1 / 33

Hyrje

Hyrje. Qellimi: Trajtohet “ idea ” dhe terminologjia e rrjetave Me ne detaje, trajtohet me vone Perqasja: Perdorimi I Internetit si shembull. Perseritje : C’eshte Interneti? Cfare quajme protokoll? Cepi I rrjetit; hostet, Rrjetat e aksesit, mjedisi fizik

mahala
Download Presentation

Hyrje

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Hyrje Qellimi: Trajtohet “idea” dhe terminologjia e rrjetave Me ne detaje, trajtohet me vone Perqasja: Perdorimi I Internetit si shembull Perseritje: C’eshte Interneti? Cfare quajme protokoll? Cepi I rrjetit; hostet, Rrjetat e aksesit, mjedisi fizik Berthama e rrjetit: transmetimi me pakete/qark, struktura e Internetit performanca: humbje, vonesa, Siguria , Shtresat e protokollet protocol layers, service models history Introduction

  2. Chapter 1: Permbajtja 1.1 C’eshte interneti? 1.2 network edge end systems, access networks, links 1.3 network core packet switching, circuit switching, network structure 1.4 delay, loss, throughput in networks 1.5 protocol layers, service models 1.6 networks under attack: security 1.7 history Introduction

  3. Pamja e pergjithshme e Internetit, elementet perberes miliona kompj. te lidhur: hosts = sistemet skajore Ekzekutojne applikime te rrjetave PC server wireless laptop smartphone wireless links wired links router mobile network global ISP home network • Linjat e komunikimit • fiber, tel bakri, radio, satellite • Shpejtesia e transmetimit: gjeresi e brezit=bandwidth ISP rajonale • Transmetim me pakete: transmeton paketa (grupime te dhenash) • Ruterat dhe centralet institutional network Introduction

  4. Pajisje Interneti te cuditshme Web-enabled toaster + weather forecaster IP picture frame http://www.ceiva.com/ Tweet-a-watt: monitor energy use Slingbox: watch, control cable TV remotely Internet refrigerator Internet phones Introduction

  5. Internet: “Rrjet I rrjetave” ISP tenderlidhura protokolletkontrollojnedergimindhemarrjen e mesazheve P.sh, TCP, IP, HTTP, Skype, 802.11 Standaret e Internetit RFC: Request for comments IETF: Internet Engineering Task Force Si do te jete pamja ne detaje e Internetit mobile network global ISP home network regional ISP institutional network Introduction

  6. C’eshte Interneti: sherbimet Infrastructura qe u siguron sherbime aplikimevetions: Web, VoIP, email, lojera, e-commerce, rrjetat sociale, … Siguron nderfaqe programimi te applikimeve Hallka lidhese qe lejojne marrjen dhe dergimin e programeve aplikative per t’u “lidhur “ me Internetin Siguron mundesi sherbimi te ngjashme me sherbimin postar mobile network global ISP home network regional ISP institutional network Introduction

  7. C’eshte nje protokoll? Protokollet njerezore: “Sa eshte ora?” “Kam nje pyetje” Prezantimet … mesazhe specifike dergohen … veprime specifike kryhen kur merren mesazhet ose ndodhin ngjarje te tjera Protokollet e rrjetit: Jane makina jo njerez I gjithe aktiviteti i komunikimit ne Internet drejtohet nga protokollet protokollet percaktojne formatin, rradhen e mesazheve te derguara dhe te marra ndermjet njesive te rretit, dhe aksionet e kryera ne transmetim ose marrje te mesazheve Introduction

  8. Shembulli I nje protokolli human dhe te rrjetit te kompjuterave: Get http://www.awl.com/kurose-ross Got the time? 2:00 time C’eshte nje protokoll? Hi TCP connection request Hi TCP connection response <file> Introduction

  9. Chapter 1: roadmap 1.2 Skajet e Rrjetit Sistemet skajore, Rrjetat e aksesit, linjat Introduction

  10. Nje veshtrim me i afert ne structure Skaji i rrjetit: hostet: kliente dhe server Serveret ndodhen shpesh ne qendra te dhenash mobile network global ISP home network • Rrjetat e aksesit, mjedisi fizik: linjat e komunikimit me tel ose pa tel regional ISP • Berthama e rrjetit: • Ruterat e nderlidhur • Rrjetat e rrjetave institutional network Introduction

  11. Rrjetat e aksesit dhe mjedisi fizik Q: Si te lidhim sistemet skajore me ruterin e periferise? Rastet e: Rrjetave rezidenciale te aksesit Rrjetat e aksesit institucional (shkolle, kompany) Rrjetat e aksesit mobil Mba ne mend: Gjeresi e brezit-bandwidth (bite per second) te aksesit te rrjetit? Akses i ndare ose dedikuar? Introduction

  12. Rrjeti i Aksesit: digital subscriber line (DSL) ISP Zeri, te dhenat te transmetuara ne frekuena te ndryshme dedicated line to central office DSL access multiplexer central office telephone network DSL modem splitter DSLAM • Perdor linjat te tel. ekzistuese drejt zyres qendrore DSLAM • Te dhenat ne linjat e telefonit DSL shkojne drejt Internetit • Zeri ne linjat DSL shkon ne rrjetin telephonik • < 2.5 Mbps,Shp. Transmetimit drejt klientit (typically < 1 Mbps) • < 24 Mbps shpejtesia e transm. drejt qend(typically < 10 Mbps) Introduction

  13. C O N T R O L D A T A D A T A V I D E O V I D E O V I D E O V I D E O V I D E O V I D E O 5 6 7 8 9 1 2 3 4 Channels Rrjeti i aksesit: rrjeti kabllor cable headend … cable modem splitter frequency division multiplexing (FDM): kanale te ndryshme transmetojne ne breza te ndryshme frekuencash. Introduction

  14. cable modem termination system data, TV transmitted at different frequencies over shared cable distribution network ISP Rrjeti i aksesit kabllor: cable headend … cable modem splitter CMTS • HFC: hybrid fiber coax- Hibrid fiber dhe koasial • asymmetrik: deri ne 30Mbps para shperndarjes, 2 Mbps te klienti • Rrjeti kabllor dhe fiber per te lidhur shtepite me ruterin ISP • Shtepite ndajne rrjetin e aksesit me terminalet kablore • Ndryshe nga DSL, qe ka akses te dedikuar me zyren qendrore Introduction

  15. Shpesh te kombinuar ne nje kuti te vetme cable or DSL modem router, firewall, NAT wireless access point (54 Mbps) wired Ethernet (100 Mbps) Rrjeti i shtepise Pajisjet pa tel Prej/nga terminali I zyres qendrore (central) Introduction

  16. Rrjetat e aksesit te kompanive institutional link to ISP (Internet) Ruter Institucioni Central Etherneti institutional mail, web servers • Perdoret kryesisht ne kompani, universitete, etj • Shpejtesi transmetimi: 10 Mbps, 100Mbps, 1Gbps, 10Gbps • Ne ditet e sotme sistemet skajore kryesisht lidhen me centralin e Eternetit. Introduction

  17. Rrjetat e aksesit celular (wireless) Rrjetat e perbashket te aksesit celular lidhin sistemet skajore me ruteret. via base station aka “access point” Aksesi celular ne zone te gjere • Jepet nga telco (cellular) operator, 10’s km • between 1 and 10 Mbps • 3G, 4G: LTE wireless LANs: • within building (100 ft) • 802.11b/g (WiFi): 11, 54 Mbps transmission rate drejt Internet drejt Internet Introduction

  18. Hosti: dergon paketa me te dhena two packets, L bits each 1 2 R: link transmission rate host L (bits) R (bits/sec) Koha qe duhet per =te transmetuar paketen ne linje Vonesa e transm. te paketes = Funksioniderguesihostit: • merrmesazhin e applikimit • Copeton ne copeza me tevogla, qenjihensipaketa me gjatesi me tevogel L bite. • Transmetonpaketat ne rrjetat e aksesit me shpejtesitransmetimi:R • Shpejtesia e transmetimit ne linje

  19. Mjedisi fizik bit: perhapet ndermjet ciftevetransmetues/marres Linja fizike: cfare shtrihet ndermjet transmetuesit dhe marresit. Mjedisi i orientuar: Sinjalet perhapen ne mjedis te ngurte ne baker, apo ne fibra: Ato perhapen lirisht p.sh. Radio.g., radio Telat dyshe (twisted pair) te nderthurura Category 5: 100 Mbps, 1 Gpbs Ethernet Category 6: 10Gbps Introduction

  20. Ambienti fizik dhe media: coax, fiber Kablli koaksial: Dy percjellesa koncentrik bakri Dydrejtimshe dband: shume kanale ne kabell HFC Kabell me fiber optike: • Fiber qelqi qe bart impulse drite , cdo puls 1bit. • Veprimi ne shpejtesi te madhe • Transmetim i larte pike me pike me shpejtesi te madhe (e.g., 10’s-100’s Gpbs trarate) • Shkalla e vogel e gabimeve: • Perseriten repeaters te vendosur larg njeri tjetrit, • Te mbrojtur nga zhurma electromagnetike. I

  21. Mjedisi fizik: radiovalet Sinjaliibartur ne spektrinelektromagnetik Nukka “tel” fizik dydrejtimesh Effektet e perhapjes ne mjedis: reflektimi Mbulimngaobjektet interference Tipet e linjave radio: • Tokesore mikrovale • P.sh.kanale 45 Mbps • LAN (p.sh, WiFi) • 11Mbps, 54 Mbps • wide-area (p.sh, cellular) • 3G cellular: ~ few Mbps • Satelit • Kbps to 45Mbps channel (or multiple smaller channels) • Vonesa skaj –me skaj (end-to-end) 70 msec • geosynchronous versus low altitude Introduction

  22. 1.3 Rrjeti (packet switching, circuit switching, network structure) Transmetimi me paket, me qark, struktura e rrjetit Chapter 1: roadmap

  23. Nderthurje ruterash te nderlidhur mes tyre Transmetimi me pakete: hosti ndan mesazhet nga shtresa e aplikimit ne paketa Transmeton paketat nga nje ruter tek tjetri permes linjave te zgjedhura nga burimi ne destinacion Cdo pakete transmetohet me kapacitet te plote te linjes Berthama e rrjetit Introduction

  24. Tranmetimi me pakete: magazino dhe transmeto (store-and-forward) Duhen L/R sekonda per te transmetuar (push out) paketen me L-bit ne linjen me R bps Magazini dhe transmeto (store and forward):e gjithe paketa duhet te arrije ne ruter para se te transmetohet ne linjen tjeter Shembull numerik me nje hope: L = 7.5 Mbits R = 1.5 Mbps Vonesa e transmetimit per nje ho: = 5 sec L bits per pakete 1 3 2 burimi destinacioni R bps R bps • Vonesa skaj me skaj(end-end dela)y = 2L/R (vonesen e perhapjes e konsiderojme 0) more on delay shortly … Introduction

  25. Transmetimi me pakete: vonesa e pritjes ne rradhe (queueing delay), humbjet C R = 100 Mb/s A D R = 1.5 Mb/s B E Rradhe paketash qe presin per linjen e daljes Rradha dhe humbja: • Ne se ritmi i mbrritjes (ne bite) ne linje eshte me e madhe se sa ritmi i transmetimit te linjes per nje periudhe kohe: • Paketat do te vihen ne rradhe, te presin per tu transmetuar ne linje • Paketat mund edhe te humbin nese memoria (buferi) mbushet plot

  26. Dyfunksionecelesteberthamesterrjetit Rugezimi (routing): percakton rrugen burim-destinacion te marre nga paketat • Algoritmet e routing transmetimi:zhvendos paketat nga hyrja ne ruter tek dalja e tij routing algorithm local forwarding table header value output link 0100 0101 0111 1001 3 2 2 1 1 0111 2 3 Adresa e dest. ne header te paketes mbrritese Network Layer

  27. Alternativa (mundesia tjeter): tranmetimi me qark Burimet skaj me skaj te rezevuara per “thirrje” ndermjet burimit dhe destinacionit: Ne diagrame, cdo linje ka 4 qarqe. -Thirrja okupon qarkun e dyte ne linjen e pare dhe qarkun e dyte ne linjen e djathte. Burimet e dedikuara: nuk ka perdorim te perbashket -Si-qark (performance e garantuar) Segmenti i qarkut qendron i lire nese nuk perdoret nga asnje thirrje (no sharing) I perdorur gjeresisht nga rrjetat telefonike tradicionale

  28. Transmetimi me qark: FDM kundrejt TDM Shembull: 4perdorues FDM frequenca koha TDM frequenca koha

  29. Transmetimi me Pakete kundrejt atij me qark Shembull: Linja 1 Mb/s Cdo perdorues: 100 kb/s kur eshte “aktiv” activ 10% te kohes Transmetimi me qark: 10 perdorues Transmetimi me pakete: me 35 perdorues, probabiliteti > 10 active at same time is less than .0004 * Transmetimi me pakete ben te mundur qe me shume perdorues te perdorin rrjetin Q: Cfare ndodh nese > 35 perdorues? N users ….. Linje 1 Mbps * Check out the online interactive exercises for more examples

  30. I pershtatshem per te dhena me fluks te madh Perdorim te perbashket te burimeve Me i thjeshte, s’ka nevoje per vendosje te thirrjes. Bllokim eksesiv i mundshem : vonesa paketash dhe humbje Nevojiten protokolle per transferim te sakte te te dhenave, kontroll te bllokimit Q: Si te sigurohet sjellje sikur te ishte transmetim me qark? Gjeresi brezi e garantuar e domosdoshme per applikime ze/figure A eshte fitues transmetimi me pakete? Transmetimi me Paketekundrejtatij me qark Introduction

  31. Struktura e Internetit: rrjeti i rrjetave • Sistemet skajore lidhen ne Internet permes ISP te aksesit (Internet Service Providers) • ISP u sherbejne rezidenteve, kompanive dhe universiteteve • Por dhe ISP-te duhet te nderlidhen mes tyre. • Ne menyre qe cdo 2 hoste(kliente) mund t’I dergojne paketa njeri-tjetrit. • Rrjeti i rrjetave rezultues eshte shume komplex. • Evolucioni i struktures se rrjetit u udhehoq nga politika ekonomike dhe nacionale. • Le te bejme nje analize hap pas hapi per te pershkruar Stukturen aktuale te Internetit.

  32. Struktura e Internetit: Rrjeti i rrjetave Pyetje: Meqenese ekzistojne miliona ISP te akseseve, si t’i lidhim ato se bashku? … … … … access net access net access net access net access net access net access net access net access net access net access net access net access net access net access net access net … …

  33. Struktura e Internetit: rrjeti i rrjetave Opsion: lidh cdo ISP te aksesit me cdo ISP tjeter? … … … … Duke lidhur cdo ISP te aksesit me njera tjetren rezulton ne kompleksitet te madh: O(N2) lidhje. … … … … access net access net access net access net access net access net access net access net access net access net access net access net access net access net access net access net … … …

More Related