Download
1 / 28
280 likes | 551 Views
Avrupa Ülkelerinin Orman Bakanları, sürdürülebilir orman yönetiminin temel kriterlerini altı başlık altında sınıflandırılmıştır. Orman kaynaklarının ve bu kaynakların küresel karbon döngüsüne katkısının korunması ve geliştirilmesi, Orman ekosistemlerinin sağlık ve canlılığının muhafazası,
E N D
Avrupa Ülkelerinin Orman Bakanları, sürdürülebilir orman yönetiminin temel kriterlerini altı başlık altında sınıflandırılmıştır. • Orman kaynaklarının ve bu kaynakların küresel karbon döngüsüne katkısının korunması ve geliştirilmesi, • Orman ekosistemlerinin sağlık ve canlılığının muhafazası, • Ormanların üretim işlevlerinin (odun ve odun dışı) muhafazası ve desteklenmesi, • Orman ekosistemlerindeki biyolojik çeşitliliğin korunması, muhafazası ve geliştirilmesi, • Orman yönetiminde koruyucu işlevlerin muhafazası ve geliştirilmesi, • Diğer sosyo-ekonomik işlev ve niteliklerin sürdürülmesi.
BİYOKÜTLE Nereden başladık, neredeyiz, nereye gidiyoruz?
Biyokütle çalışmalarımız bu güne kadar toprak üstü biyokütle ve karbon depolama kapasitelerin tahmini ile sınırlı kalmıştır. İlk çalışmalarımız toprak üstü odunsu biyokütlenin tek ağaç ve meşcere bazında (tam kapalı) göğüs çapına dayalı olarak tahminini kapsıyordu. Zonguldak yöresi meşe (Durkaya, 1998), Bartın yöresi kestane (İkinci, 2000).
Bu çalışmalarda gövde, dal, yaprak, tüm taç ve tüm ağaç olmak üzere tek ağaç bileşenlerinin (kg/ağaç) ve yine bu bileşenler itibarıyla meşcerebiyokütleleri (kg/ha) tahmin edilmiştir. Biyokütle miktarları yaş ağırlık ve fırın kurusu ağırlık olarak verilmiştir.
Biyokütle konusuna ikinci yönelimimiz, ulusal bildirimlerin başlamasında sonra, ülkemizin en yaygın çam türlerine yönelik olmuştur. Başlangıçta ulusal boyutta düşünülen Karaçam, Kızılçam ve Sarıçam biyokütle çalışmaları HİÇBİR YERDEN DESTEK ALINAMAMASI üzerine yöresel boyuta indirgenmiştir. Ayrıca ölçüm sayısı azaltılmıştır (Kabuk miktarının belirlenmemesi gibi).
Bu aşamada Zonguldak yöresi karaçam (Çakıl, 2008), Erzurum yöresi sarıçam (Atmaca, 2008) ve Adana yöresi Kızılçam (Ünsal, 2007) biyokütle çalışmaları gerçekleştirildi. Bu çalışmalarda gövde, dal, ibre, tüm taç ve tüm ağaç olmak üzere ağaç ve tam kapalı meşcerebiyokütle miktarlarını, yaş ve fırın kurusu ağırlık değerleri olarak göğüs çapına ve göğüs çapı-boy değerlerine dayalı olarak veren allometrik modeller ortaya konuldu.
Bu tip çalışmaların oldukça sıradan kaldığı, kullanımlarının sınırlı olduğu gibi sebeplerle bir sonraki aşamaya geçtik. Bu sefer karbon ve biyokütle dönüşüm faktörlerini de işin içine soktuk. Bu aşamada HİÇ BİR KURUMSAL DESTEK ARAMADIK. Ne tesadüftür ki, kişisel ilişkilerimizle işimizi çok daha kolay yürüttük. Bu aşamada arazi çalışmaları için Orman Kooperatifi çalışanlarından ve karbon analizleri için Sayın Ender MAKİNECİ’den yardım istedik ve istediğimizin fazlasını elde ettik. SONSUZ TEŞEKKÜRLER.
Bu aşamada şimdiye kadar bitirilen çalışma sayısı ikidir. Antalya yöresi sedir meşcereleri için hazırlanan çalışmada (Ülküdür, 2010), tek ağaç ve meşcere bazında, biyokütle ve karbon miktarlarını göğüs çapı ve göğüs çapı-boy verilerine dayalı olarak veren allometrik modeller geliştirildi. İlave olarak, tek ağaç ve meşcere dikili gövde hacimlerinden biyokütle ve karbon miktarlarının tespitine imkan sağlayan dönüşüm faktörlerinin belirlenmesine imkan tanıyan modeller belirlendi. Biyokütle ve karbon değerleri gövde ve dal kabuğu değerleri ile ticari olan ve olmayan dal biyokütlelerini de içermektedir. Karabürk (2011) tarafından hazırlanan Bartın yöresi göknarbiyokütle ve karbon çalışmasının bu çalışmadan tek ayırt edici özelliği tek ağaç bazında düzenlenmiş olmasıdır.
Bu çalışmalar devam ederken, aynı zamanda karışık meşcerelerdekibiyokütle değişim dinamiklerini biraz olsun anlayabilmek ve ilerideki kapsamlı bir incelemeye hazırlık yapmak amacıyla bir çalışma daha gerçekleştirilmiştir. Bartın yöresi karışık meşcerelerinin gelişim çağları itibarıyla depoladığı biyokütle miktarlarının tespiti ve aynı türlerin saf meşcereleriyle kıyaslama içeren bu çalışma (Macaroğlu, 2011) bizim için oldukça ufuk geliştirici olmuştur. Konuya bakış açımıza yeni bir boyut getirmiştir.
Şu an itibarıyla tasarlanmış ve uygulaması tamamlanmak üzere olan çalışmada (Orhan) sarıçam, karaçam ve kızılçam türleri yeniden ele alınmış, çalışmalar kabuk, ticari ve ticari olmayan kısımlar ve dönüşüm faktörlerini de içerecek şekilde sürdürülmektedir. Karbon örnekleri hazırlanmış fakat henüz analizleri gerçekleştirilememiştir. Yıl içerisinde bitirilmesi umulmaktadır.
Yine tasarlanmış ve arazi aşaması bu yıl yapılacak olan üç değişik çalışmamız bulunmaktadır. İki tanesi çam türlerimizin toprak altı biyokütle ve karbon değerlerini tahmine yönelik ve dönüşüm faktörlerini de içerecek şekilde olacaktır. Bir diğeri ise mor çiçekli ormangülü için toprak altı ve toprak üstü değerlerin elde edileceği çalışmadır.
Geldiğimiz noktada, yine temel biyokütle çalışmalarını fırsat buldukça yapmaya devam etmek niyetinde olmakla beraber, asıl hedefimiz karbon tutan ormanların amenajmanı konusunda çalışmaktır.
Bu konuya girişimiz, Orman Köylüsü-Orman Ekosistemi-Orman İşletmeciliği arasındaki karşılıklı etkileşimleri yeterli oranda anlayabilme çabalarımızla doğdu. Yabancı kaynaklarda, başarılı bir orman yönetimi için çatışma konularının tam olarak tanımlanıp, iyice analiz edilip, gerçekçi şekilde yönetimi önkoşul olarak belirtilmekteydi. Öncelikle bu konuda ülkemizde önceden yapılmış çalışmaları temin ettik. Bu kaynaklar yolumuzu önemli ölçüde aydınlattı. Daha sonra ülkemizde bu envanter ve analizleri ve bunlara dayalı olarak gerekli hareket tarzlarını nasıl belirlememiz gerektiği konusuna odaklandık.
İlk çalışmamızı Kütahya-Tavşanlı-Alabarda Orman İşletme Şefliği içerisinde gerçekleştirdik. Bu çalışma ile orman köylülerinin sosyo-ekonomik, sosyo-kültürel durumları hakkında bilgi topladık ve orman köylüsü-orman idaresi arasındaki çatışmaların analizini yapıp çözüm yollarını araştırdık. Ortaya çıkan en önemli sonuç, Sosyo-ekonomik,-kültürel durum ile çatışma olayının organik olarak birbiri ile bağlı olduğunu ve bu konuların bütünleşik olarak çalışılması gerektiğini anlamamız oldu.
Alabarda çalışması konuyu zihnimizde daha netleştirdiğinden yeni çalışmalarımızı öğrendiklerimiz doğrultusunda revize ederek Bartın’da iki çalışma daha gerçekleştirdik. Amasra Orman İşletme Şefliği dahilindeki köyler gelir düzeyi en yüksek olanlar ve Ulus-Karakışla Orman İşletme Şefliği dahilindeki köyler gelir düzeyi en düşük olanlar olarak alındı ve durumları karşılıklı olarak incelendi.
Üçüncü aşamada, iki farklı coğrafi bölgede (Manisa-Demirci ve Giresun-Espiye) ve iki değişik hedef grup (Orman köylüleri ve Yaylacılar) üzerinde karşılıklı incelemeye dayalı bir çalışma gerçekleştirildi. Aradaki farklılıklar ve farklı özellikteki orman yetişme bölgelerinde ve farklı hedef kitleler üzerinde uygulanması gereken yaklaşımlar tarafımızdan anlaşılmaya çalışıldı.
Dördüncü ve son aşamada Bartın-Sökü Orman İşletme Şefliği dahilinde edindiğimiz bilgiler doğrultusunda bir uygulama yapıldı. Kooperatif üyesi orman çalışanlarının ve orman işçisi olmayan köylülerin karşılaştırmalı incelendiği bu çalışmada öğrendiklerimizi teyit ettik ve son revizyonlarımızı planladık.
Araştırma sonucunda elde edilen veriler çeşitli istatistik metotlar yardımıyla (non-parametrik) değerlendirilerek bulgular ortaya koyulmuş ve yorumlanmıştır.Orman köylülerinin sosyo-ekonomik yapısı ile suç bilinçleri arasındaki ilişkinin incelenmesinde Tek Örneklem Kolmogorov-Smirnov Testi, KruskalWallis H Testi, Mann-Whitney U Testi, Korelasyon Analizi ve Faktör Analizi kullanılmıştır. Ayrıca İşletme suç kayıt defterleri, mevcut bütün amenajman planlarına ait haritalar ve arazi örneklemelerinden yararlanılmıştır.
Geldiğimiz aşamada şimdiki hedefimiz, tam çalıştırılmış bir katılımcılık süreci içeren bir planlama örneği gerçekleştirmek ve öğrendiklerimizin uygulanabilirliğini kanıtlamaktır. Bu çalışmada ayrıca, amenajman planlarının ekonomik fizibilitesinin yapılması konusunda tasarladığımız birkaç alternatif yaklaşımın uygulamasını da yapmayı planlıyoruz.
