Tema br. 20 Nivoto na ekonomska razvienost na Republika Makedonija

1. Tema br. 20Nivoto na ekonomska razvienost na Republika Makedonija Primeneta ekonomika Praven fakultet - Skopje

2. Sodr`ina • Ekonomska klasifikacija na zemjite vo svetot spored stepenot n arazvienost 2. Sega{no nivo na ekonomska razvienost na Makedonija 3. Tempo i fazi na razvojot na Makedonija 4. Problemi i perspektivi na razvojot na Makedonija

3. Ekonomska klasifikacija na zemjite vo svetot spored stepenot na razvienost • Pod stepen (ili nivo) na razvienost na edna dr`ava se podrazbira stepenot do koj se razvila dr`avata, mereno preku razni pokazateli • Kako rezultat na razli~noto dejstvo na razvojnite faktorim kako i poradi razli~nite istoriski, politi~ki i drugi uslovi, dr`avite vo svetot imaat razli~no nivo na razvienost • Nivoto se meri preku razli~ni pokazateli, a naj~esto se kako tipi~en pokazatel se zema bruto doma{niot proizvod, podelen so brojot na `itelite (so stru~en naziv GNP per capita – po `itel), a za poprecizni merewa se koristat i drugi ekonomski i socijalni pokazateli • Vo organizacija na OON se izrabotuvaat posebni izve{tai za ~ovekoviot razvoj (human development), kade za merewe se zemaat golem broj pokazateli (zdravestveni, socijalni, kulturno-obrazovni i tn.) • ^esto za merewe se pravi i korekcija na BDP po paritet na kupovnata mo} – zna~i kolku proizvodi mo`e da se kupat so odredena suma pari na doma{niot pazar, od {to realno zavisi `ivotniot standard • Vo Makedonija BDP iznesuva okolu $2000, a po PPT do $5000.

4. Ekonomska klasifikacija na zemjite vo svetot spored stepenot na razvienost • Site zemji vo svetot, spored visinata na BDP po `itel, se grupiraat na sledniot na~in: • Pokraj takvata podelba, postojat ogromni razliki me|u brojot na zemji i brojot na naselenie vo razvienite i nerazvienite zemji

5. Nivo na ekonomska razvienost na Makedonija • I vo opredeluvaweto na stepenot na razvienost na Makedonija, kako i za mnogu drugi pra{awa, postojat razli~ni podatoci  razliki me|u podatocite od razni institucii vo Makedonija, i razliki vo odnos na podatocite na me|unarodni institucii (SB, MMF) • Op{to zemeno, spored razni ocenki i procenki, denes Makedonija ima BDP po `itel na nivo me|u $1.800 do $2.000 • Ova nivo na razvienost na Makedonija e rezultat na vlijanieto na pove}e istoriski, politi~ki i ekonomski faktori, a industriskiot razvoj na Makedonija e zapo~nat pokasno otkolku vo dr`avite (porano republikite) na porane{nata Jugoslavija • Vo odnos na Evropa, Makedonija spa|a me|u najnerazvienite dr`avi vo Evropa  na pribli`no isto nivo so Bugarija, Romanija i SR Jugoslavija, a povisoko samo od Bosna i Albanija. • Vo odnos na najrazvienite evropski dr`avi, Makedonija zaostanuva i do 20 pati.

6. Tempo i fazi na razvoj na Makedonija • Tempoto i dinamikata na ekonomskiot razvoj se meri preku godi{nite stapki na porast na BDP kolku procenti godi{no se zgolemuva ili namaluva BDP • Pred II Sv vojna mnogu bavno tempo na raste` i golema zaostanatost • Prvata decenija po vojnata  obnova i rekonstrukcija od vojnata • Od sredinata na ’50-te do sredinata na ’60-te  mnogu dinami~en razvoj, so mnogu promeni, no pred se kvantitativni • Od sredinata na ’60-te do po~etokot na ’80-te  period na postepeno opa|awe na dinamikata na razvojot = pote{kotii pri preminot kon kvalitativni, za razlika od kvantitativnite promeni vo razvojot • Vo ’80-te  period na ekonomska i politi~ka kriza na socijalizmot, stagnacija i opa|awe na ekonomskiot razvoj • Od 1991 do 1994  politi~ko i ekonomsko osamostojuvawe i po~etok na tranzicijata = golemi promeni, politika na stabilizacija i golemo opa|awe na stapkite na ekonomskiot rast • Od 1996 do 2000  spor rast na BDP, so mnogu problemi

7. Problemi i perspektivi na razvojot • Kako prioriteti vo odnos na perspektivite na ekonomskiot razvoj na Makedonija se naveduvaat slednite: • Odr`uvawe makroekonomska stabilnost • Porast na efikasnosta na ekonomijata i premin na traen i odr`liv rast • Zgolemuvawe na vrabotenosta • Izgraduvawe otvoreno stopanstvo so izvozna orientacija • Problemi i ograni~uva~ki faktori na ekonomskiot razvoj na Make-donija se: • Niskoto nivo na ekonomska razvienost • Nevrabotenosta • Golemi finansiski dolgovi na dr`avata • Tehnolo{ko zaostanuvawe na stopanstvoto • Nerazviena stopanska struktura