ZAPOBIEGANIE KONTUZJOM SPORTOWYM W PIŁCE SIATKOWEJ

1. ZAPOBIEGANIEKONTUZJOM SPORTOWYMW PIŁCE SIATKOWEJ

2. mgr Wojciech Stępień nauczyciel wychowania fizycznego w Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 4z oddziałami sportowymi im. Polskich Olimpijczyków, trener RCS Czarni Radom

3. Najczęstsze kontuzje siatkarzy Mimo, iż piłka siatkowa jest jedną z niewielu bezkontaktowych gier zespołowych to ryzyko wystąpienia kontuzji kończyn dolnych jest dosyć wysokie. Przyczyną tego są specyficzne warunki walki sportowej prowadzonej w różnych pozycjach na podłożu oraz w powietrzu. Do kontuzji kończyn dolnych dochodzi najczęściej podczas walki przy siatce, kiedy zawodnicy kończąc akcję ofensywną (atak) lub defensywną (blok) lądują często następując na stopy rywala lub kolegi z drużyny. Charakterystyczne urazy dla tego typu sytuacji to skręcenie stawu skokowego lub kolanowego.

4. Skręcenie stawu skokowego Skręcenie stawu skokowego (nadmierna inwersja)Objawy:- obrzęk (opuchlizna) oraz wylew podskórny.- ból w okolicach stawu.- ograniczenie ruchomości i niestabilność stawu.Postępowanie:Gdy dojdzie do skręcenia stawu skokowego niezwłocznie należy zdjąć but oraz skarpetę i przyłożyć lód, by zniwelować obrzęk. Następnie w pozycji odciążającej kontuzjowaną kostkę należy przetransportować poszkodowanego do szpitala w celu wykonania badań (RTG, USG) oraz zdiagnozowania stopnia uszkodzenia stawu.Ze względu na to, iż uszkodzenia stawu skokowego zazwyczaj dobrze się goją należy wybrać postępowanie zachowawcze:- stabilizator zamiast opatrunku gipsowego- chłodzenie- odpoczynek- ułożenie przeciw-obrzękowe (kontuzjowana noga w górze)- leki przeciwzapalne oraz ewentualnie przeciwbóloweCzas leczenia oraz powrotu na boisku wiąże się ze stopniem uszkodzeń:- stopień I - leczenie 7 - 12 dni, powrót do treningu po 12 dniach.- stopień II - leczenie 10 - 20 dni, powrót do treningu po 21 dniach.- stopień III - leczenie 20 - 40 dni, powrót do treningu po 50 - 60 dniach.

5. Rehabilitacja stawu skokowego Ćwiczenia są podstawową formą leczenia tego typu urazów. Powinny być wykonywane często w ciągu dnia (3-4 razy - początkowo raczej w małych ilościach, tak żeby nie nasilać bólu, np po 5 minut)Ograniczenie ruchomości jest konsekwencja unieruchomienia. Pełny zakres ruchu można odzyskać po ok 3 tyg - 2 miesięcy, ale dolegliwości bólowe mogą utrzymywać się dłużej - czasami nawet ponad pół roku. Przy poważnym urazie wskazana jest wizyta u fizjoterapeuty, ponieważ po odzyskaniu względnej ruchomości wskazana jest też praca nad stabilnością stawu (wzmacnianie mięśni i propriocepcja)

6. Skręcenie stawu kolanowego Skręcenie stawu kolanowegoObjawy:- ostry ból w okolicach stawu- obrzęk (opuchlizna)- niestabilność stawuPostępowanie:Przyłożyć lód do kontuzjowanego stawu kolanowego, w pozycji odciążającej bolący staw przetransportować poszkodowanego do szpitala w celu wykonania badań (RTG, USG) oraz zdiagnozowania stopnia uszkodzenia stawu. Postępowanie lecznicze dobierane jest do stopnia uszkodzeń:- stopień I - leczenie zachowawcze (opatrunek unieruchamiający staw, leki przeciwzapalne i przeciwbólowe, rehabilitacja), powrót do treningu po 80 - 90 dniach.- stopień II - najczęściej wiąże się z uszkodzeniem łękotki, torebki stawowej, a w cięższych przypadkach więzadeł dlatego nieuniknione jest leczenie chirurgiczne, a następnie rehabilitacją, powrót do treningu po 180 - 270 dniach.- stopień III - najcięższe skręcenia stawów kolanowych, poważne uszkodzenia łękotki oraz zerwanie więzadeł, leczenie chirurgiczne (artroskopia), rehabilitacja, powrót do treningu po 300 - 360 dniach.    Należy pamiętać, że zbyt wczesny powrót do treningu oraz niedokończony proces leczenia grożą poważnymi konsekwencjami leczonymi tylko i wyłącznie zabiegami chirurgicznymi wiążącymi się z długotrwałą przerwą od sportu. Dlatego kierujmy się maksymą: „wyleczyć, a nie zaleczyć".

7. Postępowanie doraźne Badanie lekarskie – możemy jedynie określić punkty bolesne. • Natychmiast stosujemy ucisk i lód, ucisk powinien wypełniać zagłębienie wokół ścięgna Achillesa, inaczej dopuścimy do obrzęku wokół kostek. Następnie stosujemy uniesienie kończyny, ucisk profilowany bandażemelastycznym, schłodzenie 20 min wodą z lodem lub COLD-Pak, po osłonięciu skóry (nie wolno kłaść lodu na skórę). Nie przekraczamy 20-25 min chłodzenia na raz – potem godzina odpoczynku.

8. STABILIZATORY Po uspokojeniu sytuacji – stabilizator Potem na doleczanie – stabilizator aktywny z uciskiem pneumatycznym na ok. 10 dni. Potem na doleczanie – stabilizator aktywny

9. STABILIZATORY STAWU KOLANOWEGO Wzmacniają staw kolanowy i działają profilaktycznie.

10. (liczba nowych urazów w ciągu roku) x 104 Częstość = ---------------------------------------------------------------------------- liczba x liczba xliczba Uczestników godzin zajęć tygodni w roku sportowych Częstotliwość występowania urazów w zależności od poziomu sportowego