OPIEKUN W DOMU POMOCY SPOŁECZNEJ wersja dla gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych

1. OPIEKUN W DOMU POMOCY SPOŁECZNEJ wersja dla gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych

2. OPIEKUN W DOMU POMOCY SPOŁECZNEJ Multimedialna charakterystyka zawodu Nazwa zawodu: OPIEKUN W DOMU POMOCY SPOŁECZNEJ Kod zawodu w klasyfikacji szkolnictwa zawodowego: 346[04] Kod zawodu w klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy: 341203

3. Syntetyczny opis zawodu i środowiska pracy Czy wiesz, że opiekun w domu pomocy społecznej: 1. Sprawuje pomocniczą opiekę pielęgniarską nad osobami w podeszłym wieku, przewlekle chorymi lub dotkniętych kalectwem, niesie pomoc, wykonuje zabiegi związane z utrzymaniem higieny osobistej podopiecznych, pomaga kobietom w ośrodkach samotnych matek lub bezdomnym. 2. Czuwa nad stanem chorego, bierze udział w wykonywaniu zabiegów pielęgniarskich i leczniczych oraz rehabilitacji, wykonuje prace porządkowe; pomaga podopiecznemu uregulować jego sytuację prawną (zasiłek, renta, alimenty). 3. Pracuje samodzielnie lub z zespołem terapeutów, pielęgniarek, rehabilitantów, współpracuje z lekarzem i członkami rodzin, urzędnikami. 4. Pracuje w zamkniętych pomieszczeniach w domach opieki społecznej, spokojnej starości, w szpitalach, hospicjach często w trudnych warunkach lokalowych, towarzyszy podopiecznym w trakcie spacerów, robienia zakupów. 5. Pracuje zgodnie z Kodeksem Pracy 8 godzin, ale zdarza się, że swoją pracę może wykonywać w ciągu całej doby, jak również w niedziele i święta. 6. To zawód społeczny dla chcących nieść pomoc, lubiących pracę z ludźmi, otwartych i cierpliwych.

4. Praca własna… Po zapoznaniu się z powyższym opisem, z pewnością znalazłeś sformułowanianiezrozumiałe dla Ciebie. Wypisz je, a następnie, korzystając z dostępnych źródeł informacji, postaraj się wyjaśnić te sformułowania. Najlepiej porozmawiaj z osobami zatrudnionymi w zawodzie lub poszukaj samodzielnie informacji w Internecie. Efekty pracy udokumentuj poprzez stworzenie własnej, rozszerzonej wersji charakterystyki zawodu. Może to być teczka, do której włożysz wszystkie, Twoim zdaniem ważne, informacje dotyczące zawodu. Uwaga: Podobnie postąp, kiedy zapoznasz się z treścią kolejnych slajdów.

5. Zadania i umiejętności zawodowe • Pomoc i towarzyszenie człowiekowi w codziennych czynnościach z zakresu samoobsługi i higieny osobistej (mycie, kąpanie, ubieranie, czesanie, golenie, pomoc w słaniu łóżka, zmianie bielizny pościelowej, udział w ćwiczeniach rehabilitacyjnych lub aktywizujących zaleconych przez lekarza bądź terapeutę. • Pielęgnowanie oraz dbanie o zdrowie i higienę osobistą osób chorych i niesamodzielnych. • Mobilizowanie podopiecznego do aktywnego spędzania czasu wolnego oraz rozwijania jego zainteresowań. • Aktywizowanie podopiecznego do zwiększenia jego samodzielności życiowej. • Udzielanie pierwszej pomocy w sytuacjach zagrożenia zdrowia lub życia podopiecznego. • Aktywne uczestniczenie w procesie rehabilitacji i aktywizacji podopiecznego oraz wykonywanie określonych zadań pod nadzorem lub na zlecenie lekarza bądź terapeuty. • Udzielanie wsparcia podopiecznemu w sytuacjach trudnych, kryzysowych.

6. Określa zadania zawodowe w pomocy instytucjonalnej, uwzględniając obowiązujące standardy usług. • Dokonuje w sposób kompleksowy analizy potrzeb i problemów podopiecznego, wspiera i towarzyszy człowiekowi w różnych czynnościach życia codziennego (higiena osobista, samoobsługa, organizacja czasu wolnego) oraz dba o jego bezpieczeństwo. • Wykorzystuje w pracy z podopiecznym różne metody i narzędzia rehabilitacji, terapii i aktywizacji. • Komunikuje się z podopiecznym i jego rodziną oraz innymi ważnymi dla niego osobami (znajomymi, specjalistami, urzędnikami). • Dobiera do potrzeb pacjenta metody aktywizujące do wykonywania podstawowych czynności poprzez zajęcia ruchowe, plastyczne, techniczne. • Kieruje się zasadami etyki międzyludzkiej i zawodowej. • Wykorzystuje osiągnięcia techniki w pracy z podopiecznym (w szczególności takie jak komputer). Uwaga: W podanych treściach mogą pojawiać się nowe, niezrozumiałe sformułowania. Spróbuj je rozszyfrować, korzystając z pomocy doradcy zawodowego, Internetu, literatury.

7. Podstawowe narzędzia pracy w zawodzie Do pracy w zawodzie opiekuna w domu pomocy społecznej niezbędne są:

8. Cechy psychofizyczne Test samooceny Decydując się na podjęcie pracy w zawodzie opiekuna w domu pomocy społecznej, powinniśmy przede wszystkim wziąć pod uwagę swoje możliwości, cechy osobowości, zainteresowania, uzdolnienia, temperament i predyspozycje fizyczne. Przeczytaj uważnie poniższy test, dotyczący wymaganych cech psychofizycznych oraz predyspozycji fizycznych i zdrowotnych, a następnie oceń siebie pod kątem ich spełniania. Uwaga: Nie ma sensu zaznaczać nieprawdy, gdyż w ten sposób oszukiwałbyś sam siebie.

10. Klucz odpowiedzi. Jeśli uzyskałeś: Od 7 do 10 punktów – Twoje odpowiedzi sugerują, że prawdopodobnie jest to zawód, który możesz wziąć pod uwagę w swoich wyborach. Zawsze jednak warto przemyśleć dokładnie decyzję i skonsultować się doradcą zawodowym. Od 4 do 6 punktów – możesz rozważyć ten wybór, ale zastanów się – być może istnieją zawody lepiej dopasowane do Twoich cech osobowości i predyspozycji fizycznych. Ewentualnie zbierz więcej informacji na temat danego zawodu i ponownie je przeanalizuj. Zawsze warto przemyśleć dokładnie decyzję i skonsultować się z doradcą zawodowym. Od 0 do 3 punktów– zastanów się, może warto przyjrzeć się dokładniej innym zawodom, bliższym Twoim predyspozycjom. Zachęcamy także do zbierania kolejnych informacji, które ułatwią Ci podjęcie decyzji. Zawsze warto przemyśleć ją dokładnie i skonsultować się doradcą zawodowym.

11. Przeciwwskazania zdrowotne Decydując się na podjęcie pracy w zawodzie opiekuna w domu pomocy społecznej, powinniśmy także wziąć pod uwagę przeciwwskazania zdrowotne. Test samooceny Przeczytaj uważnie poniższy wykaz przeciwwskazań zdrowotnych, a następnie oceń siebie pod tym kątem. Wybierz właściwą odpowiedź. Uwaga:Nie ma sensu wybierać nieprawdziwych odpowiedzi, gdyż w ten sposób oszukiwałbyś sam siebie. Uwaga: Zamieszczone treści zawierają dużo sformułowań medycznych, zanim odpowiesz, postaraj się je wyjaśnić.

13. Klucz odpowiedzi W przypadku, gdy choć raz, odpowiadając na powyższe pytania, wybrałeś wariant „TAK”, musisz się skontaktować z lekarzem medycyny pracy, który będzie w stanie stwierdzić, czy masz przeciwwskazania zdrowotne do wykonywania pracy w zawodzie opiekuna w domu pomocy społecznej. Pamiętaj, że istnieje dużo więcej przeciwwskazań do pracy w zawodzie, zatem warto, abyś dokonując wyborów zawodowych, szczegółowo zapoznał się z tymi przeciwwskazaniami. Zawsze możesz też skonsultować się z doradcą zawodowym.

14. Kształcenie w zawodzie W zawodzie opiekuna w domu pomocy społecznejkształcą tylko szkoły policealne(dostępne po ukończeniu szkoły dającej wykształcenie średnie). Aby pracować w zawodzie opiekuna w domu pomocy społecznej, możesz: 1.Jako absolwent gimnazjum wybrać liceum ogólnokształcące trzyletnie, liceum profilowane, technikum czteroletnie w innym pokrewnym zawodzie, ukończyć wybraną szkołę i kontynuować naukę już w zawodzie opiekuna w domu pomocy społecznejw szkole policealnej, ukończyć ją i zdać egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe. 2. Jako absolwent gimnazjum wybrać trzyletnią zasadniczą szkołę zawodową,apo jej ukończeniu kontynuować naukę w trzyletnim technikum uzupełniającym w innym zbliżonym zawodzie, dwuletnim liceum uzupełniającym, a po ukończeniu wybranej szkoły kontynuować naukę już w zawodzie opiekuna w domu pomocy społecznejw szkole policealnej, ukończyć ją i zdać egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe. Co zrobić, aby rozpocząć naukę w szkole policealnej? Należy złożyć następujące dokumenty: świadectwo potwierdzające ukończenie szkoły średniej, podanie o przyjęcie do szkoły, zaświadczenie lekarskie potwierdzające brak przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania zawodu opiekuna w domu pomocy społecznej. Uwaga! Niektóre szkoły wprowadzają dodatkowe warunki, np. rozmowę kwalifikacyjną.

15. Kształcenie w zawodzie opiekuna w domu pomocy społecznej Czego będziesz się uczył w szkole policealnej, przygotowując się do pracy w zawodzie opiekun w domu pomocy społecznej? Jako opiekun w domu pomocy społecznejbędziesz się uczył: 1. Podstaw świadczenia usług socjalnych, działalności opiekuńczej, aktywizacji osób starszych. 2. Zajęcia teoretyczne uzupełnione są zajęciami praktycznymi i ćwiczeniami odbywającymi się w domach opieki społecznej. 15

16. Kształcenie w zawodzie opiekuna w domu pomocy społecznej • Z jakich podręczników będziesz się uczył w szkole policealnej, przygotowując się do wykonywania zawodu opiekuna w domu pomocy społecznej? • Przykładowe: 1. Brammer L.: Kontakty służące pomaganiu, SPP, PTP, Warszawa 1994. 2. Błędowski P.: Pomoc społeczna i opieka nad osobami starszymi, BPS, Warszawa 1996. 3. Kirchnik O.: Pielęgniarstwo, Urban & Partner, Wrocław 2001. 4. Mac S., Leowski J.: Bezpieczeństwo i higiena pracy, WSiP, Warszawa 1999. 16

17. Kształcenie w zawodzie Praca własna… 1. Poszukaj w najbliższej okolicy adresów szkół , w których możesz podjąć naukę w zawodzie opiekuna w domu pomocy społecznej. Zapisz je, a następnie zapoznaj się z ich ofertą edukacyjną. Możesz to zrobić na kilka sposobów: 1) odnaleźć strony szkół zawodowych w Internecie, 2) przeglądać poradniki, w których zaprezentowano ofertę szkół ponadgimnazjalnych, 3) rozmawiać ze znajomymi pracującymi w zawodzie lub z kolegami uczącymi się w danym zawodzie, 4) i najtrudniejsze – wybrać się do szkoły, by na miejscu zrobić wywiad. Dokumenty potwierdzające Twoją aktywność w poszukiwaniu informacji o zawodzie, sukcesywnie wkładaj do teczki.

18. Rynek pracy • Czy wiesz, że: • Opiekun w domu pomocy społecznej ze zdobytymi kwalifikacjamiznajdzie pracę w domach pomocy społecznej, placówkach prowadzonych przez organizacje pozarządowe, placówkach dziennego pobytu, hospicjach, szpitalach dla przewlekle chorych, mieszkaniach podopiecznych, domach samotnych matek, domach noclegowych. • Typowymi stanowiskami pracy dla opiekuna w domu pomocy społecznej są: opiekun chorego, rehabilitant, pomoc terapeuty i lekarza, asystent w zespole medycznym. 18

19. Rynek pracy • Czy wiesz, że: • Pokrewnymi stanowiskami pracy, na których może pracować opiekun w domu pomocy społecznej są: pielęgniarz, pomoc szpitalna, sanitariusz, fizjoterapeuta, masażysta. Opiekun w domu pomocy społecznejmoże prowadzić prywatną działalność, opiekując się osoba starszą lub dzieckiem. • Zawodami pokrewnymi są: • asystent osoby niepełnosprawnej, • opiekun osoby starszej, • opiekunka środowiskowa, • pomoc domowa, • opiekunka dziecięca. 19

20. Rynek pracy Praca własna… 1. Czy są problemy ze znalezieniem pracy w zawodzie opiekuna w domu pomocy społecznej? Na to pytanie samodzielnie poszukaj odpowiedzi. W tym celu przeprowadź wywiady z kilkoma osobami, najlepiej z opiekunami w domu pomocy społecznej, pracującymi na własny rachunek lub zatrudnionymi w domu opieki, dziennego pobytu, przychodni czy szpitalu. Jeżeli nie masz takiej możliwości, sięgnij po informacje z gazet (np. po ogłoszenia o pracę) lub z Internetu. Wypełnij poniższą tabelę. 2. Dodatkowo możesz zapoznać się z opracowaniami statystycznymi zamieszczonymi przez urzędy pracy. Takie zbiorcze opracowanie znajdziesz na portalu Publicznych Służb Zatrudnienia (www.psz.praca.gov.pl, patrz zakładka: „Informacje o rynku pracy”).

21. Źródła informacji I. Interesujące źródła informacji: Jeżeli chcesz pogłębić wiedzę na temat świata zawodów, możliwości kształcenia, to zachęcamy do przejrzenia informacji zawartych w publikacjach wskazanych w zakładce „Polecane publikacje” . • II. Czasopisma specjalistyczne: • „Praca Socjalna” – kwartalnik (http://www.irss.and.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=265&Itemid=152, stan na 20 kwietnia 2010). • „Niepełnosprawność i Rehabilitacja” –miesięcznik (http://www.irss.and.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=266&Itemid=154, stan na 20 kwietnia 2010). • „Polityka Społeczna” –miesięcznik (http://politykaspoleczna.ipiss.com.pl/, stan na 20 kwietnia 2010). • III. Linki do stron internetowych: • 1) Instytut Rozwoju Służb Społecznych, http://www.irss.and.pl/, stan na 20 kwietnia 2010. 21

22. Źródła informacji • IV. Przy opracowywaniu charakterystyki wykorzystaliśmy poniższe źródła informacji: • Podstawa programowa kształcenia w zawodzie opiekuna w domu pomocy społecznej (http://www.men.gov.pl/images/stories/zawody/zawody_346_04.pdf, stan na 20 kwietnia 2010). • Informator o egzaminie potwierdzającym kwalifikacje zawodowe. Opiekun w domu pomocy społecznej (http://www.cke-bip.waw.pl/assets/files/infor_ZAW_TECH/Opiekun_dom_pomocy_spol.pdf, stan na 20 kwietnia 2010). • Modułowy program nauczania dla zawodu opiekuna w domu pomocy społecznej: (http://www.koweziu.edu.pl/programy/programy/opiekun.w.domu.pomocy.spolecznej_346%5B04%5D.pdf, stan na 20 kwietnia 2010). • Opis zawodu: • Kuratorium Oświaty Katowice(http://app.kuratorium.katowice.pl/zawodyDetails.aspx?zawod=0000000097, stan na 20 kwietnia 2010), Kiosk z pracą – GCI Radzanowo (http://kiosk.radzanowo.infocentrum.com.pl/index.php?modul=zawody&l=O&s=785, stan na 20 kwietnia 2010), Forum Doradztwa Zawodowego (http://www.zawod.swspiz.pl/index2.php?option=com_content&do_pdf=1&id=554, stan na 20 kwietnia 2010). • 5) Standard wyposażenia pracowni: (http://www.koweziu.edu.pl/standardy/346_04.pdf, stan na 20 kwietnia 2010). 22

23. IV. Przy opracowywaniu charakterystyki wykorzystaliśmy poniższe źródła informacji: Akty prawne: Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia 2010 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (DZ. U. 2010 Nr 82, poz. 537). .

24. Dziękujemy za uwagę. Zachęcamy do dalszych poszukiwań informacji na temat zawodów, które Cię interesują.