110 likes | 311 Views
Onderwerpen vandaag. Geld en de overheid Geld in een open economie Het internationale geldstelsel. Balans CB. Balans banken. K cb L cb. KR M c. KR K L b. K cb M g. Herhaling: bankwezen en geldschepping. Basisgeld zijn verplichtingen Centrale Bank (CB) aan banken en publiek M=mM 0
E N D
Onderwerpen vandaag • Geld en de overheid • Geld in een open economie • Het internationale geldstelsel
Balans CB Balans banken Kcb Lcb KR Mc KR K Lb Kcb Mg Herhaling: bankwezen en geldschepping • Basisgeld zijn verplichtingen Centrale Bank (CB) aan banken en publiek • M=mM0 • M0=Mc+KR (=Kcb+ Lcb)
Balans CB Kcb Lcb D Mc KR G Rol van overheid • M0=Mc+KR =Kcb+ Lcb+D-G • Alle inkomsten en uitgaven van de overheid gaan via de centrale bank • Inkomsten omvat niet alleen belastingen maar ook bijv. staatsobligaties • In Nederland is D-G relatief constant • Seigniorage = winst centrale bank
Balans CB Bcb Kcb Lcb D Mc KR G Rol van buitenland • Buitenlandse transacties hebben direct effect op M • CB kan hierop reageren door aan- of verkoop van deviezen • M0=Mc+KR = Bcb+ Kcb+ Lcb+D-G • CB kan zo wisselkoers beïnvloeden (interventies) • Vroeger bij DNB: groot en klein monetair beleid
Balans banken KR K Lb KcbMg Skort Slang Monetaire aggregaten • Balans banken was vereenvoudigd: er zijn meer dan alleen girale tegoeden • Naast giraal geld ook andere (meer of minder) liquide geldvormen (near money, M1 vs. M2, M3) Onderdeel M1 Onderdeel M2, M3 Geen onderdeel geldhoeveelheid
Fundamentele wisselkoers • Een (specifiek) product is overal even duur (arbitrage) • Law of one price: • PPP (koopkrachtpariteit): Law of one price geldt ook gemiddeld: • Ofwel, relatieve prijsveranderingen (inflatie) beïnvloeden de wisselkoers. • Verschillen in geldgroei, productiviteitsgroei, etc. • Aanpassing via lopende rekening • Aantal redenen waarom PPP en/of Law of One Price niet gelden: • Traded/non-trades goods • Transactiekosten • Kwaliteitsverschillen • etc.
Wet van 1 prijs? Bron: The Economist • Is dit een goede maatstaf?
Wisselkoersen en rente • Law of One Price niet alleen fysieke producten, maar ook financiële • Interestpariteit: RVS=RNL+DEe • Ongedekte interestpariteit gaat over daadwerkelijke toekomstige wisselkoers: • Gedekte interestpariteit verwijst naar termijnmarkt: • Gedekte pariteit klopt in de praktijk (arbitrage), ongedekte niet => risicovolle posities • Korte termijn speculatie kan belangrijk en verstorend zijn (Azië-crisis, EMS)
Wisselkoersregimes (1) • Tot nu toe geen interventies door CB: zwevende wisselkoersen • Voordeel: land kan eigen monetair beleid voeren, nadeel: wordt gevoelig voor tijdelijke (speculatieve) schommelingen • Voor vaste wisselkoersen • Zijn valutareserves bij de CB nodig ter verdediging • Moet het monetair beleid afgestemd zijn op partnerland • Vaste wisselkoers kan met gedeeltelijke reserves of 100% reserves (currency board, bijv. Estland) • Volledig vaste koersen (NLD-DEM) of flexibelere peg (Hongarije-euro, China-dollar)
Wisselkoersregimes (2) • Gouden standaard: geld tegen koers inwisselbaar tegen goud => tweede helft 19e, eerste helft 20e eeuw • Bretton Woods (gouden dollarstandaard): Dollar tegen vaste koers aan goud gekoppeld, andere valuta aan dollar gekoppeld • IMF voor ondersteuning betalingsbalansen • EMS: vaste koersen versus ECU (gewogen gemiddelde koers) • Houdbaarheid regimes afhankelijk van monetair en financieel overheidsbeleid sleutelvaluta’s: • WO I (Gouden standaard), Vietnamoorlog (Bretton Woods), Hereniging Duitsland (EMS) • Individuele landen kunnen ook in de problemen komen: peso-crisis (1993), Azië-crisis (1997), Rusland (1998)
EMU • Convergentiecriteria: monetair en financieel overheidsbeleid moest vergelijkbaar zijn: • Lage inflatie, lange rente • Beperkt tekort en schuld van overheid • Zegt weinig over toekomst: • Is de conjunctuur wel vergelijkbaar? (asymmetrische schokken) • Is het overheidsbeleid wel houdbaar (of voldoende geïsoleerd)? • Zal de productiviteitsgroei vergelijkbaar zijn? (nieuwe toetreders)