320 likes | 521 Views
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu. instytut nauk ekonomicznych i społecznych. Prof. dr hab. Barbara Kutkowska Przemiany w rolnictwie dolnośląskim po integracji z Unią Europejską Wrocław, 29 listopada 2013 r . Plan wystąpienia :
E N D
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu instytut nauk ekonomicznych i społecznych Prof. dr hab. Barbara Kutkowska Przemiany w rolnictwie dolnośląskim po integracji z Unią Europejską Wrocław, 29 listopada 2013 r.
Plan wystąpienia: • 1. Warunki przyrodnicze i ekonomiczne produkcji rolniczej • 2. Przemiany strukturalne w zakresie: • liczby i powierzchni gospodarstw • powierzchni użytków rolnych • powierzchni zasiewów • pogłowia zwierząt • struktury produkcji globalnej i towarowej • 3. Finansowe wsparcie rolnictwa w ramach WPR w woj. dolnośląskim • 4. Dynamika nakładów inwestycyjnych • 5. Zmiany wartości środków trwałych • 6. Podsumowanie
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu instytut nauk ekonomicznych i społecznych
Na przemiany strukturalne w rolnictwie dolnośląskim wpływ miały: Procesy globalizacyjne ( WTO i sytuacja na światowych rynkach rolnych) Integracja Polski z UE i wsparcie finansowe w ramach WPR
Rys.1. Polski handel zagraniczny ogółem Źródło: Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa
Rys. 2. Polski handel zagraniczny artykułami rolno-spożywczymi Źródło: Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa
Udział handlu artykułami rolno-spożywczymi w handlu zagranicznym Polski Źródło: Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa
Skumulowana wartość wsparcia finansowego w ramach WPR w woj. dolnośląskim Wg stanu 30.09.2013 r. • Źródło: ARiMR– DOR we Wrocławiu
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu instytut nauk ekonomicznych i społecznych Woj. dolnośląskie dysponuje 6,2% areałem UR w kraju i zajmuje 8. lokatę w kraju pod względem areału gruntów rolnych
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu instytut nauk ekonomicznych i społecznych
Po roku 2000 nastąpił w woj. dolnośląskim systematyczny spadek liczby gospodarstw rolnych. PSR 2010 wykazał, że w stosunku do PSR 1996 było ich o 28% mniej. • Największą dynamikę spadku obserwuje się wśród gospodarstw najmniejszych • (do 1 ha -19%, 1-5 ha -16%). • Znacząco wzrosła liczba gospodarstw największych o powierzchni powyżej 50ha ( o 49%) i powyżej 100ha (99%). • W roku 2010 ogólna liczba gospodarstw wynosiła 107, 3 tys., w tym gospodarstw powyżej 1 ha UR – 62,9 tys.
Obserwuje się proces koncentracji gruntów rolnych. W gospodarstwach powyżej 50 ha znajduje się obecnie 52% użytków rolnych województwa. • Koncentracja gruntów jest korzystna z punktu widzenia lepszego wykorzystania czynników produkcji: pracy i sprzętu rolniczego, a także możliwości wykorzystywania ekonomicznych efektów skali produkcji. • Integracja Polski z UE wpłynęła na wzrost cen gruntów rolnych i stawek czynszu dzierżawnego, co przyczyniło się do spotęgowania procesu koncentracji ziemi rolniczej w gospodarstwach obszarowo większych i pogłębiło niechęć rolników do wyzbywania się gruntów rolniczych (Berbeka 2012). • Średnia powierzchnia gospodarstwa rolnego w województwie dolnośląskim wzrosła o 30%, z 8,1 ha w roku 1996 roku do 10,5 ha w 2010, w tym 11,06 ha UR dla gospodarstw prowadzących działalność rolniczą. • (w kraju przeciętna powierzchnia gospodarstwa wynosi 7,95 ha UR)
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu instytut nauk ekonomicznych i społecznych
80%gospodarstw dolnośląskich prowadzi działalność rolniczą ( więcej o 16%), w tym 72% działalność wyłącznie rolniczą. • 20% gospodarstw nie prowadzi działalności rolniczej. • W latach 2002-2010 o 16% zwiększyła się liczba gospodarstw prowadzących działalność rolniczą, natomiast o 8% zmniejszyła się liczba gospodarstw nie prowadzących działalności rolniczej, • Spadła również liczba gospodarstw łączących działalność rolniczą z pozarolniczą (o 7,6%).
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu instytut nauk ekonomicznych i społecznych Powierzchnia zasiewów w woj. dolnośląskim stanowi 7% zasiewów w kraju. Pod zasiewami znajduje się 80% ziemi rolniczej, a 3% jest ugorowanej ( w kraju odpowiednio- 67% i 3%)
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu instytut nauk ekonomicznych i społecznych 13% udział dolnośląskiego w uprawie rzepaku i 2. lokata po wielkopolskim
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu instytut nauk ekonomicznych i społecznych
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu instytut nauk ekonomicznych i społecznych W woj. dolnośląskim w latach 2002 2010 o 70% zwiększyło się zużycie nawozów mineralnych
Bydło Trzoda chlewna Owce Konie Drób ogółem Wykres 3. Dynamika pogłowia zwierząt gospodarskich w 2010 r. [%] (2002=100)
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu instytut nauk ekonomicznych i społecznych
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu instytut nauk ekonomicznych i społecznych
W latach 2004-2013 rolnicy w woj. dolnośląskie otrzymali 5,5 mld złotych dopłat bezpośrednich = 100%
Zróżnicowanie wsparcia finansowego w ramach WPR wg powiatów Źródło: Materiały ARiMRDOR we Wrocławiu
W latach 2004-2013 rolnicy w woj. dolnośląskie otrzymali 3,4 mld złotych w ramach, SAPARD, SPO, PROW = 100%
Wsparcie finansowe rolnictwa dolnośląskiego w latach 2004-2013 (SPO, PROW 2004-2006, PROW 2007-2013) Źródło: Materiały ARiMR DOR we Wrocławiu
świdnickiii strzeliński MAPA 3. Skumulowana wartość wsparcia finansowego: dopłaty bezpośrednie, SAPARD, SPO Rolnictwo, PROW 2004-2006, PROW 2007-2013 w zł /1 ha UR ( 30.09.2013 r.) ARiMR DOR we Wrocławiu
legnicki wrocławski MAPA 4 . Skumulowana wartość wsparcia finansowego: dopłaty bezpośrednie, SAPARD, SPO Rolnictwo, PROW 2004-2006, PROW 2007-2013 w zł /1 gospodarstwo ( 30.09.2013 r.) ARiMR DOR we Wrocławiu
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu instytut nauk ekonomicznych i społecznych
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu instytut nauk ekonomicznych i społecznych
Podsumowanie • Na przemiany strukturalne w rolnictwie dolnośląskim wpływ miały : integracja Polski z UE i wsparcie finansowe w ramach WPR oraz procesy globalizacyjne • Obserwuje się powolny proces koncentracji gruntów rolnych w gospodarstwach o areałach powyżej 50 i 100ha UR • Zwiększa się liczba gospodarstw prowadzących działalność rolniczą • Zasoby gospodarstw rolnych przesunęły się w stronę produkcji roślinnej, zwłaszcza rzepaku i zbóż, produkcja zwierzęca ulega ograniczaniu (czy to jest korzystne z punktu widzenia rolnictwa zrównoważonego?) • Dzięki wsparciu finansowemu z UE zwiększyła się dynamika nakładów inwestycyjnych i ograniczony został proces deprecjacji wartości majątku trwałego w rolnictwie. • Duże zróżnicowanie subregionalne poziomu wsparcia finansowego w ramach WPR pociąga za sobą konieczność łączenia instrumentów polityki rolnej i polityki spójności.