2.89k likes | 37.17k Views
Ang SINTAKSIS sa Wikang Filipino kumbinasyon ng mga salita upang makabuo ng mga parirala at ang pagsasama-sama ng mga pariralang ito upang makabuo ng pangungusap . pangungusap – ay kalipunan ng mga salita na nagpapahayag ng isang buong kaisipan. Mga pangungusap na walang paksa : Panawag
E N D
AngSINTAKSISsaWikang Filipino kumbinasyonngmgasalitaupangmakabuongmgaparirala at angpagsasama-samangmgapariralangitoupangmakabuongpangungusap. pangungusap – ay kalipunanngmgasalitananagpapahayagngisangbuongkaisipan.
Mgapangungusapnawalangpaksa: • Panawag Itay! 2. Nagsasaadngdamdamin Masakit! 3. Nag-uutos Takbo! 4. Pormularyongpanlipunan Tuloypo kayo.
5. Panagotsatanong Opo. 6. Penomenal o pandiwangpalikas Bumabagyo. 7. Lipong may buongdiwa Mahirapmag-isipkapag may problema.
Mgauringpangungusapayonsalayon o gamit • Angmgamag-aaral ay matiyagang nag-aaral. - pasalaysay o paturol • Paanobatalagahumanapngtapatnakaibigan? - patanong • Pakiayosngmgagamit mo. Ayusin mo naangmgagamit mo. - pakiusap/pautos 4. Naku! Naiwannanilaako. - padamdam
Mga Uri ngPangungusapayonsaAnyo o Kayarian A. PAYAK • AngPilipinas ay isangmayamangbansa. • Sama-samangbomotoangmgamatatanda at mgakabataanngkanilanglugar. • Si Eunice ay humiramangaklat at nagbasangpahayagansasilid-aklatan. • Angmgabata at matanda ay sinuri at binigyannglibrenggamot.
B. TAMBALAN • Angmgalalaki ay tumutugtog at angmgababae ay umaawit. • Nag-aralsiyanangmabuti; naipasaniyaanglahatngkanyangpagsusulit.
C. HUGNAYAN • Iniwanniyaakonangmalamanniyangnagsiningalingakosakanya. • Binigyang-parangalangmgabayanidahil nag-alaysilangbuhayparasabayan. • Patatawarinkita kung mangangakokangmagbabago ka.
D. LANGKAPAN 1. Umalisnaakongbahaynangtumilaangulan at dumatinganghinihintaykongsasakyan. 2. Kapagyumamanako, maglalakbayakosabuongmundo at bibilhinkolahatngbagaynamagustuhanko.
Payak – kung angpangungusap ay nagbibigayngiisangkaisipanlamang. • Tambalan- kung angpangungusap ay binubuongdalawa o mahigit pang mgasugnaynamakapag-iisa at pinag-uugnayngmgapangatnignapanimbang (at, o, ngunit, habang, samantalang, pero) o ngtuldok-kuwit (;)
C. Hugnayan – binubuongisangpunongsugnay at isa o higit pang pantulongnasugnay. Pinag-uugnayitongpantulongnapangatnig (nang, kung, kapag, kaya, sapagkat, dahil ...) D. Langkapan-binubuongdalawa o higit pang malayangsugnay at isa o higit pang pantulongnasugnay.
Mga BAHAGI ngPananalita 1. Magtatrabahoakonangmaayosupangmanatilingmasayaangmgataongsaakin ay umaasa. 2. Atinghangaanangmgalumalabansakanilangmgakaramdamanupangmanatilingbuhay. 3. Alaminangmakakabutiparasaiyongsarili; iwasanangmgabagaynamakapagdudulotsaiyongmgaalalahanin.
4. NangmaghulogangDiyosngkabutihansamundo, maramingtaoangmahihimbingnanatutulog. 5. Angumaga ay maaliwalas; harapinnatinangmaghaponnangbuongsiglanapara bang punung-punongpag-asa. 6. Angpagmamahal ay ipinagkakaloobsalahat; ito ay isangbiyayangMaykapal.
DALAWANG BAHAGI ngPangungusap Angumagaay maaliwalas. paksapanaguri A. ANG PAKSA (simuno) • bahagingpinag-uusapansapangungusap • kumakatawansapinag-uusapan
Mga Uri ngPaksa • Paksangpangngalan/Pariralangpangngalan – angpaksa ay nagtataglayngpangngalannapinangungunahanngpanandangang at si. a. Angamingpaaralan ay malawak. b. NanalosaeleksyonsiNonoy. c. Nagpadalangtulongang NDCC.
Paksangpanghalip/Pariralangpanghalip - angpaksa ay nagtataglayngpanghalip panao a. Tumutulongsilasapamamahagingregalo. b. Ako ay sasabaysaiyomamaya. c. PumasyalkamisaIlocos.
3. Paksang pang-uri/pariralang pang-uri– angpaksa ay nagtataglayng pang-uri o mgasalitangnaglalarawan. a. Angmadaya ay natatalosalaro. b. Masarapkausapangmagalang. 4. Paksangpandiwa/pariralangpandiwa – angpaksa ay nagtataglayngpandiwa. a. Gusto kongpakingganangumaawit. b. Angmgadumarating ay mgakamag-anakko.
5. Paksang pang-abay/pariralang pang-abay – angpaksa ay nagtataglayng pang-abay a. Kinalulugdanangmagalingmakipagkapwa. b. Kakantaangdito. Angdoon ay sasayaw. 6. Paksangpawatas/pariralangpawatas– angpaksa ay nagtataglayngpandiwangnasapawatasnaanyo. a. Pangarapniyaangmagsayaw. b. Kinaiinipanniyaangmag-aral.
B. Ang PANAGURI • bahagingpangungusapnanagbibigayngkaalaman o impormasyontungkolsapaksa. MGA URI ng PANAGURI 1. panaguringpangngalan a. Panguloangbumisita. b. Angmgatumutulong ay mgakalalakihan.
2. Panaguringpanghalip a. Silaangamingbisita. b. Angpag-asangbayan ay tayo. 3. Panaguring pang-uri a. Angbagoong ay maalat. b. Madamdaminangkanyangtalumpati. 4. Panaguringpandiwa a. Nanunuodangmgabata. b. Angguro ay sumusulatngnobela.
5. Panaguring pang-abay a. Sa LinggoangpuntakosaHongkong. b. Medyomalalanaangkanyangsakit. 6. Panaguringpawatas a. Magplantsaangakingbagongtrabaho. b. Angpaboritonilanglibangan ay maglarong DOTA