TIBBİ ATIKLARIN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ

1. İZMİR ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK MÜDÜRLÜĞÜ TIBBİ ATIKLARIN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ Tıbbi Atık Eğitimi 11-12 Nisan 2013 İZMİR

2. ANAYASA VIII. Sağlık, çevre ve konut A. Sağlık hizmetleri ve çevrenin korunması MADDE 56- Herkes, sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir. Çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini önlemek Devletin ve vatandaşların ödevidir. Devlet, herkesin hayatını, beden ve ruh sağlığı içinde sürdürmesini sağlamak; insan ve madde gücünde tasarruf ve verimi artırarak, işbirliğini gerçekleştirmek amacıyla sağlık kuruluşlarını tek elden planlayıp hizmet vermesini düzenler.

3. ÇEVRE KANUNU Kanun Numarası : 2872 Kabul Tarihi : 9/8/1983 Yayımlandığı R.Gazete : Tarih : 11/8/1983   Sayı : 18132 Amaç: Madde 1 – (Değişik: 26/4/2006 – 5491/1 md.) Bu Kanunun amacı, bütün canlıların ortak varlığı olan çevrenin, sürdürülebilir çevre ve sürdürülebilir kalkınma ilkeleri doğrultusunda korunmasını sağlamaktır.             Tanımlar: Madde 2 – (Değişik: 26/4/2006 – 5491/2 md.)   Bu Kanunda geçen terimlerden; Çevre: Canlıların yaşamları boyunca ilişkilerini sürdürdükleri ve karşılıklı olarak etkileşim içinde bulundukları biyolojik, fiziksel, sosyal, ekonomik ve kültürel ortamı, Çevre korunması: Çevresel değerlerin ve ekolojik dengenin tahribini, bozulmasını ve yok olmasını önlemeye, mevcut bozulmaları gidermeye, çevreyi iyileştirmeye ve geliştirmeye, çevre kirliliğini önlemeye yönelik çalışmaların bütününü, Atık: Herhangi bir faaliyet sonucunda oluşan, çevreye atılan veya bırakılan her türlü maddeyi,

4. Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği • Yürürlük:22.07.2005 tarihli ve 25883 sayılı Resmi Gazete • Değişiklik: 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı Resmi Gazete • Değişiklik: 03/12/2011 tarihli ve 28131 sayılı Resmi Gazete Tıbbi Atık Eğitimi 11-12 Nisan 2013 İZMİR

5. ATIK YÖNETİMİ GENEL ESASLARINA İLİŞKİN ÖNETMELİK • Her atığın, Atık Yönetimi Genel Esasları Yönetmeliği Ek-IV Atık Listesinde bir karşılık kodu bulunmaktadır. 18 01 08* - Sitotoksik ve sitostatik ilaçlar (A) Burada • 18: Bölüm 18: İnsan ve Hayvan Sağlığı ve/veya Bu Konulardaki Araştırmalardan Kaynaklanan Atıklar (Doğrudan Sağlığa İlişkin Olmayan Mutfak ve Restoran Atıkları Hariç) • Alt bölüm 01 : İnsanlarda Doğum, Teşhis, Tedavi ya da Hastalık Önleme Çalışmalarından Kaynaklanan Atıklar • Listeleme 08 :Sitotoksik ve sitostatik ilaçlar • * Tehlikelilik işareti (A) • (17) İnşaat ve yıkım atıkları (kirlenmiş alanlardan çıkartılan hafriyat dahil), • (18) İnsan ve hayvan sağlığı ve/veya bu konulardaki araştırmalardan kaynaklanan atıklar (doğrudan sağlığa ilişkin olmayan mutfak ve restoran atıkları hariç) Tıbbi Atık Eğitimi 11-12 Nisan 2013 İZMİR

6. ATIK YÖNETİMİ GENEL ESASLARINA İLİŞKİN ÖNETMELİK • 18 İnsan ve hayvan sağlığı ve/veya bu konulardaki araştırmalardan kaynaklanan atıklar (doğrudan sağlığa ilişkin olmayan mutfak ve restoran atıkları hariç) • 18 01 İnsanlarda Doğum, Teşhis, Tedavi ya da Hastalık Önleme Çalışmalarından Kaynaklanan Atıklar • 18 01 01 Kesiciler (18 01 03 hariç) • 18 01 02 Kan torbaları ve kan yedekleri dahil vücut parçaları ve organları (18 01 03 hariç) • 18 01 03* Enfeksiyonu önlemek amacı ile toplanmaları ve bertarafı özel işleme tabi olan atıklar A Tıbbi Atık Eğitimi 11-12 Nisan 2013 İZMİR

7. ATIK YÖNETİMİ GENEL ESASLARINA İLİŞKİN ÖNETMELİK EK-III A TEHLİKELİ KABUL EDİLEN ATIKLARIN ÖZELLİKLERİ • H10 Üreme yetisini azaltıcı • H11 Mutajenik • H12 Havayla, suyla veya asitle temasında toksik veya aşırı toksik gazları üreten maddeler • H13 Atıldığında veya başka bir madde üretirken, örnek olarak süzüntü suyu, yukardaki özelliklerden birini gösteren madde ve preparatlar • H14 Ekotoksik • H1 Patlayıcı • H2 Oksitleyici • H3-A Yüksek oranda Tutuşabilenler • H3-B Tutuşabilen • H4 Tahriş edici • H5 Zararlı • H6 Toksik • H7 Kanserojen • H8 Korozif • H9 Enfeksiyon yapıcı Tıbbi Atık Eğitimi 11-12 Nisan 2013 İZMİR

8. ATIK YÖNETİMİ GENEL ESASLARINA İLİŞKİN ÖNETMELİK EK-III B TEHLİKELİ ATIK EŞİK KONSANTRASYONLARI • a) Parlama noktası ≤ 55 ºC, • b) Yüksek seviyede zehirli olarak sınıflandırılan bir ya da birden fazla maddedeki toplam konsantrasyonun ≥ %0,1 olması, • c) Zehirli olarak sınıflandırılan bir ya da birden fazla maddedeki toplam konsantrasyonun ≥ %3 olması, • ç) Zararlı olarak sınıflandırılan bir ya da birden fazla maddedeki toplam konsantrasyonun ≥ %25 olması, • d) R35’e göre aşındırıcı olarak sınıflandırılan bir ya da birden fazla maddedeki toplam konsantrasyonun ≥ %1 olması, • e) R34’e göre aşındırıcı olarak sınıflandırılan bir ya da birden fazla maddedeki toplam konsantrasyonun ≥ %5 olması, …….VS. Tıbbi Atık Eğitimi 11-12 Nisan 2013 İZMİR

9. TIBBİ ATIKLARIN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ • Tıbbi atıkların, tehlikeli ve evsel atıklar ile karıştırılmaması esastır. • Tıbbi atıkların kaynağında diğer atıklardan ayrı olarak toplanması, biriktirilmesi, taşınması ve bertarafı esastır. • Tıbbi atıkların yarattığı çevresel kirlenme ve bozulmadan doğan zararlardan dolayı tıbbi atık üreticileri, taşıyıcıları ve bertarafçıları kusur şartı olmaksızın sorumludurlar. Tıbbi Atık Eğitimi 11-12 Nisan 2013 İZMİR

10. BÜYÜK MİKTARDA ATIK ÜRETEN SAĞLIK KURULUŞLARI •Üniversite hastaneleri ve klinikleri, •Genel maksatlı hastaneler ve klinikleri, •Doğum hastaneleri ve klinikleri, •Askeri hastaneler ve klinikleri. Tıbbi Atık Eğitimi 11-12 Nisan 2013 İZMİR

11. ORTA MİKTARDA ATIK ÜRETEN SAĞLIK KURULUŞLARI •Sağlık merkezleri, tıp merkezleri, dispanserler, •Ayakta tedavi merkezleri, •Morglar ve otopsi merkezleri, •Hayvanlar üzerinde araştırma ve deneyler yapan kuruluşlar, •Bakımevleri ve huzurevleri, •Tıbbi ve biyomedikal laboratuvarlar, •Hayvan hastaneleri, •Kan bankaları ve transfüzyon merkezleri, •Acil yardım ve ilk yardım merkezleri, •Diyaliz merkezleri, •Rehabilitasyon merkezleri, •Biyoteknoloji laboratuvarları ve enstitüleri, •Tıbbi araştırma merkezleri. Tıbbi Atık Eğitimi 11-12 Nisan 2013 İZMİR

12. KÜÇÜK MİKTARDA ATIK ÜRETEN SAĞLIK KURULUŞLARI • Sağlık hizmeti verilen diğer üniteler (muayenehaneler, diş ve ağız sağlığı muayenehaneleri vb), • Veteriner muayenehaneleri, • Akapunktur merkezleri, • Fizik tedavi merkezleri, • Evde yapılan tedavi ve hemşire hizmetleri, • Güzellik, kulak delme ve dövme merkezleri, • Eczaneler, • Ambulans hizmetleri, • Hayvanat bahçeleri. Tıbbi Atık Eğitimi 11-12 Nisan 2013 İZMİR

13. GÖREV, YETKİ VE SORUMLULUKLAR Yönetmelik ile; • Bakanlık, • Mülki Amirlere, • Belediyelere, • Tıbbi Atık Üreticilerine ayrı ayrı görev, yetki ve yükümlülükler verilmiştir. Tıbbi Atık Eğitimi 11-12 Nisan 2013 İZMİR

14. TIBBİ ATIK SORUMLUSU Yönetmelikte; ünitelerin başhekimleri, başhekimin bulunmadığı yerlerde ise mesul müdürleri, faliyetleri sonucu tıbbi atık üretenler tıbbi atık sorumlusu olarak tanımlanmıştır. Tıbbi Atık Eğitimi 11-12 Nisan 2013 İZMİR

15. Mahallin En Büyük Mülki Amiri, • Tıbbi atıkların oluşumundan bertarafına kadar yönetimlerini kapsayan bütün faaliyetlerin; • kontrolünü ve periyodik denetimini yapmak, • ilgili mevzuata aykırılık halinde gerekli idari yaptırımın uygulanmasını sağlamakla, • İl sınırları içinde oluşan, toplanan ve bertaraf edilen tıbbi atıkların miktarı ile ilgili bilgileri sağlık kuruluşlarından ve belediyelerden temin etmek, değerlendirmek ve yıl sonunda rapor halinde Bakanlığa göndermekle Tıbbi Atık Eğitimi 11-12 Nisan 2013 İZMİR

16. Mahallin En Büyük Mülki Amiri, • Tıbbi atık taşıma araçlarına taşıma lisansı vermekle ve faaliyetlerini denetlemekle, • Tıbbi atıkların toplanması, taşınması ve bertarafında uygulanacak ücreti Mahalli Çevre Kurulu aracılığıyla belirlemekle, (2013 Yılı için 1,5 TL+KDV) • Lisans verilen tıbbi atık bertaraf tesisleri ile sterilizasyon tesislerinin faaliyetlerini izlemek, denetlemek, ilgili mevzuata aykırılık halinde gerekli yaptırımın uygulanmasını sağlamakla, görevli ve yetkilidir. Tıbbi Atık Eğitimi 11-12 Nisan 2013 İZMİR

17. Tıbbi Atık Üreticileri • Atıkların ayrı toplanması, taşınması ve geçici depolanması ile bir kaza anında alınacak tedbirleri içeren ünite içi atık yönetim planının hazırlamak ve uygulanmakla, • Tıbbi atıklar ile kesici-delici atıkları toplarken, teknik özellikleri bu Yönetmelikte belirtilen torbaların ve kapların kullanılmasını sağlamakla, Tıbbi Atık Eğitimi 11-12 Nisan 2013 İZMİR

19. Tıbbi Atık Üreticileri • Oluşan tıbbi atık miktarı ile ilgili bilgilerin; • düzenli olarak kayıt altına alınası ile, • yıl sonu itibari ile, Yıl içerisinde ürettikleri ve Yönetmeliğe uygun bertaraf ettirdikleri Tıbbi Atıkları ve Tehlikeli Atıkları Bakanlığımızın elektronik yazılım programı üzerinden http://online.cevre.gov.tr adresinden kayıt yaptırarak beyan etmek ve çıktılarını muhafaza ederek denetimlerde denetim görevlilerine ibraz etmekle, • bu bilgilerin en az üç yıl süre ile muhafaza etmekle, • talep edilmesi halinde Bakanlığımızın incelemesine açık tutmakla, • Tıbbi atıkların toplanması, taşınması, bertarafı ile ilgili harcamaları karşılamakla, Tıbbi Atık Eğitimi 11-12 Nisan 2013 İZMİR

20. Bu Yönetmeliğin yayımı tarihinde geçici atık deposu olarak konteyner kullanmakta olan en az 20 (yirmi) yataklı ünitelerin, 18 inci madde hükmü gereğince geçici atık deposu inşa etmek, ve Çevre Kanununca alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkındaki Yönetmeliğin 4.Maddesi b) fıkrası gereği Valilikten (Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü) Çevre İzni almakla, Tıbbi atıkların yönetimiyle görevli personelinin özel giysilerini sağlamakla, Tıbbi atıkların ayrı toplanması için gerekli malzemeyi tedarik etmekle, Ünite içinde tıbbi atık toplama, taşıma işi ile ilgili personelin periyodik eğitim alması ve sertifikalı personel çalıştırmakla, Tıbbi Atık Üreticileri Tıbbi Atık Eğitimi 11-12 Nisan 2013 İZMİR

22. Tıbbi Atık Üreticileri • 20’den az yatağa sahip olan üniteler, 21 inci madde hükmü gereğince geçici atık deposu olarak konteyner kullanmak veya istedikleri takdirde geçici atık depolarını kurmakla, yükümlüdürler. Tıbbi Atık Eğitimi 11-12 Nisan 2013 İZMİR

23. Belediyeler • Tıbbi atıkların geçici atık depolarından veya konteynerlerinden alınarak toplanması, taşınması, sterilizasyon işlemine tabi tutulması ve bertarafı ile ilgili detayları içeren Tıbbi Atık Yönetim Planı’nı hazırlamak, uygulamak ve halkın bilgilenmesini sağlamakla, • Tıbbi atıkları geçici atık depolarından alarak bertaraf sahasına taşımak/taşıttırmakla, Tıbbi Atık Eğitimi 11-12 Nisan 2013 İZMİR

24. Belediyeler • Tıbbi atık bertaraf/sterilizasyon tesislerini kurmak/kurdurmak, işletmek/işlettirmekle, • Kuracakları tıbbi atık bertaraf tesisleri ile sterilizasyon tesisleri için ön lisans/lisans almakla, • Tıbbi atık taşıma araçları için taşıma lisansı almakla, • Geçici atık depolarına yapı ruhsatı vermekle, • Tıbbi atıkların yönetimiyle görevli personelini periyodik olarak eğitmekle/eğitimini sağlamakla Tıbbi Atık Eğitimi 11-12 Nisan 2013 İZMİR

26. Belediyeler • Tıbbi atıkların yönetimiyle görevli personelin özel giysilerini sağlamakla, • Sağlık kuruluşlarından toplanan, taşınan ve bertaraf edilen tıbbi atık miktarlarını kayıt altına almak, bu bilgileri yıl sonu itibari ile Valiliğe göndermek ve talep edilmesi halinde Bakanlığın incelemesine açık tutmakla, yükümlüdürler. Tıbbi Atık Eğitimi 11-12 Nisan 2013 İZMİR

27. TANIMLAR Tıbbi Atık Eğitimi 11-12 Nisan 2013 İZMİR

28. Evsel Nitelikli Atıklar • Tıbbi, tehlikeli ve ambalaj atıklarından ayrı olarak siyah renkli plastik torbalarda toplanırlar. • Ayrı toplanan evsel nitelikli atıklar, ünite içinde sadece bu iş için ayrılmış taşıma araçları ile taşınarak geçici atık deposuna veya konteynerine götürülür ve ayrı olarak geçici depolanırlar. • Evsel atıklar, tıbbi atıklar ile karıştırılmaları durumunda tıbbi atık olarak kabul edilir ve tıbbi atık olarak bertaraf edilirler. Tıbbi Atık Eğitimi 11-12 Nisan 2013 İZMİR

29. Ambalaj Atıkları • Kağıt, karton, plastik ve metal ambalaj atıkları, kontamine olmamaları şartıyla diğer atıklardan ayrı olarak mavi renkli plastik torbalarda toplanırlar. • Kontamine olmaları durumunda tıbbi atık olarak kabul edilirler. Serum ve ilaç şişeleri gibi cam ambalaj atıkları ise kontamine olmamaları şartıyla cam ambalaj kumbaralarında, kumbara olmaması halinde ise diğer ambalaj atıkları ile birlikte mavi renkli plastik torbalarda toplanırlar. Kullanılmış serum şişeleri ayrı toplanmadan önce, uçlarındaki lastik, hortum, iğne gibi hasta ile temas eden kontamine olmuş materyallerden ayrılır. Tıbbi Atık Eğitimi 11-12 Nisan 2013 İZMİR

30. Tıbbi Atıkların ünitelerde toplanması • Başta doktor, hemşire, ebe, veteriner, diş hekimi, laboratuvar teknik elemanı olmak üzere ilgili sağlık personeli tarafından oluşumları sırasında kaynağında diğer atıklar ile karıştırılmadan ayrı olarak biriktirilir. Tıbbi Atık Eğitimi 11-12 Nisan 2013 İZMİR

31. Tıbbi Atıkların ünitelerde toplanması-Tıbbi Atık Torbaları • yırtılmaya, delinmeye, patlamaya ve taşımaya dayanıklı, • orijinal orta yoğunluklu polietilen hammaddeden sızdırmaz, • çift taban dikişli ve körüksüz olarak üretilen, • çift kat kalınlığı 100 mikron olan, • en az 10 kilogram kaldırma kapasiteli, • üzerinde görülebilecek büyüklükte ve her iki yüzünde “Uluslararası Biyotehlike” amblemi ile “DİKKAT TIBBİ ATIK” ibaresini taşıyan kırmızı renkli plastik torbalar kullanılır Tıbbi Atık Eğitimi 11-12 Nisan 2013 İZMİR

32. Tıbbi Atıkların ünitelerde toplanması-Tıbbi Atık Torbaları • Torbalar en fazla ¾ oranında doldurulur, • Gerekli görüldüğü hallerde her bir torba yine aynı özelliklere sahip diğer bir torbaya konularak kesin sızdırmazlık sağlanır, • Torbalar hiçbir şekilde geri kazanılmaz ve tekrar kullanılmaz, • Torbaların içeriği hiçbir suretle sıkıştırılmaz, torbasından çıkarılmaz, boşaltılmaz ve başka bir kaba aktarılmaz. • Sıvı tıbbi atıklar uygun emici maddeler ile yoğunlaştırılarak kırmızı renklitorbalara konulur. Tıbbi Atık Eğitimi 11-12 Nisan 2013 İZMİR

33. Tıbbi Atıkların ünitelerde toplanması-Tıbbi Atık Kutuları • Kesici ve delici özelliği olan atıklar delinmeye, yırtılmaya, kırılmaya ve patlamaya dayanıklı, su geçirmez ve sızdırmaz, açılması ve karıştırılması mümkün olmayan, üzerinde Uluslararası Biyotehlike amblemi ile “DİKKAT! KESİCİ ve DELİCİ TIBBİ ATIK” ibaresi taşıyan plastik veya aynı özelliklere sahip lamine kartondan yapılmış kutu veya konteynerler içinde toplanır. • Biriktirme kapları, en fazla ¾ oranında doldurulur, • Ağızları kapatılır ve kırmızı plastik torbalara konur, • Kesici-delici atık kapları dolduktan sonra kesinlikle sıkıştırılmaz, açılmaz, boşaltılmaz ve geri kazanılmaz. Tıbbi Atık Eğitimi 11-12 Nisan 2013 İZMİR

34. Tıbbi Atıkların Ünite İçinde Taşınması • Eğitilmiş personel tarafından, tekerlekli, kapaklı, paslanmaz metal, plastik veya benzeri malzemeden yapılmış, • Yükleme-boşaltma esnasında torbaların zarar görmesine veya delinmesine yol açabilecek keskin kenarları olmayan, • Yüklenmesi, boşaltılması, temizlenmesi ve dezenfeksiyonu kolay olan, • Sadece bu iş için ayrılmış araçlar ile toplanır ve taşınırlar. • Tıbbi atıkların ünite içinde taşınmasında kullanılan araçlar turuncu renkli olacak, üzerlerinde “Uluslararası Biyotehlike” amblemi ile “Dikkat! Tıbbi Atık” ibaresi bulunacaktır. Tıbbi Atık Eğitimi 11-12 Nisan 2013 İZMİR

35. Toplama ve taşıma işlemi sırasında el veya vücut ile temastan kaçınılır. Atık torbaları asla elde taşınmazlar. Taşıma işlemi sırasında atık bacaları ve yürüyen şeritler kullanılmaz. Tıbbi atıklar ile evsel nitelikli atıklar aynı araca yüklenmez ve taşınmazlar. Atık taşıma araçları her gün düzenli olarak temizlenir ve dezenfekte edilirler. Ünite içinde uygulanan toplama programı ve atık taşıma araçlarının izleyeceği güzergah, hastaların tedavi olduğu yerler ile diğer temiz alanlardan, insan ve hasta trafiğinin yoğun olduğu bölgelerden mümkün olduğunca uzak olacak şekilde belirlenir. • Tıbbi atıkların ünite içinde taşınması ile görevlendirilen personelin özel nitelikli turuncu renkli elbise giymesi zorunludur Tıbbi Atık Eğitimi 11-12 Nisan 2013 İZMİR

36. Konteyner • En az iki günlük tıbbi atığı alabilecek boyutta ve sayıda olmalıdır. • Kullanıldıkları ünitenin bulunduğu parsel sınırları içinde, doğrudan güneş almayan; yoğun insan ve hasta trafiğinin olduğu yerler ile gıda depolama, hazırlama ve satış yerlerinden uzağa yerleştirilirler. • Kapaklar, konteynerin içine herhangi bir hayvan girmeyecek şekilde tasarlanır ve inşa edilir. • Dış yüzeyleri turuncu renge boyanır, üzerlerinde görülebilecek uygun büyüklükte ve siyah renkli “Uluslararası Biyotehlike” amblemi ile siyah harfler ile yazılmış “Dikkat! Tıbbi Atık” ibaresi bulunur. İç yüzeyleri yükleme-boşatma sırasında torbaların zarar görmesine veya delinmesine yol açabilecek keskin kenarlar ve dik köşeler içermez. Kapakları kullanımları dışında daima kapalı ve kilitli tutulur. Tıbbi Atık Eğitimi 11-12 Nisan 2013 İZMİR

37. Geçici Atık Deposu • İki bölmeli kapalı bir mekan olarak inşa edilir. Birinci bölmede tıbbi atıklar, ikinci bölmede ise evsel nitelikli atıklar depolanır. • Deponun tabanı ve duvarları sağlam, geçirimsiz, mikroorganizma ve kir tutmayan, temizlenmesi ve dezenfeksiyonu kolay bir malzeme ile kaplanır. • Depolarda yeterli bir aydınlatma ve pasif havalandırma sistemi bulunur ve sıcak bölgelerde depo özel olarak soğutulur. • Geçici atık deposu, hastane giriş ve çıkışı ve otopark gibi yoğun insan ve hasta trafiğinin olduğu yerler ile gıda depolama, hazırlama ve satış yerlerinin yakınlarına inşa edilemez. Tıbbi Atık Eğitimi 11-12 Nisan 2013 İZMİR

38. Depo kapıları dışarıya doğru açılır veya sürmeli yapılır. Tıbbi atıkların konulduğu bölmenin kapısı turuncu renge boyanır, üzerinde görülebilecek şekilde ve siyah renkli“Uluslararası Biyotehlike” amblemi ile siyah harfler ile yazılmış “Dikkat! Tıbbi Atık” ibaresi bulunur. Depo kapıları kullanımları dışında daima kapalı ve kilitli tutulur, depo ve kapıları, içeriye herhangi bir hayvan girmeyecek şekilde inşa edilir. Geçici atık deposu, atık taşıma araçlarının kolaylıkla ulaşabileceği ve yanaşabileceği yerlerde ve şekilde inşa edilir ve Valilikten (Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünden) Geçici Depolama İzni alınır Geçici Atık Deposu Tıbbi Atık Eğitimi 11-12 Nisan 2013 İZMİR

39. Geçici Atık Deposu • Evsel nitelikli atıkların konulduğu bölmede kanalizasyona bağlı ızgaralı bir drenaj sistemi ve bölmenin kolaylıkla temizlenebilmesi için basınçlı bir su musluğu bulunur. Bölme atıkların boşaltılmasını müteakiben temizlenir, • Tıbbi atıkların konulduğu bölmenin temizliği ve dezenfeksiyonu kuru olarak yapılır. Bölme, atıkların boşaltılmasının ardından temizlenir, dezenfekte edilir ve gerekirse ilaçlanır. gerekirse dezenfekte edilir ve ilaçlanır. Dezenfeksiyon için başvurulabilecek yöntemler: • En az üç dakika süre ile aşağıdaki kimyasallardan birisi kullanılarak iç yüzeylerin silinebilir veya kimyasalın içine daldırma yöntemi uygulanabilir a) Hipoklorid çözeltisi (500 ppm serbest klor) b) Fenol çözeltisi (500 ppm aktif madde) c) Iodoform çözeltisi (100 ppm serbest iyod) d) Amonyum çözeltisi (400 ppm aktif madde) Tıbbi Atık Eğitimi 11-12 Nisan 2013 İZMİR

40. Geçici Atık Deposu • Atıklar, bertaraf sahasına taşınmadan önce 48 saatten fazla olmamak üzere bu depolarda veya konteynerlerde bekletilebilir. • Bekleme süresi, geçici atık deposu içindeki sıcaklığın 4 °C nin altında olması koşuluyla bir haftaya kadar uzatılabilir. • Ünitelerde oluşan ve tıbbi atık torbaları ile kesici-delici atık kapları ile toplanan tıbbi atıklar, taşıma araçlar ile en yakında bulunan geçici atık deposuna veya konteynerine götürülür. Tıbbi Atık Eğitimi 11-12 Nisan 2013 İZMİR

41. KAZA VE YARALANMA ANINDA ALINACAK ÖNLEMLER • Kaza ve yaralanma anında alınacak tedbirleri içeren, kurum yetkilileri tarafından gerçekleştirilmesi gereken temel işlemler, hastanede acil durumlarda görev alacak personelin görev, yetki ve sorumlulukları belirlenmelidir. • Acil bir durumda ilgili personelin kime/nereye haber verileceği belirtilmelidir. • Tıbbi atık içeren bir torbanın yırtılması veya boşaltılması sonucu dökülen atıklar uygun ekipman ile toplandıktan, sıvı atıklar ise uygun emici malzeme (talaş, vb.) ile yoğunlaştırıldıktan sonra tekrar kırmızı renkli plastik torbalara konulmalı ve kullanılan ekipman ile birlikte bölme derhal dezenfekte edilmelidir. Tıbbi Atık Eğitimi 11-12 Nisan 2013 İZMİR

42. Tıbbi Atıkların Bertaraf Tesisine Taşınması • Tıbbi atıkların geçici atık depoları ve konteynerler ile küçük miktarlarda atık üreten ünitelerden alınarak bertaraf tesisine taşınmasından büyükşehirlerde Büyükşehir Belediyeleri, diğer yerlerde ise Belediyeler ile yetkilerini devrettikleri kişi ve kuruluşlar sorumludur. • Tıbbi atıklar sadece tıbbi atıkların taşınması amacıyla ayrılmış, teknik özellikleri yönetmelik ile belirlenen ve Valilik (İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü) tarafından lisanslandırılan araçlar ile taşınır. Tıbbi Atık Eğitimi 11-12 Nisan 2013 İZMİR

43. Tıbbi Atıkların Bertarafı • Tıbbi atıklar 2 yöntemle bertaraf edilir. • 1- Sterilizasyon işleminden sonra parçalanarak evsel atık statüsünde düzenli depolanma, • 2- Yüksek ısıda yakma. Tıbbi Atık Eğitimi 11-12 Nisan 2013 İZMİR

44. Yakarak Bertaraf - Tıbbi atıklar yakılarak bertaraf edilebilir. Yakma sistemleri büyükşehirlerde büyükşehir belediyeleri, büyükşehir belediyesi olmayan yerlerde ise belediyeler veya yetkilerini devrettiği kişi ve kuruluşlar tarafından kurulur ve işletilir. - Evsel nitelikli atıkların yakılması için kullanılan yakma tesisleri tıbbi atıkların yakılması için kullanılmaz. - Üniteler tarafından münferit yakma tesisleri kurulamaz ve işletilemez. Tıbbi Atık Eğitimi 11-12 Nisan 2013 İZMİR

45. Sterilizasyon Sterilizasyon; Bakteri sporları dahil her türlü mikrobiyal yaşamın fiziksel, kimyasal, mekanik metotlar veya radyasyon (irradiation) yoluyla tamamen yok edilmesini veya bu mikroorganizmaların seviyesinin % 99,9999 oranında azaltılması işlemidir. - Enfeksiyöz atıklar ile kesici-delici atıklar, sterilizasyon işlemine tabi tutularak zararsız hale getirilebilirler. - Zararsız hale getirilen atıklar, evsel atık depolama alanlarında depolanarak bertaraf edilebilirler. - Sterilizasyon sistemleri büyükşehirlerde büyükşehir belediyeleri, büyükşehir belediyesi olmayan yerlerde ise belediyeler veya bunların yetkilerini devrettiği kişi ve kuruluşlar tarafından kurulur ve işletilir. - Üniteler tarafından münferit sterilizasyon tesisleri kurulamaz ve işletilemez. Tıbbi Atık Eğitimi 11-12 Nisan 2013 İZMİR

48. Atık Bertarafında Mali Yükümlülük • Tıbbi atık üreticileri, ürettikleri atıkların toplanması, taşınması ve bertarafı için gereken harcamaları, bertaraf eden kurum ve kuruluşa ödemekle yükümlüdürler. • Tıbbi atık bertaraf ücreti, her yıl tıbbi atık üreticileri ve bertaraf edecek kurum ve kuruluşların görüşleri de alınarak İL MAHALLİ ÇEVRE KURULU tarafından tespit ve ilan edilerek Bakanlığa bildirilir. • Tıbbi atık bertaraf ücretinin ödenmemesi durumunda, bu bedel 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tıbbi atık üreticilerinden tahsil edilir. Tıbbi Atık Eğitimi 11-12 Nisan 2013 İZMİR

49. EĞİTİM • Tıbbi atıkların ünite içinde toplanması, taşınması, geçici atık deposuna taşınması ile geçici atık deposu veya konteynerlerin işletilmesinden sorumlu ünite personeli, • Bu atıkların geçici atık depolarından alınarak bertaraf sahasına taşınmasından sorumlu belediye personeli, • Bu işlerin hizmet alımı yoluyla yapılması durumunda ise özel temizlik ve taşıma firmalarının ve personellerinin, Eğitim programına periyodik olarak tabi tutulması ve bu eğitimin alındığının belgelenmesi zorunludur. Eğitim ile ilgili usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir. Tıbbi Atık Eğitimi 11-12 Nisan 2013 İZMİR

50. ÇEVRE DENETİM YÖNETMELİĞİ • Yatak kapasitesi 20 ve üzeri olan sağlık kuruluşları bu Yönetmelik kapsamındadır. • Bu sağlık kuruluşları, öncelikle çevre görevlisi istihdam etmek veya en az üç çevre görevlisinden oluşan çevre yönetim birimini kurmak ya da yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmalarından çevre yönetimi hizmeti almak zorundadır. • Bu Yönetmelik kapsamına giren bütün faaliyetlerin, bu Yönetmelik ve diğer çevre mevzuatına uygun olarak yapılıp yapılmadığını denetleme yetkisi Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na aittir. Tıbbi Atık Eğitimi 11-12 Nisan 2013 İZMİR