Wat is goed onderwijsonderzoek? Jos Beishuizen

1. Wat is goed onderwijsonderzoek? Jos Beishuizen Centre for Educational Training, Assessment and Research Vrije Universiteit Amsterdam j.beishuizen@ond.vu.nl

2. Dilemma’s Onderwijsonderzoek: • Wie wordt er beter van: de wetenschap of de praktijk? • Wie is de expert: de docent of de onderzoeker? • Wat willen weten: hoe het moet of hoe het zit?

3. Aanpak • Creëren en aantonen • Voorbeeld • Geleerde lessen

4. Creëren en aantonen Bereiter en Scardamalia (2003) Twee opvattingen over kennisontwikkeling • Belief mode • Design mode

5. De Vrolijke School: Een Community of Learners Lisette van Rens Joop van der Schee Jos Beishuizen Centre for Educational Training, Assessment and Research Vrije Universiteit Amsterdam j.beishuizen@ond.vu.nl

6. De Vrolijke School • Samenwerking tussen VU en Ignatiusgymnasium • Doelen: • Leerlingen motiveren om universitaire studie te kiezen • Onderwijs zinvol en betekenisvol maken • Perspectief: leren als kennisontwikkeling (Saljoo, Ann Brown, Bereiter & Scardamalia). • Activiteiten: 18 onderzoeksprojecten • Elk onderzoeksproject is een community of learners waarin leerlingen, docenten, studenten, onderzoekers samenwerken • Kennisontwikkeling op twee niveaus • Kennis van het vakgebied • Metacognitieve en onderzoeksvaardigheden

7. Community of Learners In een community of learners worden leerlingen serieus genomen als deelnemers aan het proces van kennisontwikkeling. Ze werken samen met docenten aan de oplossing van problemen die verband houden met de hoofdvragen die in het vakgebied aan de orde zijn. Leerlingen gaan werken met de in de gemeenschap geldende methoden van onderzoek, en met de regels voor samenwerking en communicatie. Door reflectie worden ze zich bewust van deze methoden en regels, zodat ze daarmee ook in nieuwe probleemsituaties aan het werk kunnen. Leerlingen krijgen als deelnemers in het proces toegang tot de voorzieningen die onderzoekers ter beschikking staan.

8. Voorbeeld: Waterkwaliteit Amsterdam Docenten: Joop van der Schee (hoogleraar Onderwijsgeografie). Bart Hermans (docent aardrijkskunde), Andreas Schreuder (docent ANW). Doel: Kaart van de waterkwaliteit in Amsterdam maken.Specifieke onderzoeksvragen beantwoorden. Inhoud: Werkbezoeken, onderzoek opzetten en uitvoeren, data verwerken en presenteren. Vier weken, twee middagen per week. Eindtoets: Geen proefwerk, presentatie en discussie van resultaten. Leerlingen: Zes groepen uit klas drie van het Ignatiusgymnasium in Amsterdam.

10. Verwachtingen Interviews met Leerlingen, Docenten en Onderzoekers Vragenlijsten voor Leerlingen en Docenten Video-opnames Kennistests Attitudevragenlijsten Interviews met Leerlingen Video-opnames Community of Learners Leidt tot toename in Domeinkennis Onderzoeksvaardigheden Succesverwachting Interesse in onderzoek Motivatie om samen te werken

11. Resultaten: Community of Learners

12. Resultaten: Uitkomsten

13. Resultaten: Attitudeverandering

14. Discussie Design: Echte Communities of Learners zijn mogelijk Resultaten: Positieve verandering in domeinkennis, onderzoeksvaardigheden en attitude tegenover onderzoek.

15. Geleerde lessen • Eerst creëren, dan aantonen. • Haal de docenten erbij. • Creëer common concern, bijv. door focus op het vak. • Onderscheid implementatie van ontwerp en effect van implementatie. • Als het ontwerp succesvol is gebleken ga dan aantonen waar dat aan ligt.