Dane INFORMACYJNE (do uzupełnienia)

2. Dane INFORMACYJNE (do uzupełnienia) • Nazwa szkoły: • Gimnazjum im. Jana Pawła II w Łebieniu • ID grupy: • 96/51_mp_g1 • Kompetencja: • Matematyczno - przyrodnicza • Temat projektowy: • Czy wiem, co jem? • Semestr/rok szkolny: • II, rok szkolny 2010/2011

3. W październiku 2010 roku w naszej szkole przeprowadziliśmy ankietę, którą miała wykazać nasze przyzwyczajenia i świadomość dotyczącą tego, • co jemy

4. Co jemy?

5. Nasz szkolny sklepik

7. Co najczęściej kupujesz w sklepiku?

8. Nasze zdrowie Ile posiłków jesz w ciągu dnia?

9. Czy jesz coś w szkole?

10. Jeśli tak- co najczęściej?

13. Bmi- wskaźnikmasyciała • współczynnik powstały przez podzielenie masy ciała podanej w kilogramach przez kwadrat wysokości podanej w metrach. • Oznaczanie wskaźnika masy ciała ma znaczenie w ocenie zagrożenia chorobami związanymi z nadwagą i otyłością, np. cukrzycą, chorobą niedokrwienną serca, miażdżycą.

15. 16,0 – wygłodzenie • 16,0–17,0 – wychudzenie (spowodowaneczęstoprzezciężkąchorobęlub anoreksję) • 17–18,5 – niedowaga • 18,5–25,0 – wartośćprawidłowa • 25,0–30,0 – nadwaga • 30,0–35,0 – I stopień otyłości • 35,0–40,0 – II stopień otyłości • 40,0 – III stopień otyłości (otyłośćskrajna)

17. średnie Bmi uczniów naszej szkoły wynosi • 21,5 • Czyli mieści się w granicach normy

19. Czy wiesz co to znaczy dobrze się odżywiać? • Czy wiesz jakich składników musisz dostarczać swojemu organizmowi? • Czy wiesz, czego unikać? • Czy odżywiać się i jeść to to samo?

20. CZY WIEM, CO JEM? • Czy wiem, co jem?

21. Co wybieram?

22. Główne składniki pokarmowe: • Białka • Węglowodany czyli cukry • Tłuszcze • Sole mineralne • Witaminy • Woda

23. białka • To podstawowy składnik budujący Twoje ciało. • Musisz go dostarczać codziennie w odpowiedniej ilości, na przykład przez spożywanie: chudego mięsa, chudych wędlin, drobiu, nabiału- twarogów, serów, mleka, jogurtów, kefirów, jajek, dostarczą Ci go także warzywa strączkowe, głównie soja, fasola, bób.

24. Węglowodany (cukry) • Rozróżniamy trzy zasadnicze grupy: • Cukry proste- glukoza, fruktoza (cukier owocowy) • Dwucukry – sacharoza (cukier buraczany) • Wielocukry- skrobia • Cukry dostarczają łatwo osiągalnej energii, spalenie 1 grama cukru dostarcza 6 kCal

25. Tu znajdziesz cukry: • cukier rafinowany, glukoza, płatki kukurydziane, miód, ryż, kasza Manna, makaron, morele suszone, rodzynki, płatki owsiane, dżem, fasola, bułka, chleb pszenny, czekolada, chleb razowy, banan, winogrona, naleśniki, kasza gryczana, kasza perłowa

26. błonnik • Błonnik to mieszanina wielocukrów pokarmowych nietrawionych i niewchłanianych w ludzkim przewodzie pokarmowym. • Pełni on niezwykle ważną rolę, ponieważ pomaga oczyszczać jelita z resztek pokarmowych i zapobiega nowotworom jelit. • Znajdziesz go w razowym pieczywie, razowym makaronie, jabłkach, śliwkach, otrębach

27. Tłuszcze • Tłuszcze spożywcze dostarczają organizmowi głównie energii, są także materiałem zapasowym. • Spalenie 1 grama tłuszczu dostarcza organizmowi około 9 kCal • Można je podzielić na • Roślinne- oleje, margaryna, oliwa • Zwierzęce- łój, słonina, ceres, smalec, masło • W temperaturze pokojowej tłuszcze roślinne są zazwyczaj ciekłe, a zwierzęce mają stan skupienia stały.

28. Ze względu na budowę chemiczną można je podzielić: • * nienasycone, w których występują reszty kwasów tłuszczowych posiadających w łańcuchu węglowodorowym wiązania podwójne; tłuszcze te występują w dużych ilościach w roślinach i zwykle w temperaturze pokojowej są ciekłe; • * nasycone, w których występują reszty kwasów tłuszczowych posiadających w łańcuchu węglowodorowym wyłącznie wiązania pojedyncze; tłuszcze te są produkowane przede wszystkim przez organizmy zwierząt.

29. najzdrowsze • Kwasy tłuszczowe omega-3 (zwane też kwasami tłuszczowymi n-3 lub ω-3) – nienasycone kwasy tłuszczowe, których ostatnie wiązanie podwójne w łańcuchu węglowym znajduje się przy trzecim od końca atomie węgla. Do tej grupy należą m.in. wielonienasycone kwasy pełniące ważną rolę w odżywianiu człowieka: • * kwas α-linolenowy (ALA) • * Kwas eikozapentaenowy (EPA) • * Kwas dokozaheksaenowy (DHA)

30. Kwasy tłuszczowe omega-6 (zwane też kwasami tłuszczowymi n-6 lub ω-6) – nienasycone kwasy tłuszczowe, których ostatnie wiązanie podwójne znajduje się przy szóstym od końca atomie węgla łańcucha węglowodorowego. Kwasy omega-6 należą do niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT), co oznacza, że nie są one produkowane przez organizm człowieka, a jednocześnie są mu potrzebne do prawidłowego funkcjonowanie i muszą być pobierane z pożywienia. • Przykładowe kwasy omega-6 • * kwas linolowy (LA) • * kwas gammalinolenowy (GLA) • * kwas arachidonowy (AA, ARA)

32. Główne składniki pokarmowe Białko Cukry Tłuszcze

33. witaminy • Dzielimy je na: • Rozpuszczalne w tłuszczach (A, D, E, K) • Rozpuszczalne w wodzie (gr. B, C )

37. Sole mineralne • To związki nieorganiczne, niezbędne do funkcjonowania organizmów żywych. Można je podzielić na dwie klasy: • Makroelementy– występują w większych ilościach w organizmie. Spełniają funkcję budulcową dla tkanek zębów, kości, skóry, włosów głównie (np. węgiel, azot, tlen, wapń, chlor, magnez, fosfor, potas i sód) • Mikroelementy– występują w mniejszych ilościach w organizmie, są jednak niezbędne do jego prawidłowego funkcjonowania. Regulują wiele procesów zachodzących w komórkach. Należą do nich m.in. żelazo, mangan, jod , miedź, cynk, fluor, chrom, selen i kobalt.

38. Chlor, sód i potas- biorą udział w regulowaniu gospodarką wodną w organizmie • Magnez dba o układ nerwowy i mięśnie • Żelazo- to zdrowa krew • Jod- to poprawna przemiana materii • Cynk- to zdrowe włosy i skóra, a także gruczoł krokowy u mężczyzn • Fluor – to zdrowe zęby

39. woda • Woda jest niezbędnym składnikiem pożywienia ze względu na rolę w • regulowaniu temperatury ciała, • transporcie składników odżywczych oraz • w reakcjach biochemicznych w organizmie.

40. Wodę przyjmuje się w postaci: • różnych płynów (zalecana ilość to ok. 1,5 l/dobę) oraz • wraz z żywnością – wiele produktów ją zawiera, głównie owoce i warzywa (średnio do 0,7 l/dobę). • Zwiększona ilość płynów jest konieczna w czasie upałów oraz podczas chorób przebiegających z gorączką, albo wymiotami lub biegunką. Również przy dużej aktywności fizycznej i poceniu się należy uzupełniać wodę w większej niż zwykle ilości.

41. Podsumowując: • Białko dostarczy Ci budulca Twojego ciała • Tłuszcze i cukry dadzą Ci energię do działania • Lepiej spożywać tłuszcze nienasycone (omega-3 i omega-6) • Wartościowsze są cukry złożone od prostych • Witaminy A, E i C to antyoksydanty- zapobiegają starzeniu się komórek • Piękna skóra i włosy to zasługa witamin A, B2 i B3 oraz cynku • Mniej będziesz się denerwować jeśli zadbasz o witaminy z grupy B i magnez

42. Co jeszcze zawierają pokarmy? • Wiele produktów spożywczych zawiera dodatki do żywności. Oznaczane są one jako E • E 100- barwniki • E 200- konserwanty • E 300- przeciwutleniacze • E 400- zagęszczacze • E 500- różne • E 600- wzmacniacze smaku i zapachu • E 700- antybiotyki • E 900- substancje słodzące i glazurujące drażetki

43. Należy pamiętać, że są to substancje dozwolone do dodawania do pokarmów, • ale.... • Ich nadmiar może być szkodliwy • Niektóre mogą mieć (mogą, nie muszą) działanie szkodliwe, np.: • Koszenila (E124), amarant (E123), azorubina (E122)- to barwniki mogące uczulać • Azotan potasu (E249), sodu (E250), potasu (E252)- to konserwanty mogące mieć działanie rakotwórcze • Aspartam (E951)- to szkodliwa substancja słodząca

46. Czytaj skład produktów kupowanych w sklepie bądź świadomy tego, co jesz

47. Energia w pożywieniu • Wartość energetyczna to ilość energii w pożywieniu jaką organizm może przyswoić przez trawienie. Wartość energetyczna wyrażana jest w kilokakoriach (kcal) i kilodżulach (kJ). • Jedna kilokaloria żywieniowa (1 kcal lub 1000 kalorii) to ilość dostępnej przez trawienie pożywienia energii(ciepła), jaka podniesie temperaturę jednego kilograma wody o jeden stopień Celsjusza.

49. Dzienne zapotrzebowanie energetyczne • oznacza ilość energii, którą należy dostarczyć każdego dnia organizmowi w pożywieniu, aby pokryć wydatki energetyczne wynikające z: • podstawowej przemiany materii, na którą składają się procesy fizjologiczne tj. trawienie, oddychanie, krążenie, odnowa komórek i tkanek, itp. • aktywności fizycznej.

50. Dzienne zapotrzebowanie energetyczne zależy od: • indywidualnego tempa metabolizmu • masy ciała • wzrostu • wieku • płci • poziomu aktywności fizycznej.