330 likes | 894 Views
Psİkofİzyolojİk Bozukluklar. Anormal Psİkolojİsİ Bölüm 8 Gonca Soygüt. Psİkofİzyolojİk Bozukluklar. Astım, ülser, yüksek tansiyon, baş ağrısı, gastrit gibi psikofizyolojik bozukluklar Duygusal faktörlerle oluşan ya da daha kötüye giden gerçek fiziksel belirtiler ile karakterizedir.
E N D
Psİkofİzyolojİk Bozukluklar Anormal Psİkolojİsİ Bölüm 8 Gonca Soygüt
PsİkofİzyolojİkBozukluklar • Astım, ülser, yüksek tansiyon, baş ağrısı, gastrit gibi psikofizyolojik bozukluklar • Duygusal faktörlerle oluşan ya da daha kötüye giden gerçek fiziksel belirtiler ile karakterizedir.
Stres ve Sağlık • Stres
STRESİ DEĞERLENDİRMEK • Yeniden Uyumu Değerlendirme • Günlük Yaşantıları Değerlendirme • Başa Çıkmanın Değerlendirilmesi
Stres ve Hastalık Arasındaki Ara Değişkenler • Sosyal Destek • Yapısal (sosyal ağ) • İşlevsel (yakınların sayısı)
Stres ve Hastalık İlişkisi Kuramları • Biyolojik Kuramlar • Somatik-zayıflık kuramı • Beden organındaki zayıflık • Özgül-reaksiyon • Bireylerin kendilerine özgü yanıt vermeleri • Artmış kan basıncı yanıt veren bir kişi • Esansiyel yüksek tansiyon geliştirmeye yatkın • (Iga salgısı örneği)
PsİkofİzyolojİkBozukluklar • Tıbbi durumları etkileyen psikolojik faktörlerin bulunması
PsİkolojİkKuramlar • Psikanalitik Kuramlar • Her bozukluğa özgü bilinç dışı duygusal durum • Alexander • Düşmanca duygular---esansiyel tansiyon
BİLİŞSEL DAVRANIŞÇI FAKTÖRLER • Stres verici durum, değerlendirmeler-A tipi • Sempatik sinir sisteminin sürekli uyarılması • Bedensel dengenin bozulması
Kardiyovasküler Bozukluklar • Esansiyel Yüksek Tansiyon • Belirli bir organik temeli olmayan yüksek tansiyon Normal 120 (sistolik) 80 (diastolik) EYT nedeni olarak görülen karmaşık fizyolojik mekanizmaların çoğu stresten etkilenir
Kardiyovasküler Bozukluklar • Esansiyel Yüksek Tansiyon • Kronik psikolojik stresin EYT’de önemli bir etken olduğu çalışmalarla gösterilmiş (işsizlik, doğal afet, stresli görüşmeler…)
Esansiyel Yüksek Tansiyon • Saldırganlık, kızgınlık ----- EYT artma • Bu duyguların İfade edilmesi---- EYT azalma -Yüksek stres çağrıları ---öfke-savunuculuğu yüksek ambulans sürücüleri ---EYT artma • Baskı altında olma---EYT artma KIZGINLIK & YATKINLIK FAKTÖRLERİ---EYT
Esansiyel Yüksek Tansiyon • Yatkınlık faktörleri • Tuza duyarlılık • Kalp hızı reaktivitesi • Yüksek kan basıncı reaktivitesi • (Bu reaktiviteler, stresörün türüne göre değişebilmektedir)
Koroner Kalp Hastalığı • KKH • Anjina pektoris • Miyokard enfarktüs
Koroner Kalp Hastalığı • Anjin • Kalbe yeterince oksijen gitmemesine bağlı olarak göğüs, sol omuz ve kola yayılan ağrı • ME • Kalın bir koroner damarın aniden tıkanması
Koroner Kalp Hastalığı • Stres & ME • Öfke nöbetleri • Evlilik çatışması • Depresyon • İş zorluğu
Koroner Kalp Hastalığı • Yatkınlık • Beslenme, sigara vb bilenen faktörler Fransa’da daha yaygınken hastalığın görüme sıklığı daha az. Neden? • PSİKOLOJİK FAKTÖRLER
Koroner Kalp Hastalığı • Yatkınlık------A tipi kişilik • Başarı, ilerleme, rekabetçi • Abartılmış zaman baskısı • İşi başkasına bırakamama • Kuyrukta bekleyememe • Çocuklara karşı sabırsız olma • Güzellikleri fark edememe….
Koroner Kalp Hastalığı • B tipi kişilik • Daha sakin • Daha az baskılı hissetme Bazı araştırmalar: A tipi 2> B tipi ----- KKH Bazı araştırmalar: ilişki gözlenmedi Ölçekler, yaşa göre analiz…..
Koroner Kalp Hastalığı • Yatkınlık • A tipindeki DÜŞMANLIK FAKTÖRÜ • MMPI başkalarına karşı alaycı tutum • Sosyal destek aramadan kaçınma • Bastırılmış kızgınlık Belirtilen faktörler arasındaki ilişki, örtüşme açık değildir ve öfkenin kaynağı yeterince araştırtmamıştır (aile içi çatışma ?)
Astım • Hava geçitleri ve bronşlarda daralma • Bağışıklık sistemine bağlı iltihaplanma
Astım • Nedenleri • Alerjik • Enfeksiyon • Psikolojik
Astım • Psikolojik faktörler % 37 • Yaşa göre değişim göstermekte (5 yaş öncesinde ve 60 yaş üzerinde enfeksiyon) • Nedenler biyolojik olsa da nöbetleri artıran ve sürdüren faktörler psikolojik (%69) Otonom sinir sistemi—solunum----duygular DUYGUSALLIK
Astım • Ailenin Rolü • Anneleri yüksek oranda stres yaşayan çocuklarda??? • Bazı ailelerde bu gözlenmiyor • Astımdan dolayı çocuğa özel davranma??? • Çalışma sonuçları çelişkili
Astım • Fizyolojik Yatkınlık • % 86 astım öncesi üst solunum yolu enfeksiyonu • Birincil alerjik olanlar mukoza duyarlığı genetik olarak yatkın SONUÇ: YATKINLIK-STRES MODELİ
PSİKOFİZYOLOJİK Bozukluklarda Tedavİ • Kendini ortaya koyma, kızgınlığın ifadesi • Sistematik duyarsızlaştırma • Gevşeme egzersizleri • Hastalığı tanıma & tedaviyle uyum sağlama
PsİkofİzyolojİkBozukluklarda Tedavİ • Biyolojik geribildirim • Tedavi uygulamalarını kolaylaştırma • Bilişsel müdahaleler (öz. EYT)
PsİkofİzyolojİkBozukluklarda Tedavİ • A tipini değiştirmek • Tekrarlayıcı koroner rahatsızlıkları önleme projesi • İkinci bir kalp kiriz oranı yarıya inmiş • Stres Yönetimi • Uyarılmanın azaltılması • Bilişsel yeniden yapılandırma • Davranışsal beceri eğitimi • Çevresel değişim yaklaşımı