Szyny (ochraniacze) – metoda zapobiegania urazom zębów i twarzoczaszki

1. Szyny (ochraniacze) – metoda zapobiegania urazom zębów i twarzoczaszki Joanna Wójtowicz Tomasz Karol

3. Ruchomy (zakładany przez pacjenta) aparat służący stabilizacji zębów w nawykowym lub konstrukcyjnym zgryzie a także rozłożeniu i pochłanianiu sił tak wewnątrzpochodnych (bruksizm) jak i zewnątrzpochodnych (urazy, wypadki komunikacyjne) w stosunku do układu stomatognatycznego Szyna – co to jest?

4. 1. Ze względu na zasięg: - jednoszczękowe - obuszczękowe jednoelementowe - obuszczękowe dwuelementowe 2. Ze względu na materiał: - sztywne - elastyczne - sztywno-elastyczne 3. Ze względu na wykonanie: - standardowe - indywidualne Szyny - podział

5. Względy anatomiczne – konieczność ochrony wychylonych siekaczy górnych przednich – rozwiązaniem może być szyna indywidualna aktywnie działająca na wychylone zęby – synteza funkcji ochronnej i profilaktyki ortodontycznej wtórnej (podobna funkcja szyny w wysuniętej nadmiernie szczęce). Szyny – kiedy?

6. W przypadku zachowanych prawidłowych proporcji anatomicznych – potrzeba wykonania szyny zachodzi np. w przypadku uprawiania niektórych sportów. Szyny – kiedy?

7. Ochraniacz można wykonać osobom w każdym wieku, niezależnie od płci i aktualnych warunków zwarciowych (w szczególnych przypadkach po konsultacji z ortodontą). Grupami szczególnie narażonymi na urazy zębów i twarzoczaszki, u których stosowanie szyn ma udowodnione działanie profilaktyczne są: Szyny – komu?

8. Około 50% urazów podczas uprawiania tej dyscypliny związana jest z urazami zębów (mimo stosowania ochraniaczy i kasków!), wśród urazów wskutek zderzenia z bandą (nieujętych w grupie wyżej) odsetek ten wynosił 30% Hokej

9. Choć statystyki podają znikomą wręcz częstotliwość urazów wśród sportowców tej grupy to aż 80% urazów dotyczy zębów. Łyżwiarstwo

10. Najbardziej urazowa dyscyplina, jeśli chodzi o częstotliwość występowania urazów wogóle, obarczona jest około 12% ryzykiem uszkodzeń zębów. Grupa szczególnego narażenia – strefa obrony! Piłka ręczna

11. Druga co do ilości urazów dyscyplina – około 15% z nich dotyczy zębów. Piłka nożna

12. - koszykówka - siatkówka - narciarstwo alpejskie - jazda konna Inne dyscypliny

13. Istnieją dyscypliny, dla których federacje międzynarodowe lub krajowe wymagają (ew. „usilnie zalecają”) użycie ochraniaczy szczękowych. Są to: - boks - hokej - futbol amerykański - rajdy samochodowe (?!) - koszykówka - downhill, fourcross, freeride rowerowy i motocyklowy Obowiązkowe szyny

14. Na podstawie różnych badań wykazano znaczną przydatność szyn w: - boksie (spadek ilości wstrząśnień mózgu, zredukowanie o około 85% przypadków urazów zębów) - koszykówce (około 85% mniej urazów zębów, spadek kosztów leczenia urazów tkanek sąsiednich) - sportach rowerowych (kask + ochraniacz: 100% redukcja urazów zębów!) Skuteczność

15. - hokeju (około 85% mniej urazów zębów, ale statystycznie znaczący wzrost zwichnięć zębów!) - futbolu amerykańskim (ponad 85% spadek liczby urazów zębów) - sportach motocyklowych (50% redukcja urazów zębowych w wypadku stosowania zestawu kask + ochraniacz) - sportach samochodowych - jeździe konnej Skuteczność (2)

16. - hokeju (około 85% mniej urazów zębów, ale statystycznie znaczący wzrost zwichnięć zębów!) - futbolu amerykańskim (ponad 85% spadek liczby urazów zębów) - sportach motocyklowych (50% redukcja urazów zębowych w wypadku stosowania zestawu kask + ochraniacz) - sportach samochodowych - jeździe konnej Skuteczność (2)