CANLILARIN TEMEL BİLEŞENLERİ İNORGANİK BİLEŞİKLERSu Asit Baz Tuz Mineraller

1. CANLILARIN TEMEL BİLEŞENLERİİNORGANİK BİLEŞİKLERSu Asit Baz Tuz Mineraller ORGANİK BİLEŞİKLERVitaminler Enzimler Yağlar Proteinler Karbonhidratla Nükleik asitler İNORGANİK BİLEŞİKLER:Canlıların kendi vücudunda üretemeyip dışardan hazır olarak aldıkları bileşiklere denirA. Su: Ortalama bir insan vücudunda %65-70 oranında su bulunmaktadır. Su bitkilerin de bu % 95’e kadar çıkmaktadırÖzellikleri1.Sindirime yardımcı olur2.Vücut ısısının dengede tutulmasını sağlar 3.Vücuttaki Zaralı maddelerin dışarıya atılmasının sağlar 4.Suyun akışkan özelliğinden dolayı moleküllerin bir yerden başka bir yere taşınmasını sağlar.B. Mineraller:Hücreleri karbonhidrat, yağ ve protein gibi organik bileşikler ile vücuda alınan inorganik tuzlardır.Özellikleri:1.Mineraller enzimlerin yapısına katılarak katalizör görevi yapar.Katalizör:Kimyasal tepkimelere girerek tepkimenin daha kısa sürede ve daha az kullanılmasını sağlayan proteinden oluşmuş kısımdır.2.Eksikliklerinde bir takım rahatsızlıklar ortaya çıkar.Ca eksikliğinde ›Çocuklarda kemik erimesi yaşlılarda raşitizm.P eksikliğinde› kemiklerde ve dişlerde yumuşama.Fe eksikliğinde› anemi iyot eksikliğinde ›guatr.3.Mineraller kanın ozmotik basıncının dengede tutulmasını sağlar.4.Kas kasılmasında sinirsel uyartıların iletilmesinde görev alır.5.İyon konsantrasyonunu sağlar.

2. MONOSAKKARİTLER¦Hücre zarından geçerler¦Hidrolize uğramazlar¦Kan ve doku sıvısında bulunurlar¦Karbonhidratların yapıtaşlarıdır¦Fotosentezin ilk ürünleridir¦Hücrede depolanmazlar¦Riboz ve deoksiriboznukleik asitlerin yapısına katılırlar¦Suda çözünürler¦Protein ve yağlarla bileşik oluşturabilirler¦Enerji verici olarak kullanılırlar¦Yapılarında glikozit bağı bulunmaz¦Benedikt çözeltisiyle ısıtılırsa kiremit kırmızısı renk verirler Örn:Glikoz,Galaktoz,Fruktoz,Mannoz,Ksiloz,Arabinoz

3. DİSAKKARİTLER • DİSAKKARİTLER¦Hücre zarından geçemezler¦Sindirim enzimlerinden etkilenirler¦Bitki ve memelilerde depolanabilir-memelilerde laktoz bitkilerde sukroz¦Suda çözünürler¦Kanda bulunmazlar.Sütte bulunurlar¦Yapısında glikozit bağı vardırÖrn:Maltoz,Laktoz,SukrozGlikoz + Glikoz ----------Mal toz + SuGlikoz + Früktoz ----------Sukroz + SuGlikoz + Galaktoz ----------Laktoz + Su

4. POLİSAKKARİTLER¦Hücre zarından geçemezler¦(n)kadar glikozun birleşmesinden oluşurlar.¦Sindirim enzimleriyle hidrolize edilirler.¦(n-1)kadar su harcanır.¦Kanda bulunmazlar.¦Hayvanlarda ve bakterilerde glikojen bitkilerde nişasta olarak depolanır¦Selüloz bitkilerde çeper maddesi olarak kullanılır.¦Bitki ve hayvanlarda sentezlenebilir.¦Selüloz bazı tek hücreliler hariç diğer canlılar tarafından sindirilemez.Çeşitleri1- Nişasta: Lügolle mavi renk verir.2- Glikojen : lügolle kahve rengi verirler.3- Selüloz: lügolle boyanmazlar.4- Pektin5- Kitin

5. YAĞLARÖzellikleriSuda erimezler. Eter , alkol , aseton gibi organik çözücülerde erirler. C ve O oranından fazla olduğundan enerji verimide fazladır. Hücre zarından geçemezler. 1 molgliserol 3 mol yağ asidin dehidrasyon ile birleşmesinden oluşur. Sentezlerinde 3 ester bağı kurulur. Sentezlerinde 3 mol H2O açığa çıkar. 3 mol H2O ile hidrolize edilirler. Yağların hidrolizi lipaz ile gerçekleşir. Sudan III ile kırmızı renk verirler. Bitki ve hayvan hücrelerinde depolanabilirler. Hücre zarlarının esas yapısını oluştururlar. ÇeşitleriNötral yağlar : Depo ve enerji verici olarak görev alır. Fosfolipid : Hücre zarının temel maddesidir. Glikolipit : Hücre zarı ve sinir hücrelerinde bulunur. Steroidler : Vit-D , bazı hormonlar , safra tuzları , kolesterol , eterik yağ , kauçuk vb.. maddelerin oluşumunu gerçekleştirerek canlılar düzenleyici görev alırlar. Kolesterol:Hayvanlarda hücre zarında ve derinin yapısında bulunur.Diğer steroidlerin oluşumunda rol alır. GörevleriEnerji kaynağı olarak kullanılırlar. Hücre zarı yapısına katılırlar. Bazı hormonların yapısını oluştururlar. A,D,E,K vitaminlerinin emilimini sağlarlar. Isı kaybını önlerler. Organ ve vücudu mekanik etkilerden korur. Göç eden ve kış uykusuna yatan canlıların besin ve su (metabolik su ) kaynağıdır.

6. PROTEİNLERÖzellikleriN(Aminoasit)’in dehidrasyonu ile birleşmeleri ile oluşur. Yapımında en az 1 çeşit aminoasit bulunur. Yapımında en çok 20 çeşit aminoasit bulunur. Sentezlerinde n-1 kadar H2O açığa çıkar. Hücrede ribozom larda sentezlenir. Hücrelerde kullanılan karakter çeşidi kadar protein bulunur. Hidrolizinde n-1 kadar H2O açığa çıkar. Yapısında n-1 kadar peptid bağı bulunur. Globülar (küresel) proteinler enzimler ve hormonlar suda çözünür. Lifli proteinler hücre zarı kes ve derideki yapısal proteinler suda çözünmez. Biuret çözeltisi ile mor renk , nitrik asit ile sari renk verirler. Hücre zarından geçemezler. Kan ve doku sıvısında bulunurlar. Her canlının proteini kendine özgüdür. Ancak canlılarda kullanılan ortak proteinlerde vardır. ÖRN : Solunum enzimleri Benzer proteinlerde amino asitlerin sayısı , dizilişi , sırası ve tekrarlanışı aynıdır. Farklı proteinlerde farklıdır. Yapısında peptid , hidrojen bağı ve disülfit bağları vardır.

7. Amino AsitlerSuda çözünürler. Hücre zarından geçerler. Sindirim enzimlerinden etkilenmezler. Bütün amino asitlerde değişen sadece radikal gruptur. A.asitlerin amino grubu asit, karboksil grubu baz özelliktedir. Bu nedenle 7-Kuvvetli asitler karşısında baz, kuvvetli bazlar karşısında asit gibi davranır. Kanda ve doku sıvısında bulunurlar. Peptid bağları :A.asitlarin amino grubu ile karboksil grupları arasında kurulur.

25. YAPAN:ENGİN KUTLUAY (05)BİYOLOJİ KONU ANLATIMITHE END UP UP UP… PAYLAŞMAK KARDEŞLİKTİR …(ENGİN K.)