesini engeller, • Doğru kullanıldığında %97 etkilidir. • Eşleri cinsel ilişki ile bulaşan enfeksiyonlardan korur.
Olumsuz Yönleri • Cinsel ilişkiyi kesintiye uğratabilir. • Bazı erkeklerde ereksiyonu güçleştirebilir.
Nasıl Uygulanır? • Her cinsel ilişki için YENİ bir kondom, ereksiyon halindeki penise vajene girmeden önce takılır (ejakulasyondan önce gelen sıvıda sperm bulunabilir). • Kondom penise takılırken kondomun ucundaki meninin dolacağı rezervuarın havası alınmalıdır. • Kondomu kayganlaştırmak için, herhangi bir yağ, yağlı madde veya vazelin kullanılmamalıdır.
Cinsel birleşme gerçekleştikten sonra kondomun kaymasıyla içindeki semenin dışarı çıkmaması için ereksiyon kaybolmadan önce, kondom parmaklarla tutularak penis vajenden dışarı çekilmelidir.
Vazektomi Uygulandıktan sonra erkek artık gebe bırakamaz. Kalıcı bir yöntemdir, geriye dönüşü çok pahalı ve zordur. Cinsel işlevde hiçbir değişiklik yapmaz, bütün olaylar eskisi gibi devam eder.
OlumluYönleri • Yaklaşık %100 etkilidir. • Kolay bir ameliyatla, erkeğin kadını gebe bırakması ömür boyu kesin bir şekilde engellenir. • Cinsel ilişkiyi kesintiye uğratmaz,etkilemez.
Olumsuz Yönleri • Kalıcıdır, geri dönüşü çok pahalı ve zordur. • Koruyuculuğun başlaması hemen olmaz, zaman alır(yaklaşık 3 ay).
Acil Kontrasepsiyon Korunmasız bir cinsel ilişkiden sonra, olası bir gebeliğin önlenmesi amacıyla uygulanan yöntemlerdir. Gebeliği %98 oranında önler.
Hormonal :”MORNİNG AFTER PİLL” Korunmasız cinsel ilişkiden sonraki ilk 72 saat içinde kullanılmalıdır. Herhangi bir doğum kontrol hapından 3-4 tane aynı anda alınır. Veya Preven veya Norlevo ismiyle satılan preperatlar kullanılır Rahim içi araç. İlk 5 günde uygulanır. Acil Kontrasepsiyon