HASTAYA YAKLAŞIM SİSTEM SORGULAMASI

1. HASTAYA YAKLAŞIM SİSTEM SORGULAMASI Prof.Dr.Bülent Erbay

2. Doktorun görevi Hastalığın tanısını koymak Tedaviyi yönlendirmek

3. Tanıya ulaşım, hasta ile ilk karşılaşıldığı anda başlar. Hasta ile sessiz,sade döşeli muayene odasında yalnız görüşülür. Gerekirse yakınıda alınır. Doktor, hastaya güven vermeli, inandırıcı olmalı ve iyi iletişim kurmalıdır.

4. Doktor hastaya yeterli zaman ayırır ve bunu ona hissettirir. • Mesleği ve onunla ilgili bilgileri, nereli olduğu, yaşı,medeni durumu,sosyo-ekonomik durumu, sosyal güvencesi, gibi görüşmeler, hasta ile iletişim kurmada yardımcı olur (bu bilgiler ileride hastalığın tanısında da gerekli olabilir). • Hastayı dinler, gerekli notları alır. • Yeri geldikçe hastanın anlattıklarını özetler.

5. Hasta özellikleri-1 • Çocuk hasta • Suskun hasta • Çok konuşan hasta • Sinirli hasta • Paranoid hasta • Dengesiz hasta • Saldırgan hasta • Yardımı reddeden hasta

6. Hasta özellikleri-2 • Demanslı hasta • Alkol vs. almış hasta • İyileşmeyeceğini-öleceğini bilen hasta • Komada olan hasta • Ölmekte olan hasta • Doktor hasta

7. Hastanın hastalığına yaklaşımı • Endişe, korku • Depresyon • Reddetmek • Projeksiyon • Regresyon

8. Önce, hastanın doktora başvuru nedeni olan yakınmaları sorulur ve kaydedilir. • Bu yakınmaların öyküsü alınır. Bu yakınmalar başlamadan önce, eskiye yönelik başka bir hastalığı olup olmadığı sorulur.Bu sıradaki yakınmaları, geçirilmiş veya süregen hastalıkları ile ilişkili olabilir. Öykünün değerlendirilmesi ve detaylandırılması doktorun kontrolü altında olmalıdır. Yakınmanın özellikleri, arttıran veya azaltan etkenler araştırılır. • Bu yakınmaları nedeni ile başka bir doktora gidip gitmediği, tanı ve tedavileri sorulur.

9. Kullandığı ilaçlar ve diyet programı • Öz geçmişi - Medeni durumu - Geçirdiği önemli hastalıklar - Geçirdiği kaza ve operasyonlar - Allerji • Alışkanlıkları (sigara,alkol,ilaç) • Soy geçmişi 1.,2.,3. derece kan akrabaları Genetik geçiş özelliği olan hastalıklar (D.Mellitus,hipertansiyon,ateroskleroz, malignite,.....)

10. Doktor, Tanıya ulaşmak için; Hasta ile ilgili klinik (yakınma, öykü, fizik muayene) ve laboratuvar verilerini bilinçli toplayan, değerlendiren ve yorumlayan çok iyi bir istihbaratçı olmalıdır.

11. Sistemlerin sorgulanması • Hastanın, öyküsünü anlatırken vermeyi unuttuğu veya doktorun sormayı unuttuğu noktaları hatırlatmak amacıyla tüm sistem sorgulaması yapılmalıdır. • Bu sorgulama, hastanın doktora güveni ve psikolojik yaklaşımı üzerine de olumlu etki yapmaktadır. • Tanıya ulaşmada önemli ipuçları vermekte ve klinik ayırıcı tanıyı kolaylaştırmaktadır

12. Sistemlerin sorgulanması (deri) • Kaşıntı • Döküntü • Kuruluk • Renk değişikliği • Cild altı kanama (ekimoz) • Saçların durumu • Geçirdiği cild hastalıkları

13. Sistemlerin sorgulanması (baş) • Baş ağrısı • Baş dönmesi • Denge bozukluğu • Kafa travması

14. Sistemlerin sorgulanması (göz) • Gözlük kullanıyormu ? • Bulanık görme • Çift görme • Yarım görme • Göz yaşı akıntısı • Glokom • Katarakt • Göz ağrısı

15. Kulaklık kullanıyormu ? İşitme Kulak akıntısı Kulak çınlaması,uğultusu Kulak infeksiyonu Burun akıntısı Burun kanaması Burun tıkanıklığı Sinüzit Allerjik rinit Sistemlerin sorgulanması (kulak- burun)

16. Sistemlerin sorgulanması (ağız ve boğaz) • Dişlerin durumu • Ağız hijyeninin durumu • Diş etlerinin durumu • Ses kısıklığı • Postnazal akıntı • Dilde büyüme • Konuşma güçlüğü • Sık tekrarlayan üst solunum yolu infeksiyonu

17. Sistemlerin sorgulanması (boyun) • Guatr • Lenfadenopati (servikal,submandibuler, retrooriküler)

18. Sistemlerin sorgulanması (göğüs) • Öksürük • Balgam • Hemoptizi • Nefes darlığı • Astım bronşiale öyküsü • Tüberküloz öyküsü • Diğer akciğer hastalıkları

19. Sistemlerin sorgulanması (kalp) • Hipertansiyon • Göğüs ağrısı • Çarpıntı • Nefes darlığı • PND, ortopne • Miyokard infarktüsü • Bayılma

20. Sistemlerin sorgulanması (meme) • Memede kitle • İnfeksiyon • Akıntı • Çocuk emzirme

21. Sistemlerin sorgulanması (damar) • Klaudikasyo • Ayakta şişlik • Varis • Ayakta soğukluk • İyileşmeyen yaralar • Ayak ve el parmaklarında siyanoz

22. İştah Bulantı Kusma Yutma güçlüğü Kabızlık Diyare Karın ağrısı Hematemez Melana Geğirme Meteorizim Pirozis Dispepsi Hemoroid Rektal ağrı Rektal kanama Hepatit Safra kesesi hast. Sistemlerin sorgulanması (gastrointestinal sistem)

23. Sistemlerin sorgulanması (üriner sistem) • İdrar sıklığı • Dizüri • Hematüri • İdrar tutamama • Noktüri • İnfeksiyon • İdrar tutukluğu • Ödem

24. Sistemlerin sorgulanması (genital organlar) • Peniste yara • Vulvada yara • Akıntı • İmpotans • Ağrılı koitus • Skrotal kitle,şişlik • Mens durumu

25. Sistemlerin sorgulanması (adele-iskelet sistemi) • Halsizlik • Adele güç kaybı • Paralizi, parestezi • Kas tutukluğu • Kramp • Hareketlerde kısıtlanma • Eklem ağrısı • Eklem şişliği • Aksiller ve inguinal lenfadenopati

26. Sistemlerin sorgulanması (nöroloji) • Baş dönmesi • Baş ağrısı • Denge bozukluğu • İnme(felç) • Tremor • Bilinç kaybı • Unutkanlık • Psikiatrik bozukluk

27. Sistemlerin sorgulanmasında elde edilen bulgular açıklanmalı, yorumlanmalı ve yakınmaları ile ilgisi araştırılmalıdır. Örneğin:Baş ağrısı • Başlatan etkenler • Başlama yeri, yayılımı • Arttıran, azaltan etkenler • Eşlik eden diğer semptomlar • İlaç kullanıyorsa, yanıtı

28. Sistemlerin sorgulanmasında elde edilen ,yorumlanmış, pozitif bulgular, hastanın öyküsü ile tekrar birleştirilir ve aralarında varsa ilşki kurularak, hastanın öyküsü son şeklini alır. Hastanın öyküsü ile bağlantısı kurulamayan diğer spesifik semptomlar önem durumuna göre sıralanarak kayıt edilir.

29. Hastanın yakınmaları ve öyküsünden elde edilen spesifik bulgular, kronolojik olarak sıralanarak yazılır. • Bu bulgular, daha sonra yapılacak sistemik fizik muayenede elde edilen bulgular ile birlikte Klinik ayırıcı tanıdakullanılacaktır. Bundan sonra yapılacak olan işlem; SİSTEMİK FİZİK MUAYENE