370 likes | 676 Views
Intestinal malrotation. Skurðlækningadeild Barnaspítala Hringsins Svanhvít Hekla Ólafsdóttir. Sagan. 1700 - fyrsta skráða tilfellið 1898 Mall – lýsti eðlilegri myndun miðgarnar í fóstri 1923 Dott – skýrði sambandið milli líffærafræði og klínískra einkenna.
E N D
Intestinal malrotation Skurðlækningadeild Barnaspítala Hringsins Svanhvít Hekla Ólafsdóttir
Sagan.. • 1700 - fyrsta skráða tilfellið • 1898 Mall – lýsti eðlilegri myndun miðgarnar í fóstri • 1923 Dott – skýrði sambandið milli líffærafræði og klínískra einkenna. • Skipti einkennum í mismunandi stig • 1936 Williams E. Ladd – lýsti meðferð malrotation • 1968 Delvin – Lýsti fyrsta tilfellinu í fullorðnum einstakling
Fósturfræði • 4. vika fósturþroska: • Vegna mikillar lengdaraukningar frumgarnarinnar vex hún útí naflastreng á 4.viku • Görnin myndar lykkju utan um SMA* • Duodenojejunal (DJ) lykkja liggur ofan við SMA • Cecocolic (CC) lykkja liggur neðan við SMA • *SMA = superior mesenteric artery
Fósturfræði • Stig I ( 5. – 10. vika ) • Miðgörn hernierar útí naflastreng • DJ og CC lykkjurnar snúast 90° rangsælis • Leiðir til að DJ lykkjan verður hægra megin við SMA og CC lykkjan vinstra megin við SMA
Fósturfræði • Stig II: ( 10. – 12. vika ) • Görnin dregst aftur inn í kviðarholið • DJ lykkjan hefur þá snúist 270°rangsælis umhverfis SMA • DJ flexuran er vinstra megin við SMA
Fósturfræði • Stig III: ( 12.vika - fullburða ) • Cecum fer niður í RLQ • Þarmar festast við bakvegg kviðveggjar
Malrotation er þegar þessi snúningur verður ekki með eðlilegum hætti.
Faraldsfræði • Snúningsanomaliur til staðar í 1/200 – 1/500 lifandi fæddum börnum • Einkenni malrotation: 1/6000 lifandi fæddum • Krufningar gefa til kynna tíðni uppá 0,5-1% • Algengara í strákum ( 2:1 ) • Greinist oftast snemma: • 40-50% greinast á fyrstu viku ævinnar • 50-75% greinast á fyrsta mánuði ævinnar, • 70-90% greinast <1 árs. • 10-15% eru klínískt ekki með einkenni í ákveðinn tíma • Sumir einkennalausir allt sitt líf
Congenital diphragmatic hernia Abdominal wall defects Omhalocele og gastrochitis Duodenal atresia Jejunal atresia Meckel diverticulum Duodenal web eða stenosis Hirschsprung sjúkdómur Imperforate anus Esophageal atresia með tracheoesophageal fistulu Feitletrað: nær alltaf malrotation til staðar Biliary atresia Prune Belly syndrome Hjartagallar Situs inversus Mesenteric cysts Nýrnagallar Right isomerism syndrome (polysplenia) Left isometism syndrome (asplenia) Anomaliur tengdar malrotation
Tegundir malrotation • Nonrotation • Þarmar fara aftur inn í kviðarhol • Snúningur mistekst • Smáþarmar eru hægra megin • Ristill er vinstra megin • Hætta á volvulus á miðgörn
Tegundir malrotation • Incomplete rotation (malrotation) • Stöðvun verður á eðlilegum snúning á stigi II • Peritoneal ( Ladd´s ) bönd koma frá rangstaðsettum cecum og krossa duodenum og fara undir lifur eða á afturvegg kviðar. Geta valdið duodenal stíflu • Liðbönd Treitz ekki til staðar • Mesentery myndar einnig grannan stilk og getur valdið rangsælis snúning
Tegundir malrotation • Reverse rotation • Sjaldgæft • Þarmar snúast réttsælist í mismunandi gráður • DJ lykkja er anteriort við SMA og CC • Lykkja er retroarterial sem veldur stíflu á ristli • Cecum getur verið hægra eða vinstra megin
Flokkun • 1-A Nonrotation • volvulus á miðgörn • 2-A Nonrotation á duodenum, colon roterast eðlilega • Obstruction á duodenum með böndum • 2-B Öfug rotation á duodenum og colon • obstruction á colon transversum af SMA • 2-C Öfug rotation á duodenum en colon roterast eðlilega • Paraduodenal herniur (“left mesenteric pouch”) • 3-A Normal rotation á duodenum, colon roterast ekki • Volvulus á miðgörn • 3-B Ófullkomin rotation á flexura hepatica • Intermittent duodenal obstruction af Ladd´s böndum • 3-C Ófullkomin festin gá cecum og mesenteriinu þar • Volvulus á cecum • 3-D Internal herniur nálægt Treitz ligamenti • Internal herniur
Klínísk einkenni • Nýburar • Galllituð uppköst í 95% tilfella • Blóðug uppköst og hægðir vegna intestinal necrosu • Kviðverkir, þaninn kviður, peritonitis, shock
Klínísk einkenni • Eldri börn og fullorðnir • Uppköst í lotum 30% • Kviðverkir í köstum 20% • Volvulus 10-15% • Sjaldgæf einkenni • enteropathy, pancreatitis, peritnitis, gallstífla, hreyfisjúkdómar, chylous ascites.
Klínísk einkenni • Akút midgut volvulus • Greinist oftast á fyrsta aldursári • Þarmar snúast utanum SMA stilkinn • Miklir verkir • Blóðug/galllituð uppköst • Stundum blóðugar hægðir • Shock, ↓þvaglát, hypotension • Lífshættuleg ischemia til útbreiðslusvæðis SMA • Skurðaðgerð nauðsynleg strax! • Ef necrotic þarmar => 25x hærri dánartíðni !
Klínísk einkenni • Krónískur midgut volvulus • Kviðverkir í köstum • Skoðun getur verið eðlileg • Þaninn og aumur kviður
Klínísk einkenni • Akút duodenal obstruction • Duodenal stífla vegna Ladd´s banda • Mikil uppköst með/án galls
Klínísk einkenni • Krónísk duodenal obstruction • Breytt aldursbil við greiningu • Uppköst algengasta einkennið • Oftast gallituð • Kólískir kviðverkir í köstum
Greining • Venjulegar röntgenmyndir • Hjálpa oft lítið • Eftirfarandi bendir til malrotation: • Loftlítill kviður • Víkkun á þarmalykkjum • Einkennandi merki: • Fuglsnefsútlit á skeifugörn, þar sem þrengingin verður proximalt við snúninginn.
Greining • UGI* seríur • “Gullstandardinn” til að sjá skeifugörn • Vanur barnaröntgenlæknir kostur • Staðfestir greiningu: • Óeðlilega staðsett skeifugörn ( Treitz liðbönd til hægri) • Stífla á skeifugörn • Volvulus á skeifugörn • 6-14% falskt neikvætt, 7-15% falskt jákvætt * upper gastric imaging
Greining • Baríum innhelling • Greinir malrotation á ristli • Sýnir legu hægri hluta ristils • Hjálplegt sem viðbót við UGI seríu • Sumir telja þessa rannsókn öruggari • Greinir volvulus sem tekur til þverristils
Greining • Ómun • Fer eftir hæfni ómskoðara! • Óeðlileg staðsetning SMV* ( anteriort eða vinstra megin við SMA) • Víkkuð skeifugörn • “Whirlpool sign” vegna volvulus * Superior mesenteric vein
Greining • Tölvusneiðmyndir (CT) • Notkun fer vaxandi • Getur sagt til um óeðlilega staðsetningu smáþarma og cecum • Samband SMV og SMA sést vel • Whirling útlit miðgarnar volvulus
Ladd´s aðgerðin • Afsnúningur á miðgarnar volvulus, minnka internal herniu • Losa peritoneal bönd sem festa niður skeifugörn, smáþarma mesentery, cecum og mesocolon • Fría skeifugörn eftir að skorið hefur verið á Ladd´s bönd • Botnlangataka • Staðsetja cecum í vinstri kvið og duodenum inferiort
Samantekt • Anomaliur sem verða vegna galla í eðlilegum snúningi garnar í fósturþroska • Mikilvægt að greina sem fyrst og meðhöndla til að minnka morbidity og mortality • Verður að gruna strax ef barn kemur með galllituð uppköst • Meðhöndlað með Ladd´s aðgerð
Þakka fyrir mig Góða helgi !