220 likes | 504 Views
Psychopathie in onthechte mensen. Anne van den Berg, klinisch psycholoog/psychotherapeut Congres ‘de getergde man’ 21 februari 2014, Heerlen . Overzicht. Contact. Beelden Gehechtheid Psychopathie. Algemeen Psychopathie. Onthecht Psychopathie. Geweten Psychopathie. Morele stadia
E N D
Psychopathie in onthechte mensen Anne van den Berg, klinisch psycholoog/psychotherapeut Congres ‘de getergde man’ 21 februari 2014, Heerlen
Overzicht • Contact. Beelden • Gehechtheid • Psychopathie. Algemeen • Psychopathie. Onthecht • Psychopathie. Geweten • Psychopathie. Morele stadia • Psychopathie. Empathie • Psychopathie. Gehechtheid • Psychopathie. Trauma • Gehechtheid ontmoedigende behandeling • Gehechtheid bevorderende behandeling • Separatie
Maker van beelden boven en ondergronds. beeld 3 Philippe Claudel
Een gebouw vol getergde mensen Beeld 4 Gevangenis Bologna
Beeldenstorm • Protocollen • Risicotaxaties • Psychopathiescores • Signaleringsplan • ‘Whatworks’ principes • Terugvalpreventie • Classificatie DSM • Casusconceptualisatie (?)
Gehechtheid 1 • Instinct • Zich hechten • Interactioneel • Ontwikkelingsgericht
Gehechtheid 2 • Veilig-onveilig • Primair, secondair, tertiair • Overgangsobject • Gehechtheidstijl. Deactiverend-hyperactiverend • Gehechtheidrepresentatie • Intern werkmodel
Vier subtypes naar Meloy • Narcistische type. • Affectief onthechte roofdier type. • Misleidende, bedriegende, instrumentele type. • Impulsieve, onverantwoorde type. Gemengde types
Onthecht • Extreem vermijdend (van den Berg). • Bescherming tegen kwetsbaarheid. Persoonlijkheidsstoornis. (Jochemsen) • Kleine zwakke amygdala (Blair) • Hoge CU gecombineerd met CD al vanaf de kleutertijd (Frick) • Zelfbeeld gevuld met vijandbeelden (Meloy)
Geweten Al van heel jongs af aan kunnen baby’s, vanaf 3 maanden, onderscheid maken tussen sociale en niet sociale interacties (Hamlin 2010). a. morele cognities, hetgeen aangeeft hoe personen denken over normen, regels en ethisch gedrag; + b. morele emoties, hetgeen samenhangt met hoe personen zich over morele kwesties voelen - c. moreel gedrag, hetgeen naar morele keuzes verwijst om zich in bepaalde situaties op een bepaalde manier te gedragen -- Koshanska 2005, Brugman 2010 en Cima 2014.
Morele stadia Onvolwassenstadia, waarin moreel redeneren oppervlakkig en egocentrisch is, en gedacht wordt in termen van straf en beloning. Stadium 1: ‘Als je niet gepakt wordt, waarom zou je het dan niet doen’++ Stadium 2: ‘Als jij iets voor mij doet, doe ik ook iets voor jou’ + Volwassen stadia waarin oppervlakkige overwegingen vervangen worden door gedachtes gevormd op basis van interpersoonlijke relaties Stadium 3: ‘Het zou iemand anders schade kunnen toebrengen’- Stadium 4: ‘Als iedereen zo zou denken, zou de wereld een janboel worden’-- Variabele stadia Gibbs 2003
Empathie • Cognitieve empathie. Gedachtes lezen. + • Emotionele empathie. Reflectie mentalstates. Angst en pijn en geluk niet herkennen. Wel woede en afkeer. +- • Wederkerige empathie. Mentaliseren. Interactioneel. Ontmoeting, maar ook kunnen afgrenzen. -
Trauma en psychopathie/ASP • ASP adolescenten. Trauma door emotionele verwaarlozing en seksueel misbruik in de Hartelborght in Spijkenisse (Burnet, 2006) • Delictplegersmet zowel hoge als lage mate van psychopathische trekken rapporteren in relatie tot een gezonde controle groep meer traumatische ervaringen tijdens de jeugd (Cima e.a. 2008) • Fysiek en seksueel misbruik correleerden positief met de 4 facetten van Hare voor Mexicaanse delictplegers in Californie (Reavis e.a., 2013) en mannelijke delinquente adolescenten in Keulen (Krischer & Sevecke, 2008) • Sterke negatieve correlatie tussen hoge scorers op de interpersoonlijke en gevoelsmatige facetten van de PCL-R en het ervaren van posttraumatische stress bij mannelijke gedetineerden met een hoge PCL-R score geeft (Willemsen, De Ganck & Verhaeghe, 2012). De onderzoekers concluderen dat de persoonlijkheidsstoornis psychopathie beschermt tegen het voelen van posttraumatische stress
Gehechtheid en psychopathie Oorzaken van ASP volgens onderzoek Dozier, Stovall-McClough en Albus (2008) • Langdurige verlating door een of beide ouders • Antisociaal gedrag van vader • Kil verwaarlozend gedrag van moeder • Minachting van gehechtheidsgedrag • Onverwerkte psychotrauma’s Van den Berg, metastudie 2011 over 12 studies: • meest voorkomende gehechtheidstijlen zijn vermijdend (DS) en ‘CannotClassify/Unresolved’ (CC/U). • Hoe hoger de mate van psychopathie, hoe minder DS maar meer CC/U. • Unresolved door trauma’s vanuit de (vroege) jeugd en CannotClassify vanwege het onthecht zijn.
Behandeling Patiënten met psychopathie en ASP veelal: • Onveilig, vermijdend en gedesorganiseerd gehecht • Veel psychotrauma’s opgedaan in kinder- en jeugdtijd • Impliciet geheugen vol met niet bewuste agressieve angstige beelden • Gebrek aan morele ontwikkeling, niet geleerd te differentiëren en te overwegen • Gebrek aan emotionele empathie en wederzijds relatie aangaan Hoe behandeling in te richten?
Gehechtheid ontmoedigende behandeling Start behandeling: • Eerst patiënt verantwoordelijkheid voor delict laten erkennen terwijl hij verminderd toerekeningsvatbaar is. • Vastpinnende diagnoses en testen afnemen en communiceren. • Opstellen van casusconceptualisaties, delictscenario en terugvalpreventieplan. Behandeltraject: • Regelmatig en standaard wisselen van persoonlijk begeleider. • Wisselende afspraaktijden op steeds andere kamers. • Patiënt gezichtsverlies laten leiden. • Wantrouwende posities innemen zoals de te verwachten manipulatie. Programma, milieu en team: • Weinig sociale interacties in behandelingsprogramma. • Los, gesplitst, chaotisch behandelingsteam. Regieprobleem.
Gehechtheid bevorderende interventies Gehechtheid kan gaan groeien vooral door ervaringen van wederzijdsheid en in veel mindere mate door expliciete leerdoelen: Preverbaal, primaire relatie: • Aansluiten bij zintuigelijke gevoeligheden. Groot belang van vaktherapieën. • Impliciete interventies, vooral preverbaal. • Alternatieve transitionalobjects aanbieden. • Veilig klinisch milieu • Structuur en grenzen in afspraken en milieu Overdrachtsrelatie: • Narratief evenwichtig levensverhaal maken • Speltherapie voor volwassenen. ‘Alsof situatie’. • ‘Complementair’ reageren met als doel relatie in stand houden. Werkrelatie: • Winstsituatie creëren. • Voorzichtig complimenteren als dat oprecht is. • Patiënt positie geven van meedenken. • Geen voorschriften geven maar voorstellen doen. • Mentaliseren en mediteren.
Wederzijds contact • anne@berg-op.nl • www.berg-op.nl Boek 2011: Gehechtheid en antisociale relatievorming. Anne van den Berg De bijdrage van de gehechtheidtheorie aan de behandeling van de antisociale persoonlijkheidsstoornis en psychopathie. ISBN 978-90-818070-0-5