250 likes | 990 Views
NARODNA BANKA NA REPUBLIKA MAKEDONIJA Direkcija za CBO i devizni rezervi. Prezentacija na tema: DEVIZNIOT PAZAR VO REPUBLIKA MAKEDONIJA. Emilija Hristova. Devizen pazar. Poim Preduslovi za postoewe Motivi za vlez na devizen pazar realni {pekulativni. Istorijat na devizniot pazar vo RM.
E N D
NARODNA BANKA NA REPUBLIKA MAKEDONIJADirekcija za CBO i devizni rezervi Prezentacija na tema: DEVIZNIOT PAZAR VO REPUBLIKA MAKEDONIJA Emilija Hristova
Devizen pazar • Poim • Preduslovi za postoewe • Motivi za vlez na devizen pazar • realni • {pekulativni
Istorijat na devizniot pazar vo RM • Postoi od osamostojuvaweto na RM • Prevzemen devizen sistem od porane{nata dr`ava • Maj 1993 god. donesen Zakonot za devizno rabotewe na RM • Rakovoden fluktuira~ki devizen kurs, no de facto fiksen devizen kurs
Fazi vo razvojot na pazarot • Maj 1993 god. do oktomvri 2002 godina • Od oktomvri 2002 godina pa do denes
Karakteristiki • Osnovna funkcija na devizniot pazar e efikasna alokacija na deviznite sredstva • Pazarot na stranski plate`ni sredstva-devizniot pazar pretstavuva organizirano kupuvawe i prodavawe devizi za denari. • Predmet na kupoproda`ba se devizite propi{ani od strana na NBRM • Trguvaweto so devizi se realizira na dve nivoa: • pazar me|u pravni lica • menuva~ki pazar • Prometot koj se realizira na devizniot pazar postojano raste t.e bele`i nagoren trend
Vidovi transakcii • Promptni – spot (~ierealizirawe e vorok 48 ~asa) • Terminski – forward (~ierealizirawe e vorokpodolgod 48 ~asa)
Dva segmenta na deviznot pazar vo RM • Pazar na pravni lica - 75% od vkupniot promet na pazarot (tuka spa|a i me|ubankarskiot pazar) • Menuva~ki pazar – 25% od vkupniot promet na pazarot
Predmet na kupoproda`ba na devizniot pazar • Evro - EUR • SAD dolar - USD • Japonski jen - JPY • Britanska funta - GBP • [vajcarski frank - CHF • Avstraliski dolar - AUD • Kanadski dolar - CAD • Danska kruna - DKK • Norve{ka kruna - NOK • [vedska kruna - SEK
U~esnici na devizniot pazar • Pazar na pravni lica • pravni lica • banki • NBRM • Menuva~ki pazar • menuva~nici • doma{ni/stranski fizi~ki lica
Pazar me|u pravni lica • Transferot na sredstvata e `iralen • Organiziran e preku ovlastenite banki • Del od ovoj pazar e me|ubankarskiot pazar
Obem na transakcii na pazarot na pravni lica • Transakcii me|u banki i pravni lica - 81% od vkupniot iznos • Transakcii na me|ubankarski pazar - 19% od vkupniot iznos
Vidovi transakcii na pazarot me|u pravni lica • Promptni • Terminski
Predmet na kupoproda`ba na pazarot me|u pravni lica • Devizi – dominiraat • Efektivni stranski sredstva • Instrumenti vo me|unarodniot platen promet (bankarski ~ekovi, akreditivi, menici itn.)
Menuva~ki pazar • Organiziran kaj menuva~nici • Kupovno-proda`niot kurs se formira slobodno • Transferot na sredstva e gotovinski
Predmet na kupoproda`ba na menuva~kiot pazar • Efektivni stranski sredstva od/na fizi~ki lica
Vidovi transakcii na menuva~kiot pazar • Promptna transakcija so istovremeno fizi~ko predavawe na efektivnite stranski pari i protivvrednost vo denari
Me|ubankarski pazar • Glavniu~esnici se poddr`uva~itenapazarot (market makers), no nanegou~estvuvaatiostanatite 13 ovlastenibanki • Zazadovoluvawenapotrebataodlikvidnosta, bankiteme|usebnotrguvaat so: • deviznidepoziti • kupuvawe/prodavawedevizi
Banki poddr`uva~i na pazarot - Market makers • Vovedeni od 18 avgust 2005 god. • Komercijalna banka a.d. Skopje • Stopanska banka a.d. Skopje • Tutunska banka a.d. Skopje • Invest banka a.d. Skopje
[ema na intervencija na centralnata banka Ovlastena banka Ovlastena banka kupuvawe/prodavawe na devizi kupuvawe/prodavawe na devizi Banka poddr`uva~ Ovlastena banka Ovlastena baka Banka poddr`uva~ Ovlastenabanka Banka poddr`uva~ Banka poddr`uva~ Ovlastena banka kupuvawe/prodavawe na devizi kupuvawe/prodavawe na devizi Ovlastena banka Ovlastena banak
Nedostatoci na me|ubankarskiot pazar vo RM • U~estvona mal brojbanki • Postojanoprisustvona NBRM • Slabakonkurentnostme|ubankite • Mal brojnarealiziranitransakciime|ubankite
Izvr{eni reformi na devizniot pazar • Zgolemuvawe na minimalniot iznos na transakcija od 15.000 evra na 30.000 evra • Voveduvawe na elektronska platforma na trguvawe • Voveduvawe na banki poddr`uva~i
Mesto i uloga na NBRM na devizniot pazar • Intervenira na svoja inicijativa preku banki poddr`uva~i • Intervenira zaradi ostvaruvawe na celite na makroenomskata politika • Aktivno i kontinuirano gi sledi dvi`ewata na devizniot pazar • Ja zadr`uva regulatornata uloga na devizniot pazar