ULUSAL, BÖLGESEL, ULUSLARARASI STANDARDİZASYON FAALİYETLERİ

1. ULUSAL, BÖLGESEL, ULUSLARARASI STANDARDİZASYON FAALİYETLERİ STANDARD HAZIRLAMA MERKEZİ BAŞKANLIĞI 2012

2. TEMEL KAVRAMLAR

3. Standardizasyon nedir? Standardizasyon, mevcut ve olası problemler dikkate alınarak, belirli bir konuda ortak ve tekrar eden kullanımlar için en uygun düzeyde bir düzen gerçekleştirilmesi amacıyla gerekli hükümlerin oluşturulması faaliyetidir (TS EN 45020). Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

4. Standardizasyonun amaçları • Çeşitliliğin kontrolü • Kullanılabilirlik • Uyumluluk • Birbirinin yerine geçebilirlik • Sağlık, güvenlik, çevrenin korunması • Ürünün korunması • Ticari engellerin aşılması • Teknolojik işbirliğinin kolaylaşması Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

5. Standardizasyonun Paydaşları Standardizasyonun demokratik meşruiyeti, tüm paydaşların katılımına bağlıdır. KOBİ’ler Sanayi Kamu Odalar ve borsalar Tüketiciler STANDARDİZASYON İş dünyası Sivil Toplum Örgütleri Araştırma ve Deney kuruluşları Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

6. Genel kabul Gerektiren Probleme yönelik genel çözümler Teknolojik Yeniliklere en yakın Firma içinde bağlayıcı Fikirbirliği yönelimli Geçerlik süresi Uluslararası standardlar ISO/IEC Bölgesel Standardlar CEN/CENELEC/ETSI Ulusal standardlar TS, DIN, BS Firma standardları Standardizasyon Piramidi Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

7. Standard nedir? • Üzerinde uzlaşma sağlanmış; • Yetkili bir kurumca onaylanmış; • Tüm ilgili tarafların katılımıyla geliştirilmiş; • Ortak ve tekrarlanan kullanımlar için hazırlanmış; • Uygulaması zorunlu olmayan dokümandır. Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

8. Niçin Standard Hazırlanır? • Ürün, hizmet ve tesisler için güvenlik ve kalite gereklerini oluşturmak, • İmalat süreçlerini iyileştirmek, • Teknoloji kullanımını yaygınlaştırmak, • Ticari engelleri kaldırmak ve yeni pazarların açılmasını sağlamak, • Çevreyi ve sağlığı korumak için standard hazırlanır. Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

9. ULUSAL DÜZEYDE STANDARDİZASYON ÇALIŞMALARI

10. Ulusal Standardizasyon Kuruluşları • TSE, Türk Standardları Enstitüsü • BSI, British Standards Institution, İngiltere • ANSI, American National Standards Institute, ABD • JISC, Japanese Industrial Standards Committee, Japonya • DIN, Deutsches Institut für Normung, Almanya • AFNOR, Association Française de Normalisation, Fransa Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

11. Türk Standardları Enstitüsü • Türk Standardları Enstitüsü, her türlü madde ve mamüller ile usul ve hizmet standardlarını yapmak amacıyla 18.11.1960 tarih ve 132 sayılı kanunla kurulmuştur. • Türk Standardları Enstitüsü tarafından kabul edilen standardlar, Türk standardı adını alır. Bu standardların uygulanması ihtiyaridir. Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

12. Türk Standardları Enstitüsü- Faaliyet alanları Standard Hazırlama Laboratuvar Belgelendirme • Ürün • Personel • Sistem Gözetim ve Muayene Metroloji ve Kalibrasyon Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

13. Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı-Görevler • Türk standardlarını hazırlamak ve yayınlamak, • Uluslararası ve bölgesel standardları Türk Standardı olarak uyumlaştırmak, • Mevcut standardları periyodik olarak gözden geçirmek, • Uluslararası ve Bölgesel Standardizasyon Kuruluşlarının çalışmalarına katılmak, • Standardları kullanıcılara ulaştırmak. Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

14. TÜRK STANDARDLARI (06/11/2012) • Toplam Türk standardı 31.543 • ISO’dan adapte edilen toplam Türk Standardı 7.928 • IEC’den adapte edilen toplam Türk Standardı 2.239 • CEN’den adapte edilen Türk Standardı 12.926 • CENELEC’den adapte edilen Türk Standardı 4.359 • ETSI’den adapte edilen toplam Türk Standardı 391 • Toplam Avrupa Standardı 17.676 Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

15. TÜRK STANDARDLARININ HAZIRLANMA AŞAMALARI

16. Aşamalar 1.İş programına konu teklifi 2.Tasarının hazırlanması 3.Mütalaa 4.Kabul ve yayımlama 5.Periyodik Gözden Geçirme Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

17. 1. İş Programına Konu Teklifi Teknik İnceleme Öncelikli Konuların Belirlenmesi İhtisas Grupları • Avrupa Standardları • Uluslararası Standardlar • Sistematik Gözden Geçirme • Bakanlıklar • Kamu kurum ve kuruluşları • Özel sektör kuruluşları • Bilimsel kuruluşlar • Tüketici dernekleri • Mesleki kuruluşlar • Enstitü birimleri TSE Yönetim Kurulu Yıllık İş Programı TSE Genel Kurulu www.tse.org.tr Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

18. 2. Tasarının Hazırlanması Konu Raportörü/ Teknik Komite Onay/Süre • Raportör havuzu • Mesleki tecrübe • Yabancı dil • Standardizasyon tecrübesi • Performans • Tasarı hazırlama süresi • Ayna komiteler • Sektör dernekleri Tasarı Metin Grupta görüşme Düzeltmeler Son Metin Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

19. 3. Mütalaa Tasarının Mütalaaya Gönderilmesi Görüşlerin Değerlendirilmesi Mütalaa Süresi • İlgili kurumlar • Firmalar • Internet • Sektör dernekleri • Ayna komiteler • Tüketici dernekleri Düzeltmeler Tasarı Metin Gerekirse 2. Mütalaa Son Metin www.tse.org.tr Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

20. 4. Kabul ve Yayımlama Teknik Kurul Öncesi Hazırlıklar Teknik Kurul Görüşleri Teknik Kurul • Büro işlemleri • Numaralandırma Düzeltmeler TS ...... TS EN ..... TS ISO ..... TS EN ISO ..... TS ISO/IEC .... TS IEC.... TS HD.. TS ... Türk Standardı www.tse.org.tr Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

21. 5. Periyodik Gözden Geçirme TS ... Gözden Geçirme Formu Dağıtım • İlgili kurumlar • Firmalar • Internet • Sektör dernekleri • Ayna komiteler • Tüketici dernekleri • Konfirmasyon • Revizyon • İptal Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

22. AYNAKOMİTELER

23. Ayna Komiteler - Kurulma amaçları • Ulusal, bölgesel veya uluslararası standard hazırlama faaliyetlerine ilgili tüm tarafların (özel sektör, kamu, üniversite, sivil toplum örgütleri) aktif katılımını sağlamak, • Standard hazırlama faaliyetleri konusunda tüm ilgilileri bilgilendirmek, • Ulusal görüşünün uluslararası ve bölgesel standardlarda yer almasını sağlamak. Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

24. Ayna Komiteler - Görevleri • Ulusal, uluslararası ve bölgesel standardizasyon çalışmalarını takip etmek, • Uluslararası (ISO,IEC) ve bölgesel (CEN,CENELEC) teknik komite tasarıları için ülke görüşünü oluşturmak, • Ulusal standard hazırlama çalışmalarına katılmak ve gerektiğinde bizzat standardı hazırlamak. Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

25. Ayna Komiteler - Üye Özellikleri • Temsil ettiği sektörü iyi tanıyan ve konusunda uzman, • Çalışmaları takip edebilecek düzeyde yabancı dil bilgisi olan, • Standardizasyon konusunda bilgi birikimine sahip, • Ayna komite çalışmalarına zaman ayırabilecek, toplantılara katılabilecek kişiler üye olabilir. Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

26. Ayna Komiteler - Çalışma Prensipleri • Çalışmalar elektronik ortamda yürütülür. • Başkan ve başkan vekili üyeler tarafından seçilir, TSE tarafından atanır. • Sekreterya hizmetleri TSE tarafından verilir. • Yılda en az bir kez toplanılır. Toplantıda alınan kararlarda oy çokluğu esastır. Oyların eşit olması halinde başkanın oyu belirleyicidir. Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

27. Ayna Komiteler • SEKTÖR 1:KİMYA - CHEMISTRYSEKTÖR 2:TÜKETİCİ ÜRÜNLERİ-CONSUMER PRODUCTS • SEKTÖR 3: YAPI MALZEMELERİ - CONSTRUCTION MATERIALS • SEKTÖR 4: ELEKTRİK - ELECTRICS • SEKTÖR 5: ELEKTRONİK - ELECTRONICS • SEKTÖR 6:ÇEVRE - ENVIRONMENT • SEKTÖR 7: GIDA - FOOD   • SEKTÖR 8: GENEL STANDARDLAR - GENERAL STANDARDS • SEKTOR 9: SAĞLIĞIN KORUNMASI - HEALTHCARE • SEKTÖR 10:SAĞLIK VE GÜVENLİK - HEALTH AND SAFETY • SEKTÖR 11: HAVALANDIRMA - AIR CONDITIONING                SEKTÖR 12: BİLGİ TEKNOLOJİLERİ - INFORMATION TECHNOLOGIES       • SEKTÖR 13: MALZEMELER - MATERIALS • SEKTÖR 14: MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ - MECHANICAL ENGINEERING • SEKTÖR 15: HİZMET - SERVICES • SEKTÖR 16:TAŞIMA VE AMBALAJLAMA - TRANSPORT AND PACKAGING • SEKTÖR 17: DERİ - LEATHER • SEKTÖR 18: TÜTÜN VE TÜTÜN ÜRÜNLERİ - TOBACCO AND TOBACCO PRODUCTS • SEKTÖR 19: DOĞALGAZ VE EKİPMANLARI - NATURAL GAS AND EQUIPMENT • SEKTÖR 20: ENERJİ - ENERGY Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

28. BÖLGESEL DÜZEYDE STANDARDİZASYON ÇALIŞMALARI

29. Bölgesel Standardizasyon Kuruluşları • CEN, Avrupa Standardizasyon Komitesi- European Committee for Standardization • CENELEC, Avrupa Elektroteknik Standardizasyon Komitesi- European Committee for Electrotechnical Standardization • ETSI, Avrupa Telekominikasyon Standardlar Enstitüsü-European Telecommunications Standards Institute Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

30. CEN 33 ulusal üye (27 AB, 3 EFTA, Hırvatistan, Türkiye, Makedonya) 2 Danışman Kurum (EC, EFTA) 17 Bağlı Üye 8 Bağlantılı Üye 307 Teknik Komite CENELEC 33 ulusal üye (27 AB, 3 EFTA,Hırvatistan, Türkiye, Makedonya) 48 İşbirliği Ortağı 12 Bağlı Üye 75 Teknik Komite CEN ve CENELEC Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

31. CEN ve CENELEC Kuruluşlarına üyelik - Ulusal Üyeler • CEN/CENELEC yönetim/politika komitelerine katılma ve oy verme hakkına sahip • Olağanüstü Genel Kurul toplanmasını isteyebilirler • Askıya almadan muaf tutulmayı talep edebilirler • Avrupa standardlarını oylarlar ve ulusal standard olarak kabul ederler • Her ülkenin tek oyu olduğu ISO/IEC uygulamasından farklı olarak, her ülkenin ağırlıklı oyu vardır. Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

32. CEN ve CENELEC Kuruluşlarına Üyelik - Bağlı Üyeler • AB’ye ya da EFTA’ya katılmak için resmen veya potansiyel aday olan ve AB ve EFTA ile teknik, bilimsel, ekonomik, politik ve sosyal koşullar açısından yakın ilişkileri olan ülkelerin standard kuruluşları • TSE, Ocak 2012’den beri tam üyedir Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

33. CEN ve CENELEC Kuruluşlarına Üyelik - Bağlı üyeler-Hakları • Dokümanlara ulaşma hakkı • Görüş verme hakkı (Oy hakkı yoktur.) • Toplantılara ve Çalışma gruplarına katılım hakkı Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

34. AVRUPA DÜZEYİNDE TEKNİK ÇALIŞMALAR

35. Avrupa Düzeyinde Teknik Çalışmalar • Teknik çalışmaların yönetimi sorumlu organ:Teknik Kurul (BT) • Teknik çalışmaların yürütülmesinden sorumlu organlar: Teknik komiteler, Çalışma grupları Proje ekipleri Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

36. Teknik Çalışmaların Yönetimi -Teknik Komiteler-TC • Teknik Kurul tarafından kurulur. • Bir teknik komite, başkan, sekreter ve ulusal üyelerden oluşur. CEN/CENELEC ulusal üyeleri, teknik komitelerin daimi üyesidir. • Talep etmeleri halinde bağlı ve bağlantılıüyeler, Avrupa Komisyonu ve EFTA sekreteryası komite çalışmalarına gözlemci olarak katılabilirler. • Çalışmalar yazışma yoluyla sürdürülür; gerekli görüldüğünde teknik komite toplantısı düzenlenir. Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

37. Teknik Komiteler - Üyelik - Ulusal üyeler • Herhangi bir teknik komitenin çalışmasına katılma hakkına sahiptirler. • Standard tasarılarına oy verme, Avrupa standardlarını ulusal standard olarak uygulamaya koyma ve çakışan ulusal standardlarını yürürlükten kaldırma yükümlülükleri vardır. Herhangi bir teknik komitenin çalışmasına katılma hakkına sahiptirler. • Standard tasarılarına oy verme, Avrupa standardlarını ulusal standard olarak uygulamaya koyma ve çakışan ulusal standardlarını yürürlükten kaldırma yükümlülükleri vardır. Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

38. Teknik Komiteler-Üyelik-Gözlemci üyeler • CEN/CENELEC’in bağlantılı üyeleri, bağlı üyeleri ve Ortak Standardizasyon Kuruluşları, gözlemci üye olarak teknik komite çalışmalarına katılırlar. • Oy hakları yoktur ancak mütalaa aşamasında standard tasarılarına dair görüşlerini bildirebilirler. • Çalışma gruplarına uzman aday gösterebilirler. Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

39. Çalışma Grupları-WG • Bir hedef tarihe kadar belirli bir görevi yerine getirmek üzere, bir teknik komite veya alt komite tarafından oluşturulur ve görevini tamamladığında çalışmasına son verilir. • Çalışma grubu, teknik komite veya CEN/CENELEC ulusal üyeleri tarafından kendi kişisel kapasiteleri ile hizmet vermek üzere atanan uzmanlarla sınırlıdır. • Gözlemci üyeler çalışma gruplarına aday gösterebilirler. Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

40. AVRUPA STANDARDLARININHAZIRLANMA AŞAMALARI

41. Genel Bilgiler • Avrupa standardı (EN), üç resmi dilde (İngilizce, Fransızca, Almanca) yayınlanan, üye ülkeler tarafından kabul edilmesi gereken uygulanması ihtiyari bir dokümandır. • Bir Avrupa standardının hazırlanması; taslağın hazırlanması, mütalaaya gönderilmesi, CEN/CENELEC ulusal üyelerinin ağırlıklı oylarıyla onaylanması ve yayınlanması aşamalarını kapsar. • Yayınlanan Avrupa Standardı, ulusal düzeyde de ulusal standart olarak onaylanır, duyurulur ve yayınlanır. Çakışan ulusal standartlar ise yürürlükten kaldırılır. Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

42. Avrupa Standardlarının Hazırlanma Aşamaları SÜRE: 3 YIL • Proje Teklifi • Teknik Komite, Çalışma Grubu • Standard tasarısı • Ulusal Standard Kuruluşları, Bağlı üyeler, ... • Mütalaa Aşaması (Görüş amacı ile) • Teknik Komite, Çalışma grubu • Görüşlerin değerlendirilmesi • Ulusal Standard Kuruluşları, • Resmi Oylama • Avrupa Standardı Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

43. DİĞER CEN/CENELEC DOKÜMANLARI TEKNİK ŞARTNAME TEKNİK RAPOR KILAVUZ CEN/CENELEC ÇALIŞTAY ANLAŞMASI

44. ULUSLARARASI DÜZEYDE STANDARDİZASYON ÇALIŞMALARI

45. Uluslararası Standardizasyon Kuruluşları • ISO, Uluslararası Standardizasyon Teşkilatı- International Organization for Standardization, • IEC, Uluslararası Elektroteknik Komisyonu-International Electrotechnical Commission, • ITU, Uluslararası Telekomünikasyon Birliği-International Telecommunication Union Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

46. ISO 164 Ulusal Standard Kuruluşu 112 Tam Üye 44 Yazışma Üyesi 8 Abone Üye 224 Teknik Komite 513 Alt Komite 2516 Çalışma Grubu 19.023 (uluslararası standard ve diğer teknik dokümanlar) IEC 82 Ulusal Standard Kuruluşu 60 Tam Üye 22 Bağlı Üye 94 Teknik Komite 80 Alt Komite 442 Çalışma Grubu 241 Proje Ekibi 6513(uluslararası standardlar ve diğer teknik dokümanlar) Uluslararası Standardizasyon Kuruluşları-ISO, IEC Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

47. ISO-Üyelik Tam Üyelik • Her ülkeden bir kuruluş • Teknik komite/alt komite çalışmalarına aktif/gözlemci katılım • Yıllık aidat ödeme yükümlülüğü • Politika geliştirme komitelerine katılım • Konsey, Teknik Yönetim Kurulu’na aday olma hakkı • Oy hakkı • Genel Kurul’a katılım hakkı TSE, 1955 yılından beri tam üyedir. Yazışma üyeliği • Gelişmiş bir ulusal standard faaliyeti olmayan kuruluşlar • Teknik komite/politika geliştirme komitelerinin faaliyetlerini izleyebilirler • Genel kurul’a gözlemci olarak katılım Abone üyeliği • Çalışmalar konusunda bilgi alabilirler • Ülke ekonomisi gelişmemiş Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

48. IEC- Üyelik Tam üyelik • Her ülkeden bir ulusal standard kuruluşu • Eşit oy hakkı • Tüm teknik komite/alt komite çalışmalarına gözlemci/aktif katılım hakkı • Genel Kurul’a katılım • Konsey ve Standardizasyon Yönetim Kurulu’na aday olma hakkı • Yıllık aidat ödeme yükümlülüğü TSE, 1956 yılından beri tam üyedir. Bağlı üyelik • Kaynakları sınırlı ülkeler • Sınırlı katılım • En çok dört teknik komiteye asal üyelik • Dokümanlara görüş verme hakkı Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı

49. ULUSLARARASI DÜZEYDE TEKNİK ÇALIŞMALAR

50. Uluslararası Düzeyde Teknik Çalışmalar Teknik komitelerin kurulması, teknik komite başkanlarının atanması ve teknik çalışmaların ilerleyişinin izlenmesinden sorumlu organ: • ISO- Teknik Yönetim Kurulu (TMB), • IEC -Standardizasyon Yönetim Kurulu (SMB) Standard Hazırlama Merkezi Başkanlığı