Projekt twinningowy : intensyfikacja walki z korupcją w Polsce

1. Projekt twinningowy: intensyfikacja walki z korupcją w Polsce

2. Przegląd • Dlaczego należy walczyć z korupcją? • Etyka w gospodarce prywatnej i administracji publicznej • Warunki ramowe skutecznej walki z korupcją wewnątrz organizacji • Podstawy komunikacji w celu opracowania skutecznych strategii antykorupcyjnych • Możliwe działania komunikacyjne w celu walki z korupcją- komunikacja wewnętrzna- komunikacja zewnętrzna Moduł 1.1.3 Projekt twinningowy: intensyfikacja walki z korupcją w Polsce

3. 1. Dlaczego należy walczyć z korupcją? Moduł 1.1.3 Projekt twinningowy: intensyfikacja walki z korupcją w Polsce

4. Korupcja wpływa negatywnie na dobrobyt i bezpieczeństwo kraju • Badania empiryczne udowadniają: im większa • jest korupcja w danym kraju, tym niższy jest • produkt krajowy brutto na głowę • Źródło: United Nations Development Report, globalcorruptionreport.org 2001 • Korupcja prowadzi również do niskiej • wielkości handlu i zbyt małej liczby inwestycji • bezpośrednich w kraju • Źródło: globalcorruptionreport.org 2004 (Habib/Zurawicki: The effect of • corruption on trade and FDI) • Wiele wskazuje na to, że korupcja prowadzido zwiększenia się przestępczości • Quelle: globalcorruptionreport.org 2004 (Azfar: Corruption and crime) Moduł 1.1.3 Projekt twinningowy: intensyfikacja walki z korupcją w Polsce

5. 2. Etyka w gospodarce prywatnej i administracjipublicznej Moduł 1.1.3 Projekt twinningowy: intensyfikacja walki z korupcją w Polsce

6. Zgodność moralnościi rentowności w przedsiębiorstwie • Zasada ekonomiczna, określająca sposób postępowania w przedsiębiorstwach prywatnych, może, lecz nie musi być zgodna z zasadami etycznymi. • Przedsiębiorstwa działają w sposób moralny najpóźniej wtedy, gdy moralne postępowanie jest opłacalne finansowo (np. przy zwalczaniu korupcji wewnątrz przedsiębiorstwa, jak też np. poprzez pakty prawości). • Aby przedsiębiorstwa działały w sposób moralny również w innych sytuacjach, muszą istnieć jasne regulacje prawne, w ramach których zachowanie niemoralne (np. przekupstwo) jest karane. Musi więc istnieć bodziec do działania moralnego lub muszą grozić sankcje w przypadku zachowań niemoralnych. Moduł 1.1.3 Projekt twinningowy: intensyfikacja walki z korupcją w Polsce

7. Podejście oparte o interesariuszy i jego znaczenie dla etyki przedsiębiorstwa Dostawcy Menedżerowie Pracownicy Przedsię-biorstwo Właściciele Klienci Państwoi społeczeństwo Wierzyciele Źródło: wikipedia.org. Moduł 1.1.3 Projekt twinningowy: intensyfikacja walki z korupcją w Polsce

8. Etyka w administracji publicznej Osiem najczęściej cytowanych wartości zasadniczych służby cywilnej w krajach członkowskich OECD (liczba krajów podających daną wartość) • Reguły obowiązujące w gospodarce prywatnej muszą tym bardziej obowiązywać w administracji publicznej. Najważniejszym celem państwa musi być bowiem dobro ogółu, a nie w pierwszej linii cele związane z zyskiem. Bezstronność Legalność Prawość Sprawność Przejrzystość Odpowiedzialność Równość Sprawiedliwość http://www.oecd.org/dataoecd/60/29/1899729.pdf Moduł 1.1.3 Projekt twinningowy: intensyfikacja walki z korupcją w Polsce

9. 3. Warunki ramowe skutecznej walki z korupcją wewnątrz organizacji Moduł 1.1.3 Projekt twinningowy: intensyfikacja walki z korupcją w Polsce

10. Ważne organizacyjnewarunki ramowe • Aktywne wsparcie ze strony kierownictwa organizacji oraz godne naśladowania zachowanie kierownictwa urzędu lub przedsiębiorstwa (kultura organizacji) • Zakotwiczenie w wytycznych organizacji, w statucie przedsiębiorstwa itp. • Opracowanie kodeksu zachowania lub jasnych wytycznych dla pracowników • Opracowanie systemu kontroli lub sankcji w przypadku korupcji • Zakotwiczenie organizacyjne pełnomocnika lub rzecznika ds. korupcji • Zapewnienie komunikacji wewnętrznej lub komunikacji z grupami interesariuszy zagrożonych korupcją (np. z dostawcami) Moduł 1.1.3 Projekt twinningowy: intensyfikacja walki z korupcją w Polsce

11. Przykład 1: BASF http://www.berichte.basf.de/de/2004/unternehmensbericht/ Moduł 1.1.3 Projekt twinningowy: intensyfikacja walki z korupcją w Polsce

12. Prawość chroni przed ryzykiem Nasza wartość podstawowa, jaką jest prawość, została skonkretyzowana w ramach programu zgodności (compliance) firmy BASF. Uczciwość w postępowaniu wszystkich pracowników jest nieodzowna dla sukcesu firmy. Wykroczenia natury prawnej lub naruszające przepisy o ochronie konkurencji szkodzą renomie firmy i naruszają zaufanie, którym darzona jest przez swoich partnerów. Z tego względu, wartość podstawowa, jaką jest prawość, jest dla nas nie tylko miarą naszego postępowania, lecz także ważnym aspektem zarządzania ryzykiem. W oparciu o wartości podstawowe i odpowiednie wytyczne, od roku 2000 we wszystkich spółkach grupy były wdrażane kodeksy postępowania uwzględniające specyficzne ustawodawstwo danego kraju, zadania oraz środowisko kulturalne danej spółki grupy. Z wyjątkiem niewielu luk w przypadku przedsiębiorstw wspólnotowych oraz nowych spółek grupy, kodeks postępowania dotyczy obecnie wszystkich pracowników firmy. Kodeksy postępowania są najważniejszym punktem obszernego programu zgodności firmy BASF. Celem programu jest umocnienie kodeksu postępowania w codziennej pracy oraz w świadomości wszystkich pracowników firmy za pomocą odpowiednich informacji i szkoleń. Jako jedna z pierwszych niemieckich firm, firma BASF utworzyła stanowisko Dyrektora ds. Zgodności (Chief Compliance Officer), który od stycznia 2003r. jest odpowiedzialny za wdrażanie i dalszy rozwój programu we wszystkich grupach. Program obejmuje systematyczne wprowadzenia i szkolenia pracowników w zależności od wykonywanych zadań. Wszyscy pracownicy mają ponadto możliwość zasięgnięcia porady, na przykład od przełożonego, w dziale kadr lub w dziale prawnym. Do dyspozycji są ponadto gorące linie telefoniczne, umożliwiające zachowanie anonimowości. Program jest wspierany przez komunikację towarzyszącą na temat zgodności oraz regularne audyty wewnętrzne dokonywane przez koncern. Moduł 1.1.3 Projekt twinningowy: intensyfikacja walki z korupcją w Polsce

13. Moduł 1.1.3 Projekt twinningowy: intensyfikacja walki z korupcją w Polsce

14. Zaangażowanie w walkę z korupcją Zarówno w samym przedsiębiorstwie, jak i w środowisku społecznym dążymy do wysokich standardów i polityki biznesowej, która nie toleruje korupcji. Z tego względu wspieramy nowo wprowadzoną, dziesiątą zasadę inicjatywy Global Compact skierowanej przeciwko korupcji. Jako członek założycielski, firma BASF przynależy do powyższej inicjatywy Narodów Zjednoczonych. Firma BASF dąży do podobnych celów poprzez członkostwo w organizacji pozarządowej Transparency International, która w zakresie zwalczania korupcji ustanowiła na całym świecie nowe standardy. Firma BASF wspiera walkę z korupcją również na szczeblu lokalnym, na przykład w Pakistanie, gdzie firma BASF Pakistan Ltd. zawarła porozumienie – tzw. „Memorandum of Understanding” – z krajową organizacją Transparency International. W Indiach, firma BASF uczestniczy w walce z korupcją za pomocą powołanej w 2002r. inicjatywy „People Against Corruption” (PAC). Moduł 1.1.3 Projekt twinningowy: intensyfikacja walki z korupcją w Polsce

15. Przykład 2: Merck Moduł 1.1.3 Projekt twinningowy: intensyfikacja walki z korupcją w Polsce

16. Reklamując swoje produkty, dział farmaceutyczny naszego przedsiębiorstwa musi przestrzegać nie tylko wielu regulacji prawnych, lecz również, jako członek Międzynarodowej Federacji Stowarzyszeń Producentów Farmaceutycznych IFPMA, Kodeksu Farmaceutycznych Praktyk Marketingowych IFPMA („IFPMA Code of Pharmaceutical Marketing Practices”). Kodeks ten definiuje szczegółowe, obowiązujące na całym świecie standardy dla różnych obszarów, od reklamy produktów, poprzez wynagrodzenie pracy w terenie, aż po sponsoring. Uczciwa współpraca Ponadto istnieją reguły specyficzne dla danego kraju: pracowników organizacji niemieckiej pracujących w terenie obowiązują dodatkowo wytyczne wewnętrzne dotyczące kontaktów z lekarzami i szpitalami. Jako członek niemieckiego „Zrzeszenia Prowadzących Badania Producentów Środków Leczniczych” (VFA), firma Merck należała do inicjatorów założonego w lutym 2004r. stowarzyszenia „Dobrowolna Samokontrola Dla Przemysłu Farmaceutycznego”, które wprowadziło kodeks uczciwej i poprawnej współpracy z lekarzami wraz z mechanizmem sankcji dla przedsiębiorstw zrzeszonych w VFA. Uzupełnia on istniejące już regulacje i ma na celu rezygnację ze specjalnych subsydiów przy reklamowaniu produktów, które wcześniej były powszechnie przyjęte w branży. Regulacje specjalne dotyczące imprez Od połowy 2004r. istnieją w naszej firmie tzw. wytyczne dotyczące imprez, których przestrzeganie kontrolowane jest przez gremium wewnętrzne. Wytyczne te dotyczą wszystkich europejskich działów handlowych z branży Ethicals. Określają one, że nasi klienci mogą mieć do dyspozycji noclegi wysokiej jakości, jednak nie wyjątkowo luksusowe, a specjalne obiady biznesowe mogą się odbywać wyłącznie w połączeniu z programem naukowym. Moduł 1.1.3 Projekt twinningowy: intensyfikacja walki z korupcją w Polsce

17. Przykład 3: Dolna Saksonia http://www.mi.niedersachsen.de/master/C642574_N13822_L20_D0_I522.html Moduł 1.1.3 Projekt twinningowy: intensyfikacja walki z korupcją w Polsce

18. Zapobieganie i zwalczanie korupcji Od 01.08.2001r. pracowników kraju związkowego obowiązuje przepis administracyjny dotyczący zwalczania korupcji w strukturach administracji krajowej. Przepis administracyjny zawiera regulacje mające na celu skuteczne zapobieganie korupcji oraz wzmocnione ujawnianie, ściganie i karanie praktyk korupcyjnych. Służy on wszystkim pracownikom jako wytyczne postępowania, oferując jednocześnie instrukcję zachowania i pomoc w odniesieniu do działań koniecznych w ramach zapobiegania i zwalczania korupcji. Przewiduje on na przykład regularną zmianę miejsca pracy dla osób zatrudnionych w obszarach zagrożonych korupcją. Ponadto każdy urząd został zobowiązany do ustalenia obszarów szczególnie zagrożonych korupcją i przedstawienia ich w atlasie zagrożeń, aby umożliwić w tych obszarach specjalne działania prewencyjne. We wszystkich placówkach należy zatrudnić partnerów do rozmowy zajmujących się zwalczaniem korupcji w roli rozmówców bezpośrednich dla osób zatrudnionych i obywateli. Partnerzy do rozmowy w najwyższych urzędach kraju związkowego tworzą wspólnie Międzyministerialną Grupę Roboczą ds. Zwalczania Korupcji (IMA-Kor). W przepisie administracyjnym dotyczącym zwalczania korupcji określone zostały warunki przyjmowania świadczeń sponsoringowych obowiązujące dla całej administracji kraju związkowego. Ważnym zamysłem jest doprowadzenie do całkowitej przejrzystości w zakresie rodzaju i częstości zjawiska sponsoringu oraz samych sponsorów, aby uniknąć nawet cienia podejrzenia o wpływ na usługi świadczone przez administrację. W tym celu, wszystkie świadczenia sponsoringowe o wartości przekraczającej 1000 EURO rocznie są publikowane jako lista w postaci oświadczenia prasowego orazw Internecie. Moduł 1.1.3 Projekt twinningowy: intensyfikacja walki z korupcją w Polsce

19. 4. Podstawy komunikacji w celu opracowania skutecznych strategii antykorupcyjnych Moduł 1.1.3 Projekt twinningowy: intensyfikacja walki z korupcją w Polsce

20. Podstawowy model komunikacji Zakłócenie Zasób znaków Zasób znaków Wiadomość zakodowana (inf. werbalna/niewerbalna) Kanał informacyjny (medium) Nadajnik Zakodowana odpowiedź Odbiornik Warunki ramowe (kontekst sytuacyjny) Moduł 1.1.3 Projekt twinningowy: intensyfikacja walki z korupcją w Polsce

21. Przekaźnikinformacji Lider opinii Stronnicy Koncepcja lidera opinii Moduł 1.1.3 Projekt twinningowy: intensyfikacja walki z korupcją w Polsce

22. Komunikacja zintegrowaniai proces kształtowania komunikacji • Komunikacja zintegrowania jest merytorycznym i/lub formalnym uzgodnieniem wszystkich działańz zakresu komunikacji marketingowej w celu ujednolicenia i wzmocnienia wrażeń wywołanych komunikacją. Określenie celów i grup docelowych komunikacji Przeprowadzenie planowania wydatkówi planowania medialnego Określenie instrumentów komunikacji Kształtowanie wystąpienia komunikacyjnego Kontrola efektu komunikacji (test wstępny) Przeprowadzenie komunikacji Kontrola sukcesu komunikacji Moduł 1.1.3 Projekt twinningowy: intensyfikacja walki z korupcją w Polsce

23. Formy komunikacji mające znaczenieprzy zwalczaniu korupcji • Reklama • Kreowanie wizerunku (public relations - PR) • Komunikacja osobista • Komunikacja internetowa • Marketing partyzancki Moduł 1.1.3 Projekt twinningowy: intensyfikacja walki z korupcją w Polsce

24. Ważne kwestie związane z kształtowaniem komunikacjimającej na celu zwalczanie korupcji • Kształtowanie przekazu: prosty, jasnyi długofalowy (!) • Ostrożnie z „groźbami“, może wystąpićzjawisko reaktancji • Wybór przekaziciela informacji (wiarygodność) • Należy zaplanować powtórki (jednokrotną kampanią nie można osiągnąć efektów długofalowych) • Od czasu do czasu kampanię należy „odświeżyć“ • Ważne etapy procesowe przy kształtowaniu instrumentów komunikacyjnych:- przekaz dostosowany do grupy docelowej- opracowanie lub dostosowanie do modelu nadrzędnego (Corporate Design)- kontrola wyników • W niektórych przypadkach sensownym może być włączenie agencji reklamowej lub agencji PR Moduł 1.1.3 Projekt twinningowy: intensyfikacja walki z korupcją w Polsce

25. 5. Możliwe działania komunikacyjnew celu walki z korupcją Moduł 1.1.3 Projekt twinningowy: intensyfikacja walki z korupcją w Polsce

26. Wewnętrzne działania komunikacyjnew celu walki z korupcją • Ulotki, broszury, ogłoszenia lub strony internetowe (np. zajmujące siękwestią, co jest dozwolone w danej organizacji, a co nie) • Komunikacja osobista inicjowana przez przełożonych (pełni również funkcję naśladowczą) • Ustanowienie pełnomocnika lub rzeczników ds. korupcji • Warsztaty, szkolenia • Przykłady działań z zakresu marketingu partyzanckiego: naklejki, znaczki do przypinania, oznakowanie listów/załączniki do wiadomości emailitd. Moduł 1.1.3 Projekt twinningowy: intensyfikacja walki z korupcją w Polsce

27. Zewnętrzne działania komunikacyjnew celu walki z korupcją • Reklama • Kreowanie wizerunku (public relations) • Marketing internetowy • Marketing partyzancki Moduł 1.1.3 Projekt twinningowy: intensyfikacja walki z korupcją w Polsce

28. Reklama skierowana przeciwko korupcji • Instrument komunikacji, jakim jest reklama, jest jedyniew nieznacznym stopniustosowany do walki z korupcją na świecie.Główną przyczyną są stosunkowo wysokie koszty. • Można sobie jednak wyobrazić socjalną kampanię marketingowąprzeciwko korupcji, która nie powinna jednak zostać przeprowadzonaprzez jeden urząd lub organizację, lecz ewentualnie przez organizację taką jak Transparency International. Koszty reklamy są w bowiemw takim wypadku pokrywane przez sponsorów lub składki członkowskie. • Możliwą strategią reklamową byłoby użycie prominentówwystępującychprzeciwko korupcji (główne zalety: zwróceniewiększej uwagi, większa wiarygodność) • Wzorem w sensie porównania osiągnięć (benchmarking) jest organizacja Greenpeace. Moduł 1.1.3 Projekt twinningowy: intensyfikacja walki z korupcją w Polsce

29. Przykład: Greenpeace Moduł 1.1.3 Projekt twinningowy: intensyfikacja walki z korupcją w Polsce

30. Kreowanie wizerunku w celu zwalczania korupcji • Kreowanie wizerunku (public relations - PR)polega na kształceniu stosunku między przedsiębiorstwem i społeczeństwem podzielonym na odpowiednie grupy (np. klienci, akcjonariusze, społeczeństwo, państwo). • Instrumenty marketingowego PR:- publikacje - imprezy - wiadomości - przemówienia i referaty • Aby osiągnąć odpowiedni oddźwięk w mediach, bardzo ważną kwestią jest włączenie profesjonalnych pracowników PR lub agencji PR. Wiąże się to jednak z kosztami. Moduł 1.1.3 Projekt twinningowy: intensyfikacja walki z korupcją w Polsce

31. Przykłady: kreowaniewizerunkuprzez organizacjepozarządowe Moduł 1.1.3 Projekt twinningowy: intensyfikacja walki z korupcją w Polsce

32. Organizacja Transparency International w Szwajcarii uruchamia gorącą linię dla osób zgłaszających praktyki korupcyjne. Serwis swissinfo przeprowadził wywiad z Dyrektorką Anne Schwöbel. Wykrycie domniemanych przypadków korupcji w Suva wykazuje, że również Szwajcaria nie jest odporna na to zjawisko. Anne Schwöbel: „Koncerny międzynarodowe zdają sobie sprawę z niebezpieczeństwa.” (swissinfo) Moduł 1.1.3 Projekt twinningowy: intensyfikacja walki z korupcją w Polsce

33. Marketing internetowy • W ramach walki z korupcją istnieje możliwość wielorakiego wykorzystania Internetu. • Zaletami są przede wszystkim niskie koszty, możliwość anonimowego korzystania oraz stosunkowo szerokie rozpowszechnienie – przynajmniej w świecie biznesu. • Możliwe obszary zastosowania:- informowanie społeczeństwa i dziennikarzy- równolegle do kampanii reklamowych- opracowanie własnych internetowych kampanii marketingowych- anonimowe zgłaszanie podejrzeń o korupcję. Moduł 1.1.3 Projekt twinningowy: intensyfikacja walki z korupcją w Polsce

34. Przykład: Urząd Kryminalny Landu Dolna Saksonia Moduł 1.1.3 Projekt twinningowy: intensyfikacja walki z korupcją w Polsce

35. Korupcja i przestępczość gospodarcza jest szkodliwa dla przedsiębiorstw i dla ogółu. Nowa możliwość zgłaszania anonimowych wskazówek w Internecie. Korupcja, oszustwo i defraudacja są tylko kilkoma przykładami obecnych wypaczeń ciemnej strony naszej gospodarki. W samej Dolnej Saksonii szkody spowodowane przestępczością gospodarczą wyniosły w 2004r. około 542 mil. Euro. Ze względu na bardzo dużą liczbę przypadków niewykrytych, rzeczywiste szkody są jednak prawdopodobnie o wiele większe. Przestępczość gospodarcza jest w wysokiej mierze szkodliwa dla różnych organizacji i dla całego społeczeństwa. Niewielu sprawców powoduje często szkody u wielu ofiar i wzbogaca się ich kosztem. Często dochodzi do utraty miejsc pracy, ponieważ skutki korupcji mogą zagrażać egzystencji szczególnie małych i średniej wielkości przedsiębiorstw. Do tego dochodzą znaczne szkody niematerialne dla naszego społeczeństwa, na przykład podkopanie moralności publicznej („szczery dostaje cięgi”) lub zła reputacja całej gospodarki. Są to wystarczające powody, aby aktywnie wystąpić przeciw przyczynom doświadczanych przez nas wszystkich negatywnie skutków i wspólnymi siłami wstawić się za etyczną kulturą gospodarczą. Moduł 1.1.3 Projekt twinningowy: intensyfikacja walki z korupcją w Polsce

36. Marketing partyzancki • Marketing partyzancki jest pojęciem zbiorowymokreślającym niekonwencjonalne działaniamarketingowe, które mają jak najmniejszym nakłademkosztów zwrócić jak największą uwagę. • Niektóre akcje z zakresu marketingu partyzanckiegoodbywają się na granicy prawa. Dla celów komunikacjiantykorupcyjnej nie zaleca się takiego postępowania. • Można jednak wykorzystać następujące działania– równolegle do komunikacji wewnętrznej: naklejki,znaczki do przypinania, oznakowanie listów/załącznikido wiadomości email itd. Moduł 1.1.3 Projekt twinningowy: intensyfikacja walki z korupcją w Polsce

37. Serdecznie dziękuję Państwu za uwagę! Moduł 1.1.3 Projekt twinningowy: intensyfikacja walki z korupcją w Polsce