Urazy i choroby nurkowe

1. Urazy i choroby nurkowe Piotr Lewandowski

2. Urazy ciśnieniowe Zmiana objętości Prawo Boyle’a - Mariotte’a P1 x V1 =P2 x V2 • Uraz płuc • Uraz ucha • Uraz zatok • Uraz oka • Uraz twarzy • Uraz zęba • Uraz skóry • Układu. pokarmowego

3. Układ oddechowy

4. Uraz ciśnieniowy płuc • Przyczyny • zwiększenie objętości gazu znajdującego się w pęcherzykach płucnych • wynurzanie z wstrzymanym oddechem • zbyt duża prędkość wynurzania • awaria sprzętu • utrata przytomności w czasie wynurzania

5. Uraz ciśnieniowy płuc - objawy • uszkodzenie miąższu płucnego • kaszel • odksztuszanie pienistej, krwawej wydzieliny • bóle podczas oddychania • spłycenie oddechu • duszność • odma podskórna • trzeszczenie przy ucisku skóry nad obojczykami i w okolicach szyi • odma śródpiersia • gniecenie, ból w klatce piersiowej • chrypka, metaliczność głosu • odma opłucnowa • ostry ból w klatce piersiowej • asymetria klatki piersiowej • silna duszność, przyspieszenie tętna

6. Uraz ciśnieniowy płuc – odma

7. Uraz ciśnieniowy płuc - objawy Zapobieganie • oddychaj rytmicznie podczas wynurzania • nie wstrzymuj oddechu, szczególnie na małych głębokościach • wynurzaj się nie przekraczając dopuszczalnej prędkości • podczas dużego falowanie wykonuj przystanek dekompresyjny na większej głębokości • po zapaleniu oskrzeli, płuc stosuj miesięczną przerwę w nurkowaniach • podczas wynurzania na jednym ustniku pamiętaj o wykonywaniu wydechu wykonuj wydech • sprawdzaj stan techniczny sprzętu do nurkowania

8. Uraz ciśnieniowy płuc • Pierwsza pomoc • zabezpieczyć nurka przez niekorzystnymi warunkami zewnętrznymi • podać tlen (100%) • Nie podajemy leków!!!! • w marę możliwości podać płyny • poszkodowany jest przytomny • w razie potrzeby wykonać czynności reanimacyjne • jak najszybciej przetransportować chorego do komory ciśnieniowej

9. Budowa ucha • Ucho zewnętrzne • małżowina uszna, kanał słuchowy zewnętrzny • Ucho środkowe • błona bębenkowa, jama bębenkowa, kostki słuchowe, trąbka słuchowa Eustachiusza • Ucho wewnętrzne • kanały półkoliste, ślimak Ucho wewnętrzne Ucho zewnętrzne Ucho środkowe

10. Uraz ciśnieniowy ucha • Zanurzanie • niedrożna trąbka Eustachiusza • niedrożny kanał słuchowy zewnętrzny • Wynurzanie • niedrożna trąbka Eustachiusza • niedrożny kanał słuchowy zewnętrzny

11. Uraz ciśnieniowy ucha • Objawy podczas zanurzania lub wynurzania • narastanie ucisku • przechodzenie ucisku w coraz większy ból • pęknięcie błony bębenkowej - • nagłe ustąpienie bólu • nagłe zawroty głowy • nudności, wymioty, utrata orientacji w przestrzeni • Objawy po wyjściu z wody • wyciek krwi i wody z przewodu słuchowego • jednostronne upośledzenie słuchu • szum, dzwonienie w uszach • nudności, wymioty • ból głowy

12. Uraz ciśnieniowy ucha Zapobieganie • stosuj manewr Toynbee lub próbę Valsalvy • nie nurkuj w przypadku ostrego lub przewlekłego kataru • dostosuj prędkość zanurzania do możliwości wyrównywania ciśnienia w uchu środkowym • przedmuchuj uszy często i niezbyt mocno, jeszcze przed uczuciem ucisku w uszach • przy wystąpieniu bólu zatrzymaj się lub zmniejsz głębokość • pamiętaj aby kaptur skafandra nie przylegał zbyt mocno • dbaj o czystość uszu

13. Uraz ciśnieniowy zatok

14. Uraz ciśnieniowy zatok • twarzoczaszka człowieka zawiera system przestrzeni powietrznych zwanych zatokami • występują zatoki czołowe, szczękowe, sitowe i klinowe • mechanizm urazu ciśnieniowego zatok jest zbliżony do urazu ciśnieniowego ucha i polega na nie wyrównaniu ciśnienia • przyczyną jest stan zapalny błony śluzowej nosa i zatok, obrzęki alergiczne, polipy, skrzywienie przegrody nosowej • objawy to ból przy zanurzaniu i wynurzaniu

15. Inne urazy ciśnieniowe: • Uraz ciśnieniowy zęba • Uraz ciśnieniowy przewodu pokarmowego • Uraz ciśnieniowy skóry • Uraz ciśnieniowy twarzy

16. Zatrucie tlenkiem węgla - CO • gaz bez zapachu, cięższy od powietrza • składnik spalin, stężenie już powyżej 0,05% jest dawką śmiertelną • trwale łączy się z hemoglobiną w czerwonych krwinkach przez co blokuje przenoszenie tlenu • objawy : bóle i zawroty głowy, nudności i bóle brzucha, zaburzenia ruchowe i apatia, wreszcie zablokowanie oddychania i śmierć • leczenie poprzez podanie tlenu pod zwiększonym ciśnieniem

17. Zatrucie dwutlenkiem węgla – CO2 • gaz bezbarwny i bezwonny • odgrywa ważną rolę w oddychaniu gdyż zwiększenie ilości CO2 już o 0,2-0,3% w powietrzu powoduje 2x wzrost wentylacji płuc • przyczyną może być zasysanie gazów spalinowych podczas ładowania butli • objawy : bóle i zawroty głowy, przyspieszone oddychanie, potliwość, spadek ciśnienia krwi, apatia, drgawki, sinica, utrata przytomności • leczenie : umożliwienie oddychania świeżym powietrzem a w cięższych przypadkach podaje się tlen

18. Nurkowanie bezdechowe Freediving • Forma rekreacji • Sport extremalny • Dostępny Zagrożenia • Urazy ciśnieniowe • Omdlenie Asekuracja podczas treningów

19. ASEKURACJA • Nigdy nie pływaj samemu • Deklaruj wcześniej głębokość • Deklaruj wcześniej odległość przepływaną • Przeszkolenie partnera • Zaufanie partnera

20. Podsumowanie Urazy ciśnieniowe • Przestrzenie powietrzne człowieka • Prawo Boyle Mariotte Nurkowanie bezdechowe • Zagrożenia freedivingu • Asekuracja w freedivingu

21. Przegrzanie • Przegrzanie – (hipertermia) stan w którym dochodzi do ogólnego przegrzania ustroju, w sytuacji gdy nadmiar ciepła nie może być wydalony na zewnątrz organizmu • Objawy kliniczne • silne pragnienie • szum w uszach i skroniach • zaczerwienienie i obrzęk skóry • mroczki przed oczami, ból i zawroty głowy • podwyższona temperatura, wymioty • zwężenie źrenic, utrata przytomności • Pierwsza pomoc • ułożenie poszkodowanego w chłodnym, przewiewnym miejscu • zimne okłady na głowę, szyję i pachwiny • chłodne napoje • w razie konieczności pozycja boczna lub sztuczne oddychanie • konsultacja lekarska

22. Przechłodzenie • Przechłodzenie - (hipotermia) następuje wtedy, kiedy ciepło wytwarzane przez organizm nie wystarcza na pokrycie poniesionych strat cieplnych • Objawy kliniczne • uczucie zimna, zdrętwienie • zsinienie lub bladość skóry • dreszcze, częste oddawanie moczu • upośledzona koordynacja ruchowa • osłabienie siły mięśniowej, zniesienie czucia • osłabienie siły woli, apatia, utrata przytomności • Pierwsza pomoc • ułożenie w ogrzewanym pomieszczeniu • owinięcie folią lub kocami (z drugim człowiekiem) • ciepłe, dobrze osłodzone napoje • konsultacja lekarska

23. Narkoza azotowa • Objawy początkowe • zmienione samopoczucie • pobudzenie • gadatliwość • wesołość • Objawy późniejsze • zaburzenia pamięci • apatia • zaburzenia koordynacji • spowolnienie aktywności umysłowej • opóźnienie reakcji na bodźce słuchowe i wzrokowe • upośledzenie widzenia i słyszenia • drętwienie i mrowienie warg, nóg i stóp • utrata przytomności

24. Choroba ciśnieniowa • Definicja • patologiczne procesy zachodzące w organizmie w wyniku nieprawidłowego dla danego osobnika i nurkowania obniżania ciśnienia tj. dekompresji • Przyczyny • zbyt duża prędkość wynurzania • zaniedbana procedura dekompresyjna • niewłaściwie wyliczona procedura dekompresji • nie uwzględnienie czynników predysponujących

25. Mechanizm: • w miarę zanurzania się azot zawarty w powietrzu rozpuszcza się we krwi a następnie w pozostałych tkankach ( saturacja ) • wraz ze wzrostem głębokości i długości nurkowania wzrasta ilość rozpuszczonego azotu • przy szybkim obniżaniu ciśnienia ( wynurzenie ) z krwi i wszystkich tkanek następuje uwalnianie azotu pod postacią pęcherzyków • uwalniane pęcherzyki azotu powodują zatykanie/blokowanie naczyń krwionośnych ( zaburzając krążenie krwi ) i ucisk na tkanki i narządy • skutki są wprost proporcjonalne do ilości rozpuszczonego gazu w organizmie i szybkości spadku ciśnienia ( prawo Boyle’a – Mariotta )

26. Choroba ciśnieniowa • Czynniki predysponujące • wysiłek fizyczny podczas nurkowania i w czasie dekompresji • niska temperatura wody • gorący prysznic po nurkowaniu • zła kondycja fizyczna • otyłość • wiek • bilans wodny (stopień uwodnienia tkanek) • brak treningu i adaptacji do pobytu pod ciśnieniem • obecność alkoholu we krwi i skutki jego spożycia • zły stan psychofizyczny nurka

27. Choroba ciśnieniowa • Objawy • Typ I - postać lekka • bóle stawów , mięśni • skóra marmurkowata • swędzenie skóry • Typ II - postać ciężka • uszkodzenie rdzenia kręgowego -niedowład, porażenie kończyn dolnych • uszkodzenie mózgowia - drętwienie, mrowienie kończyn ( jedna strona ciała) • zatory w naczyniach wieńcowych - zawał mięśnia sercowego Postać przewlekła • jałowa martwica kości (odległe następstwo nurkowania)

28. Choroba ciśnieniowa • Zapobieganie • nurkuj bezdekompresyjnie • stosuj przystanki bezpieczeństwa 3 min. na 3-6 metrach • wynurzaj się z prędkością 10m/min. • przy planowaniu nurkowań wielodniowych stosuj dzień przerwy po każdych 3 dniach nurkowych • ogranicz liczbę nurkowań w ciągu jednego dnia do max. 2 • przed lotem samolotem odczekaj • 12h po płytkim nurkowaniu • 24h po nurkowaniach głębszych • nurkuj rozważnie, pamiętając, że tabele dekompresyjne i komputery nurkowe nie zabezpieczają przed chorobą ciśnieniową

29. PLANUJ KAŻDE NURKOWANIE I NURKUJ ZGODNIE Z TYM PLANEM NIGDY NIE PRZEKRACZAJ BEZPIECZNEJ PRĘDKOŚCI WYNURZANIA

30. Przyczyny utraty przytomności - zła technika nurkowania - hiperwentylacja . nagły kontakt z zimną wodą - uraz ciśnieniowy lub choroba ciśnieniowa - aspiracja wody do dróg oddechowych (podczas wymiotów) - awaria sprzętu

31. Choroba ciśnieniowa • Pierwsza pomoc • zabezpieczyć nurka przez niekorzystnymi warunkami zewnętrznymi • podać tlen (100%) • Nie podajemy leków !!!! • w marę możliwości podać płyny • poszkodowany jest przytomny • w razie potrzeby wykonać czynności reanimacyjne • jak najszybciej przetransportować chorego do komory ciśnieniowej

32. Tabela porównawcza

33. Literatura 1. Jarosław K. – „Medycyna nurkowa” Poznań 2006 2. Strugarski T. – „Wypadki nurkowe. Analiza gorzkich doświadczeń” Warszawa 2005 3. Tyblewski R. „Kompendium Płetwonurka Amatora”