YUMURTA TAVUKLARINDA SAĞLIK KONTROLÜ

1. YUMURTA TAVUKLARINDA SAĞLIK KONTROLÜ Prof. Dr. Mehmet Akan Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı

2. Damızlık Kümesler Yem Ünitesi Kuluçka Çıkma Tavuk Kümesler

3. 1- Hastalık etkenlerinin yayılmasını engellemek 2- Hastalıklara karşı direnci arttırmak 3- Hastalıkların etkili tedavisini gerçekleştirmek

4. Sağlıklı Yetiştiriciliğin Ölçütleri 1- Yaşam gücü 2- Verim özellikleri (performans)

5. Sağlıklı Yetiştiriciliğin Ölçütleri yaşam gücü yumurta verimi % Yaş/hafta

6. Sağlık Kontrol Programının Temel Bileşenleri • Kanatlı sağlığı ile ilgili bakım-idare uygulamaları • Kayıtlar ve izleme programları • Biyogüvenlik uygulamaları • Tedavi • Aşı uygulamaları

7. Sağlıklı Sürüler İçin Biyogüvenlik İlk Kural Temizlik !

8. İşletmeye Girmeden Önce; Aracını yıka Ayakkabılarını değiştir !

9. Biyogüvenlik uygulamaları • Biyogüvenlik uygulamalarının etkinliğini etkileyen faktörler • Yerleşim yeri • Hepsi-içeri/hepsi-dışarı yetiştiricilik • Altlığın ve ölülerin yol edilmesi • Bölge güvenliği • Rodent ve insekt mücadelesi • Kümes hijyeni • Yem hijyeni • Su hijyeni • Personel hijyeni

11. Damızlık Kümesler Yem Ünitesi Kuluçka Çıkma Tavuk Kümesler

12. Yem Ünitesi • Hammaddelerin kontrolü • Mikrobiyolojik analiz • Toksin araştırılması • Yemin kontrolü • Mikrobiyolojik analiz • Toksin araştırılması

13. Damızlık Kümesler • Damızlık civcivler kümese geldiğinde • Serolojik testler • Bakteriyolojik yoklamalar • Büyütme dönemi • Serolojik izleme • Üretim dönemi • Serolojik izleme

14. Kuluçka • Rutin bakteriyolojik ve mikolojik izleme • Serolojik izleme • Salmonella izleme • Portör muayeneleri

15. Kümesler • Civcivler kümese geldiğinde • Serolojik testler • Bakteriyolojik yoklamalar • Büyütme dönemi • Serolojik izleme • Üretim dönemi • Serolojik izleme

16. Tedavi • Problemin doğru teşhisi • Tedavi seçeneklerinin gözden geçirilmesi • Tedaviye başlanması • Uygulama sonrası değerlendirme

17. Aşı uygulamaları • Aşı seçimi • Aşılama programının oluşturulması • Aşılama • Aşılama sonrası yapılacak işlemler • Programın değerlendirilmesi

18. ND ve IB aşılamaları • Akan ve ark. (2002), broiler damızlıklarda NDV ve IBV aşılamaları sonrasında inceledikleri 407 kümese ait 7597 adet serumda, ND yönünden incelenen sürülerin %30.2’sinde, IB yönünden ise %64.8’inde antikor titrelerinin beklenenden daha düşük olduğunu belirlemişlerdir. • Akan ve ark. (1998), farklı programlarla gerçekleştirdikleri NDV aşılamalarında oluşan antikorları HI ile belirlemişler ve aşılama metodlarını karşılaştırmalı olarak değerlenmişlerdir.

19. HI titrelerinin karşılaştırmalı sonuçları

20. Ülkemizde Görülen Önemli Kanatlı Hayvan Hastalıkları

21. Önemli Kanatlı Hayvan Hastalıkları • Kanatlı sağlığını etkileyenler • Gumboro, IB, APV • Tavuk tifosu • M.gallisepticum, Bakteriyel septisemiler, Clostridial infeksiyonlar, ORT, P.multocida, H.paragallinarum • Kanatlı ve insan sağlığını etkileyenler • AIV, NDV • Salmonella spp., Campylobacter spp.

22. Solunum sistemi infeksiyonları?

23. Mycoplasma gallisepticum ve M. synoviae • Akan ve ark. (2006), broiler damızlık ve broiler kümeslerden sağlanan kan serumlarında (1320 kümesten 23768 adet) MG pozitifliğini %25.5; MS pozitifliğini ise %42.1 olarak saptamışlardır.

24. ORT • Broiler sürülerden %11.46 izolasyon (Serotip A dominant), ELISA ile %64.4 seropozitiflik saptanmıştır (Turan ve Ak; 2002) • Solunum problemi olan 40 adet broiler, 25 adet yumurtacı ve 8 adet broiler damızlık olmak üzere 73 sürünün 4’ünde (%5.5) ELISA ile seropozitiflik belirlenmiştir (Akan ve ark., 2005)

25. İnfeksiyöz bronşitis • Akan ve ark (2002), broiler kümeslerde RT-PCR ile %16.7, broiler damızlıklarda %22.2 ve yumurtacı kümeslerde %27.3 toplamda ise %19.7 düzeyinde IBV varlığını saptamışlardır.

26. APV infeksiyonları • SHS ilk tanısı broiler damızlıklarda Aydın ve ark. (1993) yılında ortaya konmuştur. • Akan ve ark. (2005), inceledikleri solunum sistemi problemi olan yumurtacı ve broiler sürülerde %63.3 düzeyinde pozitiflik saptamışlardır. Aydın, N., Akan, M., Erdeğer, J.(1993); Etlik Mikrobiyol. Derg., 61:113-5

27. Aspergillozis • Akan ve ark (1997), bıldırcınlarda damızlıklarda ve ticari kümeslerde yüksek ölümle seyreden A.fumigatus infeksiyonunu bildirmişlerdir. • Akan ve ark (2002), broiler damızlıklarda A.fumigatus ve A.niger infeksiyonunu tanımlamışlardır.

28. Sindirim sistemi infeksiyonları?

29. Diğer önemli hastalıklar • Gumboro (IBD) • Marek Hastalığı • Lökoz • Çiçek • Epidemik tremor (AE) • İnfeksiyöz anemi

32. Diğer önemli hastalıklar-2 • Bacak problemleri • Genetik, besleme, bakım-idare, kuluçka, bakteriyel, viral nedenler • Omfalitis • Sarı kesesi infeksiyonları • Septisemiler

33. İmmunsupresyon Nedenleri • İnfeksiyöz olanlar • IBD, Marek hastalığı, Reovirus, CAV, ALV • Mikotoksinler • Stres ve kötü idare • Beslenme bozukluğu Sonuçları • Aşılamalar sonrasında yetersiz bağışıklık • Solunum sistemi infeksiyonlarında artış • Sekonder hastalıkları artan duyarlılık • Ölüm oranında relatif artış

34. Kanatlı ve İnsan Sağlığını Etkileyen Hastalıklar

35. İnsan sağlığını etkileyen viral etkenler • Avian Influenza virusu • H5N1, H1, H2, H3, H7 • Newcastle Hastalığı virusu

36. İnsan sağlığını etkileyen bakteriyel etkenler • Campylobacter infeksiyonları • Campylobacter jejuni ve C.coli • Salmonella infeksiyonları • Salmonella Enteritidis, Salmonella Typhimurium

37. Kanatlı Sağlığının Önemi • Verim kayıpları • İnsan sağlığı üzerine olumsuz etkileri (direkt ve indirekt) • Tüketime etkileri • Çevre üzerine olumsuz etkileri

38. Yumurta tavuklarında kayıp analizi (yaşam gücü ve performans; %1)

39. Sonuç olarak; • Kanatlı sürülerde iyi organize edilmiş sağlık kontrol programlarının yürütülmesi, sağlıklı bir yetiştiriciliği sağlamanın en temel bileşenidir • Kanatlı sağlığının korunması, insan sağlığını direkt ve indirekt olarak etkilemektedir • Hastalıkların performans üzerine olumsuz etkileri, her zaman koruyucu programların yürütülmesinden daha pahalıdır • Hastalıkların epidemiyolojisinin belirlenmesi ve toplumun bilinçlendirilmesi için yoğun çaba sarf edilmelidir.