KIRIM-KONGO KANAMALI ATEŞİ

1. KIRIM-KONGO KANAMALI ATEŞİ

2. KKKA, Nairovirüs grubundan virüslerin meydana getirdiği, şiddetli seyir gösteren ve öldürücülüğü oldukça yüksek (%30) bir hastalıktır.

3. Kırım- Kongo Hemorajik Ateşi • İlk kez 1944’de Kırım’da tanımlanmış  Kırım Hemorajik Ateşi • 1956’da Kongo’da tanımlanmış  Kongo Hastalığı • 1969’da iki etkenin aynı olduğu bulunmuş  Kırım-Kongo Hemorajik Ateşi

4. Türkiye’de Durum • Fark edilen ilk olgu Mayıs 2002’de Tokat’ta görülmüştür. • 2003 yılında hastalığın KKKA olduğu anlaşıldı.

5. Hastalık hayvanlarda daha sık görülür, ancak asemptomatik (klinik bulgu vermeden) seyreder. • Zoonotik hastalıklar grubundandır (hayvanlardan insanlara geçen hastalıklar).

6. Vektörlük • Keneler en etkin biyolojik vektörlerdir. • Hyalomma türleri en sık etkendir.

7. Kene İle Bulaşan Enfeksiyonlar • Babeziyoz • Colorado kene ateşi • Erlihiyoz • Kene ile bulaşan tekrarlayan ateş • Lyme hastalığı • Kayalık dağlar benekli ateşi • Boutounesse ateşi • Kırım-Kongo Hemorajik Ateş • Q ateşi

8. Erkek erişkin kene Dişi erişkin kene Nimf (deriye yapışmış) Larva Nimf Erkek erişkin Hyalomma Dişi erişkin Hyalomma kan emmiş Dişi erişkin Hyalomma

9. 850 tür keneden 30’ u KKKA bulaştırır ! • Kenenin bulaştırma şekli • Kan emerek (tükrük salgısı) • Temas (ezilmesi durumunda)

10. Bulaşma • Keneler, enfekte hayvanlardan kan emerken aldıkları virüsu vücutlarında muhafaza eder, daha sonra yine kan emerken sağlıklı hayvan ve insanlara bulaştırırlar.

11. Virusun izole edildiği hayvanlar • Sığır • Koyun • Keçi • Yabani tavşan • Tilki

12. Virus, vektör kenelerin tüm formlarından (nimf, larva, erişkin) izole edilebilir • Avrupa ve Güney Afrika arasında göç eden göçmen kuşlar virusun iki kıta arasında taşınmasında rol oynamış olabilir • Dişi kene bir kerede 5000-7000 yumurta bırakır. Trans-ovariyan geçiş vardır (Yavruları da hastalık taşır)

13. KENELERİN YAŞAM ALANLARI • Bu hastalığı taşıyan kene türleri özellikle bozkır iklimi ile diğer iklim kuşaklarının kesiştiği, bol yaban hayvanı barındıran ve meşelik ormanların yoğun olduğu kırsal alanlar başta olmak üzere ülkemizin birçok yerinde görülebilir. • Keneler, dere ve göl kenarları, fundalık alanlar, ormanlar, kumlu topraklar ve sıva yapılmayan meskenlerde yaşamlarını sürdürürler.

14. KKKA Hastalığında Mevsimsel İlişki • Mevsimsel özellik gösterir, vektör kene hareketleri sıcak mevsimde artar • Genelde çoğu olgu Haziran-Eylül arasında • Türkiye’de NİSAN-EKİM arasında görülmektedir.

16. İnsanlara virus bulaşı; A- İnfekte kenelerin ısırması B- Viremik hayvanların kesilirken hayvana ait kan ve dokularla temas C- İnfekte hastalardan 1-Sekresyonlarla direk temas 2-İnfekte doku ve kan teması 3-Laboratuvardan olmaktadır.

17. Kenelerin Vücuda Tutundukları Bölgeler Kıvrımlı ve korunmasız yerler: • Saçlı deri • Kulak içi • İnguinal bölge • Boyun • Kan akımının yoğun olduğu bölgeler • Derinin ince olduğu bölgeler

18. Kimler risk altındadır? • Tarım çalışanları • Hayvancılık yapanlar • Çiftlik çalışanları • Çobanlar • Kasaplar • Mezbaha çalışanları • Et ürünleri market işçileri

19. Kimler risk altındadır? • Veterinerler ve hasta hayvan ile teması olanlar • Endemik bölgelerde görev yapan sağlık personeli • Askerler • Kamp ve piknik yapanlar • Deri fabrikası çalışanları

20. İnkübasyon Süresi • Bulaş yolu ile ilişkilidir • Kene ısırığı varsa 1-9 gün, • İnfekte kan ile bulaş ise 5-13 gün.

21. Başlangıç Semptomları (Nonspesifik) Sıklıkla ani başlayan • Ateş • Baş ağrısı, • Aşırı halsizlik, yorgunluk, • Eklem ve kas ağrısı, • Karın ağrısı, • Bulantı, kusma ve ishal,

22. Diğer Bulgular Karaciğer hasarı ve trombosit sayısında azalma ile karakterizedir. • Hemorajik döküntü • Burun kanaması • Kanlı kusma • İdrar ve gaitada kan • Ağır olgularda karaciğer, böbrek ve akciğer yetmezliği gelişir • Ölümler genelde hastalığın 5 -14. günleri arasında görülür.

28. CDC Public Health Image Library

29. KENE ÇIKARILMASI • Keneler virüsü, vücuda yapıştıktan hemen sonra vermeyip, bunun için belirli bir süre gerektiğinden kenenin en kısa sürede çıkarılması çok önemlidir. • Keneler kesinlikle ezilmeden ve kenenin ağız kısmı koparılmadan bir cımbız veya pens yardımıyla kenenin vücuda yapıştığı yerden tutularak, sağa sola oynatılarak çıkartılmalıdır.

30. KENE ÇIKARILMASI • Kene üzerine herhangi bir kimyasal madde (alkol, gaz yağı, kolonya vb.) kesinlikle dökülmemeli ve keneler sigara veya kibrit gibi fiziksel yöntemlerle uzaklaştırılmaya çalışılmamalıdır. Çünkü bu durumda keneler kusmakta ve mikrobu vücuda verebilmektedir. • Mecbur kalınırsa (deri içinde kenenin başının kalması vb.) kenelerin cerrahi yöntemle çıkarılması gerekmektedir.

32. Kene ile temas edenlerin 10 gün süre ile kendisini izlemesi, bu süre içinde ateş, baş ağrısı, kas ağrıları, bulantı kusma, kanama gibi belirtilerin ortaya çıkması halinde Hastaneye başvurmaları gerekmektedir.

33. Koruyucu giysi • Hastaya bakım veren tüm sağlık çalışanları • Hastanın atıkları ve giysilerini temizleyen personel • Hastanın testlerini yapan laboratuvar personeli • Tıbbi atık personeli • Cenazeyle uğraşanlar • Aile üyeleri kendilerine hastalık bulaşmasını önlemek için maske, eldiven vb. koruyucu giysi kullanmalıdır.

34. KESİN TANI • Kesin tanı için, şüpheli vakalardan kan örneği alınarak Ankara Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezine gönderilir.

35. Tedavi • Spesifik tedavisi yoktur • Destek tedavisi (Kan replasmanı, solunum-dolaşım desteği vb.) • Antiviral ilaç (Ribavirin) kullanılabilir.

36. KKKA VAKA DAĞILIMLARI

38. KKKA Vakalarının Görüldüğü İller (Türkiye, 2004) KKKA Vakalarının Görüldüğü İller (Türkiye, 2002-2003) KKKA Vakalarının Görüldüğü İller ( Türkiye, 2005)

43. KKKA 2007 • 2007 yılında Türkiye genelinde yaklaşık 1500 Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi şüpheli/olası vakasının bildirimi söz konusu olmuştur. • Bunlardan 717’si kesin vaka’dır.

49. SAMSUN KKKA VAKALARI

50. İKAMET ADRESİNE GÖRE 2004-2008 KKKA VAKALARININ DAĞILIMI