BETH YW: Anghenion Dysgu Ychwanegol ? Anghenion Addysgol Arbennig ?

1. CyfarfodLlywodraethwyr AAA/ADYGareth MorgansPennaeth Llywodraethu a ChynhwysiantMargaret DenholmRheolwraigGwasanaethau ADYMawrth, 2011

2. Gadewchiniagordrysau a meddyliau. Gadewchinidaflugoleuniar y cyfoeth y maepoblsy’nwahanolyneigyflwynoigymdeithas. Gadewchinisiarad am asedauynllediffygion. Let's open doors and minds. Let's throw a spotlight on the richness that people who are different bring to mainstream society. Let's talk about assets instead of liabilities.Helen Henderson, “Inclusion can transform the workplace dynamic”

3. BETH YW: Anghenion DysguYchwanegol? AnghenionAddysgol Arbennig?

4. Mae’r term ADY yn cyfeirio at ‘anhawster mwy nag eraill i ddysgu’ sy’n cwmpasu holl ddysgwyr yng Nghymru sydd ag anghenion dysgu sy’n fwy na’i gyfoedion o’r un oed ac sydd ddim yn ganiataol yn cyfateb ac AAA fel y diffinnir yn y Ddeddf Addysg 1996. • Mae’r term ADY yn dipyn ehangach na ‘anghenion addysgu arbennig’ er mwyn adnabod yr ystod o anghenion dysgwyr ac sy’n adlewyrchu ffordd fwy cyfannol i gwrdd ag anghenion dysgwyr unigol. • Mae ADY yn cynnwys person sydd, er pa bynnag reswm, angen cymorth dysgu ychwanegol oherwydd ei fod yn cael trafferth i ddysgu wrth gymharu gyda’i gyfoedion. Gall disgyblion ysgol fod angen cymorth dysgu ychwanegol os meant yn cael trafferth i ddysgu oherwydd, er enghraifft, fod ganddynt: • anghenion dysgu arbennig • anabledd • anghenion meddygol • bylchau yn eu gwybodaeth neu sgiliau oherwydd absenoldeb tymor hir o’r system addysg e.e. • plant sy’n pallu mynd i’r ysgol e.e. gwrthod mynd i'r ysgol, ffobia ysgol neu droseddwyr ifanc • wedi profi amgylchiadau anodd e.e. oherwydd profedigaeth. • wedi cael mynediad ansefydlog i addysg e.e. sipsiwn a phlant teithwyr.

5. Beth yw’r CÔD?

6. Pennod 1: Egwyddorion a Pholisïau Pennod 2: Gweithio mewn Partneriaeth â Rhieni Pennod 3: Cyfranogiad Disgyblion Pennod 4: Canfod, Asesu a Darparu mewn Sefydliadau Blynyddoedd Cynnar Pennod 5: Adnabod, Asesu a Darparu yn y Cyfnod Cynradd Pennod 6: Canfod, Asesu a Darparu yn y Sector Uwchradd Pennod 7: Asesiad Statudol o Anghenion Addysgol Arbennig Pennod 8: Datganiadau Anghenion Addysgol Arbennig Pennod 9: Adolygiad Blynyddol Pennod 10: Gweithio Mewn Partneriaeth ag Asiantaethau Eraill

7. Cofrestr Anghenion Dysgu Ychwanegol/ Arbennig

8. Addysgucyffredinolsy’ncynnywsgwahaniaethutasgau. Gweithredugan yr Ysgol Gweithredugan yr Ysgol a Mwy + Datganiad o AnghenionAddysgolArbennig AdolygiadBlynyddol

9. Gweithredugan yr Ysgol Pan fyddathrodosbarthneu'rCydlynydd AAA yncanfodbodganblentyn AAA dylai'rathrodosbarthddarparuymyriadausy'nychwanegol at neu'nwahanoli'rrheini a ddarperirfelrhan o gwricwlwmgwahaniaethol a strategaethauarferol yr ysgol (Gweithredugan yr Ysgol). Y sail argyferymyriaddrwygamGweithredugan yr Ysgol ywbodgan yr athro/athrawesneueraillbryder am blentyn, sy’nseiliedigardystiolaeth, syddergwaethafderbyncyfleoedddysgugwahaniaethol:

10. heb wneud fawr ddim cynnydd neu ddim cynnydd o gwbl hyd yn oed pan fod dulliau addysgu yn cael eu targedu i ardal gwendid y plentyn • yn dangos arwyddion o anhawster wrth ddatblygu llythrennedd neu sgiliau mathemateg sy'n arwain at gyrhaeddiad gwael mewn rhai meysydd cwricwlaidd • yn cyflwyno anawsterau emosiynol neu ymddygiadol parhaus nad ydynt yn gwella o ddefnyddio technegau rheoli ymddygiad arferol yr ysgol • mae ganddo/i broblemau synhwyraidd neu gorfforol, ac yn parhau i wneud ychydig gynnydd neu ddim cynnydd er gwaethaf y ddarpariaeth o offer arbenigol • mae ganddo/i anawsterau cyfathrebu a/neu ryngweithio, ac yn parhau i wneud ychydig gynnydd neu ddim cynnydd er gwaethaf darparu cwricwlwm gwahaniaethol.

11. Cynlluniau Addysg Unigol • Dylid cofnodi’r strategaethau a ddefnyddir i alluogi'r plentyn i wneud cynnydd o fewn Cynllun Addysg Unigol (CAU). Dylai'r CAU gynnwys gwybodaeth am: • y targedau tymor byr a osodwyd ar gyfer y plentyn neu gan y plentyn • y strategaethau dysgu i'w defnyddio • y ddarpariaeth i'w rhoi ar waith • pryd fydd y cynllun yn cael ei adolygu • meini prawf llwyddiant a/neu dileu’r CAU • canlyniadau (i'w cofnodi pan adolygir y CAU). • Dim ond cofnodi’r hyn sy'n ychwanegol at neu'n wahanol i'r cynllun cwricwlwm gwahaniaethol sy'n rhan o ddarpariaeth ar gyfer pob plentyn ddylai’r CAU. Dylai'r CAU gael ei ysgrifennu mewn ffordd gryno gan ganolbwyntio ar dri neu bedwar targedau unigol, a ddewiswyd o’r meysydd allweddol ac sy'n cyfateb i anghenion y plentyn (cyfathrebu, llythrennedd, mathemateg, ymddygiad a sgiliau cymdeithasol). Dylai'r CAU gael ei drafod gyda'r plentyn a'r rhieni.

12. Gweithredugan yr Ysgol a Mwy • Y sail argyferGweithredu Ysgol a Mwyywboddisgybl, ergwaethafderbynrhaglenunigol a/neugefnogaethddwys o danGweithredu Ysgol: • Ynparhauifethugwneudcynnyddmewnmeysyddpenodoldrosgyfnodhir • Ynparhauiweithioarlefelau'rCwricwlwmCenedlaetholsy'nsylweddol is na'rhyn a ddisgwylirganblant o oedrantebyg • Ynparhauigaelanhawsteriddatblygusgiliaullythrennedd a rhifedd • Ynprofianawsterauemosiynolneuymddygiadolsy'nsylweddol ac ynamharu’nrheolaiddarddysgu'rplentyneihunneu’rdosbarth, erbodganddo/iraglenrheoliymddygiadunigol • Anghenionsynhwyraiddneugorfforol, ac maeangen offer arbenigolychwanegolneugyngorneuymweliadaurheolaiddganwasanaetharbenigol • Anawsteraucyfathrebuparhausneuanawsterauryngweithiosy'namharuarddatblygiadperthnasoeddcymdeithasol ac ynachosirhwystrausylweddoliddysgu.

13. Y Broses Statudol

17. LlawlyfrCynhwsiantargyferysgolion SIR GAERFYRDDIN AAA/ADY Yn Sir Gaerfyrddin

18. EgwyddorionCynhwysiad Sir Gaerfyrddin Mae’ngyfrifoldebarbawbohonomisicrhaucyflecyfartal Credwnfodganblant a phoblifanc yr hawligaeleuhaddysgyneuhysgolionlleolgyda'ucyfoedion Rydynni’ncydnabodboddysgucynhwysolyncyfoethogiprofiad yr hollddisgyblion Rydynniwediymrwymoiddarparudysgu ac addysgusy'ngosoddisgwyliadauuchel o ran pawb Rydynni’ncydnabodbodganathrawongyfrifoldebi bob dysgwryneudosbarth Rydynni’ncredumaiaddysgu a dysgueffeithiolyw'rallweddigynhwysiantllwyddiannus Rydynniwediymrwymoigefnogiysgoliontrwygynghori, cyfarwyddo, hyfforddi, datblygu, cyllido a darparuadnoddausy’nsicrhau y gall disgyblionaganghenionychwanegolwneudcynnyddyneuhysgolleol Rydynni’nderbynnadoesganniferfachiawn o ddisgyblion, ysgiliau, y cyfleusterauna'radnoddaui'wgalluogiigyflawnieupotensialyneuhysgolleol.

19. YR ADRAN GYNHWYSIAD Y GWASANAETH ANGHENION DYSGU YCHWANEGOL Rheolwr- Margaret Denholm Cyflawni’r broses statudol Darparucefnogaethiysgolionwrthreoli a darparuargyfer plant ag ADY Darparugwasanaethathrawonymgynghorolmewnmeysyddpenodol o ADY. Rheoliystod o ddarpariaethauarbennig

20. DarpariaethArbenigolCynradd

21. Darpariaeth Arbenigol Uwchradd PRIMARY PROVISION

22. YR ADRAN GYNHWYSIAD Y GWASANAETH CYNNAL YMDDYGIAD Rheolwr- Anne Harrison Darparustrategaeth yr AALlireoliymddygiad plant a phoblifancyn yr ysgol a thuallani’r ysgol brifffrwd. Cyflawnirôlstatudol yr AALliddarparuaddysgiddisgyblionsy’nsâl ac ynmethumynychu’r ysgol a’rrhaisyddwedieuheithrio. Darparuarweiniadireolwyr y gwasanaethcynnalymddygiad. Hybudatblygiad a gweithrediadrhaglen yr AALlynymwneudagymddygiad.

23. Data argyferDeialog! Nifer o ddisgyblionynYsgolion yr Awdurdod 26,963 Nifer o ddisgyblionargamGweithredugan yr Ysgol 4,433 (16.4%) Nifer o ddisgyblionargamGweithredugan yr Ysgol a Mwy 2,023 (7.5%) DisgybliongydaDatganiad o AAA 1,070 (3.9%) Disgyblionheb ADY 19,437 (72.2%)

24. Mae corff llywodraethol effeithiol yn helpu i fowldio dyfodol yr ysgol. Mae ganddo welediageth glir sy’n pwysleisio cymeriad ac ethos unigryw’r ysgol, ac mae’n cymryd rhan mewn sgyrsiau heriol a chadarn am sut i sicrhau safonau uchel o gyrhaeddiad disgyblion a rhagoriaeth i bawb. Adroddiad y ‘Pwyllgor Dysgu a Enterprise’ ar rol y Corff Llywodarethol, Mehefin 2009. RôlLlywodraethwyrYsgol

25. ArgymellapwyntioLlywodraethwyrgydachyfrifoldeb am ADY • Llywodraethwr ADY yncytuno’rPolisi ADY gyda’r Pennaeth • Llywodraethwr ADY ymymwneudâ’rarchwiliad ADY e.e. ArchwiliadMewnol ADY/LAC • Adolygu’rpolisiynflynyddol • Sicrhaufodgan yr ysgol SENCO/ALNCO • Sicrhaufodgan yr ysgol amcaniongwellasy’nymwneudynbenodolag ADY. ADY: Cyfrifoldebau’rCorffLlywodraethol

26. Rôl y Llywodraethwr ADY Mae rôl y Llywodraethwr ADY ynstrategol. Nidyw, erenghraifftyngolygufodangeni’rllywodraethwyr a enwebirifynychucyfarfodyddgydarhieniunigolneuidrafoddisgyblionpenodol. Mae’nrhaidi’rCorffLlywodraetholgofiofodgwybodaethpenodol am ddisgyblion ADY yngyfrinachol. Gall cyfrifoldebau’rLlywodraethwr ADY gynnwys y canlynol- • I fodynlysgenad ADY yngngwaithehangach y CorffLlywodraethol. • Datblygu a chynnalymwybyddiaeth o ddarpariaetharbenigolyn yr ysgol ar ran y CorffLlywodraethol. • Gorolwogpenodol o drefniadau a darpariaeth ADY yr ysgol gangynnwysdyrannuadnoddau. • CefnogigweithreduPolisiAnghenionDysguYchwanegol/Arbennig yr Ysgol. • Cwrddgyda’r SENCO yndymhorolifonitro ac adolygudarpariaeth ADY/AAA. • Arsylwiar y ddarpariaeth, ymgynhorigyda plant agangheniona’urhieni.

27. Datblygu a hyfforddi staff Anwytho staff Adnabod plant aganghenion Rheoliadnoddau AAA Monitro a Gwerthuso Arsylwiarathrawon a cynorthwywyrwrtheugwaith Cynghori staff arstrategaethau Bodynymwybodol o ddeddfwriaeth CyfrannuiGynllunDatblygu’r Ysgol Y Broses Statudol- adolygu, darparucyngor Tasgaugweinyddol Cysylltugydaasiantaethauallannol RheoliAchosionCymhleth Rheolitrosglwyddo Cyfathrebugydarhieni Gwerthusodarpariaeth yr ysgol Asesu a chynllunioargyfer plant unigol Rheoli staff Rol y SENCO

28. 01267 246 506 EDGMorgans@sirgar.gov.uk MMDenholm@sirgar.gov.uk Cysylltwchgydaniar…

29. Mae cynhwysiantyngyfrifoldebpawb. Mae’nymwneud, nidynunig â llemaedysgwyryncaeleuhaddysg, ondhefyd â darpariaethaddysgystyrlonfyddynmeithrinannibyniaeth a chynhwysiantmewncymdeithasgyfan. Cwricwlwmi bob dysgwr Canllawiauigynorthwyoathrawondysgwyragangheniondysguychwanegol WAG 2010