370 likes | 1.7k Views
NÖROLOJİK DEĞERLENDİRME. Nörolojik değerlendirme yapılırken;. Hastanın Genel Muayenesi. Hastanın Öykü sü. Hastanın Nörolojik Muayenesi. önemlidir. ÖYKÜ. Hasta ile ilgili bilgi alınabilecek tüm kaynaklar sorgulanır T ravma var mı?
E N D
Nörolojik değerlendirme yapılırken; Hastanın Genel Muayenesi Hastanın Öyküsü Hastanın Nörolojik Muayenesi önemlidir.
ÖYKÜ Hasta ile ilgili bilgi alınabilecek tüm kaynaklar sorgulanır • Travma var mı? • Klinik tablo nasıl gelişmiş? • Ekstremite hareketleri nasıl? • Belirtiler ne kadar zamandır mevcut? • Önemli bir hastalığı var mı? • Düzenli kullandığı ilaçlar?
GENEL MUAYENE • Kooperasyonu nasıl? • Alkol kokusu var mı? • Kolunda iğne izleri var mı? • Baş ağrısı, konuşma bozukluğu,görme bozukluğu, bilinç yitimi,sfinkter bozukluğu, motor bozukluğu, duyu bozukluğu, mental bozukluk (bellek, zeka, kişilik), refleks değişikliği var mı? • Varsa; başlangıç, süre ve sıklığı sorgulanmalı.
Nörolojik muayene Nörolojik muayenenin üç önemli parametresi vardır. • Bilinç Düzeyi (GKS) • Pupilla Takibi • Ekstremite Takibi
Nörolojik muayenede bilinç düzeyiBilinç: Kişinin kendi ve çevresinde olan olayların farkında olmasıdır.Bilinç düzeyi, hastanın nörolojik durumundaki değişikliği haber veren ilk ve en önemli bulgudur.Bilinç düzeyi bozulması akut nörolojik sorunun belirleyicisi olabilir.Bilinç düzeyini izleme ve komplikasyonların önlenmesinde hemşireye büyük sorumluluk düşer.
Bilinç Kaybı ve Değişikliğine Neden Olan Faktörler Serebral faktörler • -Hemorajiler(İntraserebral, epidural, subdural, subaraknoid kanama) • -Tümör • -Apse • -Kafa Travmaları • -Beyin İnfaktüsleri Metabolik nedenler • -Hipoksi, hipoglisemi, iskemi, vitamin yetersizliği. • -Beyin dışı organlar (karaciğer, akciğer, pankreas, böbrekler) • -Alkol, sedatif, steroid, vb. Psikiyatrik sebepler
Bilinç açık :Bireyin kendisi ve çevresinin farkında olmasıdır. Oryante:Bireyin kişi, yer ve zamana uyumunun olması. Dezoryantasyon: Kişi, yer ve zamana uyumun olmaması. Koopere:İşbirliği halinde bulunma. Konfüze (zihin karışıklığı): Uyanık olmakla birlikte kişi, yer ve zaman ortantasyonunun olmaması. Koma:Bilincin kapalı olması ve hiçbir uyarıya yanıt alınamaması. GKS (Glasgow Koma Skalası):Objektiviteyi sağlayan koma skalasıdır. . Bilinç Düzeyiile İlgili Sık Kullanılan Terimler
Glasgow Koma Skalası Kriterleri • Göz açma • Sözel (verbal) yanıt • Motor yanıtı içerir.
Her bir alan için ayrı ayrı değerlendirme yapılıp skala üzerinde gösterilir.Toplam skor değeri belirlenir.En yüksek 15 puan...Tam uyanıklık.8 puan ve altı ..........Koma ve bilinçsiz hasta bakımı.En düşük 3 puan.......Derin koma ve ciddi beyin hasarı.
GÖZ AÇMA GÖZ HAREKETLERİNDE 1’ DEN 4’E KADAR DEĞİŞEN PUANLAMA YAPILIR 4 PUANHasta gözlerini spontan açar. 3 PUAN Konuşma ve yüksek sesle seslenildiğinde göz açma. 2 PUAN Ağrılı uyaran verildiğinde göz açma. 1 PUANAğrılı ve sözlü hiçbir uyaran ile hasta gözlerini açmaz. **Gözler mekanik sebeplerle kapalı yada ödemli ise veya protez göz varsa belirtilmeli.
Ağrılı uyaran verilebilecek bölgeler • Supraorbital bölge • Tırnak dibi • Sternum üstü **Meme ucundan ağrılı uyaran verilmemelidir.
SÖZEL YANIT 1’DEN 5’E KADAR DEĞİŞEN PUANLAMA YAPILIR 5 puan Oryante(yere-kişiye-zamana). 4 puanKonfüze . 3 puan Uygunsuz konuşma, basit sözcükler. 2 puanAnlamsız sesler, inilti vb. 1 puanHiçbir uyarıya cevap yoktur. **Hastanın sözel cevabı değerlendirilirken entübe olması veya trakeostomize olması durumunda belirtilmeli. **Hastanın afazisi veya disfazisivarsa dikkate alınmalı ve belirtilmeli
MOTOR YANIT 1’den 6’yakadar değerlendirme yapılır. 6 puanHasta emirlere uyar. 5 puanAğrıyı lokalize eder. 4 puanAğrılı uyarana fleksiyon cevabı verir. 3puanAğrılı uyarana anormal fleksiyon cevabı verir. (DEKORTİKAL RİJİTİDE) 2 puanAğrılı uyarana anormal ekstansör cevap verir. (DESEREBRASYON RİJİTİDESİ) 1 puan Ağrılı uyarana hiçbir yanıt alınamaz.
GKS’da motor yanıt değerlendirilirken hastanın verdiği en iyi yanıt değerlendirme sonucu olarak baz alınır. Yani hastanın her iki ektremitesindeki motor yanıta baktığımızda biri fleksör diğeri ekstansör kasıyorsa fleksör yanıt değerlendirmeye alınır.
Pupillalar da serebral hasarın belirtilerini yansıtabilir. Nörolojik muayenede pupillalar büyüklük, şekil ve ışığa reaksiyonu açısından kontrol edilmelidir.Sağlıklı bir insanın pupilla büyüklüğü 2-3,5 mm dir.Normalde her iki pupilla eşittir. PUPİLLA TAKİBİ
Pupilla Takibi • Işıkta pupillalar küçülür. • Bir pupillaya ışık kaynağı tutulduğunda diğeri de küçülmelidir. • Işığa karşı küçülme varsa; ışık refleksi pozitif (+) yoksa negatif(-) kabul edilir.
Pupilla değerlendirilirken kullanılan terimler İzokori() Her iki pupillanın eşit olması Anizokori() Pupillaların eşit olmaması. Miyozis() Pupillanın küçülmesi. Midriyazis() Pupillanın büyümesi. Işık reaksiyonu Işık tutulduğunda pupillanın küçülmesi.
Nörolojik Değerlendirmede Kullanılan Diğer Terimler • DİPLOPİÇift görme. • PİTOZİSGöz kapağının düşmesi. • NİSTAGMUS Göz kürelerinin istemsiz sağa-sola, yukarı-aşağı hareket etmesi.
EKSTREMİTE HAREKETLERİ • DİPLEJİHer iki taraflı felç. • HEMİPLEJİBir tarafta kol ve bacak hareketlerinin olmaması. • HEMİPARAZİBir tarafta kol ve bacak hareketlerinin azalması. • MONOPARAZİBir kol veya bacakta kuvvet azalması. • PARAPLEJİİki taraflı alt ekstremite felci. • QUATRAPLEJİDört ekstremitenin de felci.
Ektremite hareketleri ile ilgili tanımlamalar • AKİNEZİ: Aktif hareketlerinin anormal yavaşlaması. • ATAKSİ : Kas koordinasyonunun zayıflaması • BRADİKNEZİ: Vücut hareketlerinin ileri derecede yavaşlaması • DİSKİNEZİ : İstem dışı hareketler. • RİJİTİDE :Kas tonüsünde artma ve katılık. • KONVÜLSİYON: Kaslarda seri kasılmalar, nöbet.
Ekstremite kuvvetinin değerlendirilmesi Ekstremitede • Hiç hareket yok 0/5 Kas Gücü • Sadece eklem hareketi var 1/5 KG • Hareket var yer çekimini yenemiyor 2/5KG • Yer çekimine ancak direniyor 3/5KG • Bizim kuvvetimizi yenemiyor 4/5KG • Bizim kuvvetimize eşit 5/5KG 07/01/05