ÇOCUKLARDA HİPERNATREMİYE YAKLAŞIM

1. ÇOCUKLARDA HİPERNATREMİYE YAKLAŞIM DR. EMRE BİLGİN DR. BURÇİN KARAMUSTAFAOĞLU DR. İSMAİL BALOĞLU

2. Hipernatremiplazma sodyun düzeyinin 145 mEq/L nin üzerinde olmasıdır. • Vücuttan hem sodyum hem de suyun kaybı. (su kaybı sodyum kaybından fazladır.) • Sadece su kaybı • Vücut sodyumunda artma hipernatremiye neden olabilir.

3. 1) HİPOVOLEMİK HİPERNATREMİ (su kaybı>sodyum kaybı) RENAL KAYIPLAR: • Diüretikler • Osmotik diürez • Renal displazi EKSTRARENAL KAYIPLAR: • Gastrointestinal kayıp (kusma, ishal) • Ciltten kayıp (terkeme, yanıklar)

4. HİPOVOLEMİK HİPERNATREMİ • Hem sodyum hem de su kaybının birlikte olduğu ancak su kaybının nisbeten daha fazla olduğu durumlarda gelişir. • Kayıplar ekstrarenal ise idrar Na<10 mEq/L • Kayıplar renal ise idrar Na>20 mEq/L dir.

5. 2) ÖVOLEMİK HİPERNATREMİ RENAL KAYIPLAR: • DİABETES İNSİPİDUS Santral Nefrojenik EKSTRARENAL KAYIPLAR: • SOLUNUMLA • CİLTLE

6. ÖVOLEMİK HİPERNATREMİ • Bu gruptaki en önemli hastalık DİABETES İNSİPİDUS dur. • Santral diabetes insipidus : Yetersiz ADH salınımı. • Nefrojenik diabetes insipdus : ADH a renal direnç.

7. ÖVOLEMİK HİPERNATREMİ • Santral diabetes inspidus kalıtsal ya da edinsel nedenlere bağlı ortaya çıkabilir. • Kalıtsal diabetes insipidus çoğunluka OD, daha az sıklıkla OR olarak kalıtılır. • OR formu(Wolfram Sendromu): Diabetes mellitus, optik atrofi, sağırlıkla birlikte gözlenir.

8. ÖVOLEMİK HİPERNATREMİ • Edinsel diabetes insipidus travma, infeksiyon, tümörler,vasküler malformasyonlar ve granülomatöz infiltrasyonlara sekonder gelişebilir. • Kalıtsal nefrojenik diabetes insipidus X kromozomu üzerinde aktarılır. • Edinsel diabetes insipidus böbrek hastalıkları(polikistik böbrek hast vb.) ve bazı ilaçlara bağlı görülür.(lityum, demeklosiklin)

9. ÖVOLEMİK HİPERNATREMİ • Diabetes insipidus klinikte poliüri, polidipsi ve noktüri ile kendini gösterir. • İdrar osmolaritesi düşük, serum osmolaritesi çok yüksektir. • Su kısıtlama testi diabetes insipidusla psikojenik polidipsiyi ayırmada kullanır. • Vasopressine yanıt testi ise santral ve nefrojenik diabetes insipidusun ayırımında yardımcıdır.

10. 3) HİPERVOLEMİK HİPERNATREMİ • ARTMIŞ SODYUM ALIMI • HİPERALDOSTERONİZİM • CUSHİNG SENDROMU

11. HİPERVOLEMİK HİPERNATREMİ • Hipernatreminin en az görülen formudur ve çoğunlukla yatrojeniktir. • Uygunsuz formülasyon, hipertonik dializ ve resusitasyon sırasında aşırı bikarbonat verilmesi hipervolemik hipernatremiye neden olabilir. • Diğer nedenleri Hiperaldosteronizim ve Cushing Sendromudur.

12. HİPERNATREMİNİN SONUÇLARI • Artan plazma sodyumu hücre içi suyun hücre dışına hareketine ve intrasellüler dehidratasyona neden olur. • Bunun sonucunda en çok etkilenen organ santral sinir sistemi olmakla beraber; irritabilite, şuur bulanıklığı, letarji, hiperrefleksi kovülsiyonlar hatta koma ve ölüm görülebilir. • İntrasellüler dehidratasyon beyin damarlarının büzşmesine ve beyin kanamasına neden olabilir.

13. HİPERNATREMİNİN TEDAVİSİ • Sıvı açığının düzeltilmesi için kristalloid sıvılar kullanılır. • Hipernatreminin tedavisinde en korkulan komplikasyon sodyum konsantrasyonun hızlı bir şekilde düşmesiyle gelişebilecek BEYİN ÖDEMİ dir. • Bu yüzden sodyum minimum 48 saatlik bir periyotta ve saatte 1 mEq/L nin altında bir hızla düzeltilmelidir.

14. HİPERNATREMİNİN TEDAVİSİ • Total su açığı şu formülle hesaplanır : [(Na konsantrasyonu/140)-1] x 0.6 x vücut ağırlığı Hipervolemik hipernatremili hastalarda ise tedavinin ilk basamağı tuz kısıtlama olmalıdır. Ardından diüretik kullanımıyla hipernatremi düzeltilmeye çalışılır.