Landelijk Opleidingscentrum Aanpak Kindermishandeling

1. Landelijk Opleidingscentrum Aanpak Kindermishandeling

2. Landelijk Opleidingscentrum Aanpak Kindermishandeling Voorstellen Janet van Bavel – Jeugdriagg / KJTC Haarlem Anke van Dijke – Fier Fryslân / KJTC Fryslân .

3. Landelijk Opleidingscentrum Aanpak Kindermishandeling Initiatief VKM Landelijk Opleidingscentrum Aanpak Kindermishandeling (LOAK) Méér investeren in opleiding en deskundigheidsbevordering

4. Landelijk Opleidingscentrum Aanpak Kindermishandeling • Aanpak kindermishandeling hoog op de maatschappelijke en politieke agenda • Aandacht voor melding en signalering kindermishandeling • Actieplan ‘Kinderen veilig thuis’ • AMK • RAAK • .

5. Landelijk Opleidingscentrum Aanpak Kindermishandeling Vóórkomen van kindermishandeling (1) Als jongeren zelf gevraagd worden naar kindermishandeling geeft bijna 20% aan in de afgelopen twaalf maanden ervaring te hebben gehad met een vorm van kindermishandeling (onderzoek VU 2007) Ruim één op de vijf Nederlanders zegt emotioneel te zijnmishandeld door zijn ouders. Eén op de zes Nederlanders zegt in zijn jeugd fysiek te zijn mishandeld door zijn ouders of andere volwassenen (onderzoek TNO 2010)

6. Landelijk Opleidingscentrum Aanpak Kindermishandeling Voorkomen van kindermishandeling (1) Jaarlijks worden 107.000 tot 160.000 kinderen en jongeren van 0 tot 18 jaar blootgesteld aan een vorm van kindermishandeling. Bij minimaal 37.000 van hen (34,6%) is er sprake van een zeer ernstige situatie met aanwijsbare schade (Van Ijzendoorn e.a. 2007, Lamers-Winkelman 2007) .

7. Landelijk Opleidingscentrum Aanpak Kindermishandeling Voorkomen van kindermishandeling (2) TNO publiceerde vorige maand een onderzoek onder 2200 volwassenen naar traumatische gebeurtenissen in hun kindertijd. Het is één van de eerste Nederlandse onderzoeken waarin volwassenen rapporteren over mishandeling in hun jeugd. Emotional abuse 19% Physical abuse 17% Sexual abuse 10% Emotional neglect 21% Physical Neglect 5% Parental Separation or Divorce 15% Mother treated violently 8% Household Substance Abuse 8% Household Mental Illness 10% Incarcerated Household Member 2%

8. Landelijk Opleidingscentrum Aanpak Kindermishandeling Gevolgen van kindermishandeling / (vroegkinderlijke) traumatisering Zonder behandeling groot risico op verstoordeontwikkeling Neurologisch Fysiek Intellectueel Emotioneel Verhoogd risico op hertraumatisering Voortzetting ‘Cycle of Violence’ .

9. Landelijk Opleidingscentrum Aanpak Kindermishandeling Kosten Op grond van kindermishandelingzaken die bij professionals bekend zijn, zou slechts 3% van de kinderen en jongeren te maken hebben met kindermishandeling in Nederland (Onderzoek Universiteit van Leiden 2007) Schatting kosten onderbehandeling in Nederland: € 2 à 3 miljard per jaar (LCVT, 2009) Uit Amerikaans onderzoek (Felitti e.a., ACE study 1998) blijkt dat (vroeg) ingrijpen en behandelen na kindermishandeling veel schade kan voorkomen

10. Landelijk Opleidingscentrum Aanpak Kindermishandeling Recent onderzoek van TNO ondersteund dit: .

11. Landelijk Opleidingscentrum Aanpak Kindermishandeling • Rijksoverheid • De rijksoverheid heeft de afgelopen jaren fors geïnvesteerd in signalering en melding van kindermishandeling. • In 2009 is er over bijna 60.000 kinderen contact opgenomen met een Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) over een vermoeden van kindermishandeling. • De rijksoverheid heeft NIET geïvesteerd in de behandeling van kinderen en jongeren die getraumatiseerd zijn (zie ook Stuurgroep Aanpak Kindermishandeling, 2009)

12. Landelijk Opleidingscentrum Aanpak Kindermishandeling • Kinderen worden vergeten bij kindermishandeling • Bij kindermishandeling is alle energie gericht op het stoppen vankindermishandeling. Met andere woorden, men is gericht op volwassenen. • Kinderen worden vergeten: gespecialiseerde traumadiagnostiek en behandeling zijn nauwelijks beschikbaar in de jeugdzorg en de jeugd-ggz. • Een voorbeeld: Voor de door Bureau Jeugdzorg verwezen seksueel misbruikte kinderen tot 12 jaar had meer dan 50% van de ambulante kinder- en jeugdGGZ instellingen geen aanbod, voor de 12+ ers was dit 74%. • Voor de getuigen/slachtoffers van ruzies en geweld tussen ouders was er geen aanbod voor 57% van de kinderen tot 12 jaar en 88% van de 12+ ers (onderzoek Van Dal, 2008) • .

13. Landelijk Opleidingscentrum Aanpak Kindermishandeling • Kinderen worden vergeten bij • kindermishandeling • Behandelen van getraumatiseerde kinderen is iets andersdan traumabehandeling! • Traumabehandeling = noodzaak • Hoe eerder je er bij bent hoe beter het is.

14. Landelijk Opleidingscentrum Aanpak Kindermishandeling • Gespecialiseerde hulp • Traumabehandeling is specialistische hulp! • Wij hebben zelf weerstand tegen kindermishandeling (ongeloof en weerzin) (Baartman) • Kinderen en jongeren hebben weerstand tegen traumabehandeling (dissociatie/vermijding) • Met als gevolg: handelingsverlegenheid bij proffesionals. • Leren omgaan met eigen verlegenheid, weerstand en overdracht is essentieel. • .

15. Landelijk Opleidingscentrum Aanpak Kindermishandeling Speerpunt 1: Opzetten van een integrale opleiding voor (toekomstige) behandelaren (minimaal HBO niveau) Duur:1 jaar

16. Landelijk Opleidingscentrum Aanpak Kindermishandeling • Modules: • Diagnostiek bij vermoedens van Kindermishandeling • Behandeling van mishandelde kinderen/jongeren en hun ouders/verzorgers • Selectieve en geïndiceerde preventie • Beleid en wetgeving. • Daarnaast: supervisie door ervaren behandelaren • .

17. Landelijk Opleidingscentrum Aanpak Kindermishandeling • Modules diagnostiek: • Forensisch interview • Onderzoek psycho seksuele ontwikkeling • Afnemen, scoren en interpreteren (trauma)vragenlijsten • Gezinsdiagnostiek • Veiligheids- en risicotaxatie

18. Landelijk Opleidingscentrum Aanpak Kindermishandeling • Modules behandeling: • Horizonmethodiek (groepsbehandeling) • Trauma-focused cognitieve gedragstherapie • Veilig, Sterk en Verder • Words en Pictures • Daderbehandeling (i.s.m. de Waag) • Systeembehandeling: VSV, MST-CAN, daders in hun rol als vader, opvoeders die zelf als kind mishandeld zijn • .

19. Landelijk Opleidingscentrum Aanpak Kindermishandeling • Modules selectieve en geïndiceerde preventie: • Veilig Samen Wonen • ‘En Nu Ik’ • Bespreekbaar maken zorgen en vermoedens • Signs of Safety • .

20. Landelijk Opleidingscentrum Aanpak Kindermishandeling Algemene modules: • Jeugd- en gezinsbeleid overheid • Kinderrechten • Wetgeving • Organisatie en financiering Jeugdzorg

21. Landelijk Opleidingscentrum Aanpak Kindermishandeling • Speerpunt 2: Ondersteuningsaanbod professionals en instellingen • Veiligheidsbeleid en veilig pedagogisch klimaat • Omgaan met grensoverschrijdend gedrag • Omgaan met eigen ‘onderbuik’ gevoel • .

22. Landelijk Opleidingscentrum Aanpak Kindermishandeling • Werkwijze: • Samenwerking (bijv. Augeo, Waag, Traumacentra, LCVT) • Intergratie modules in bestaande opleidingen (HBO,GZ-opleiding) • Uitbreiding en regionalisering docentenpoule

23. Landelijk Opleidingscentrum Aanpak Kindermishandeling • KJTC Haarlem en Fier: • Al meer dan 10 jaar ervaring in het geven van scholing • Al meer dan 5 jaar goede samenwerkingservaring • Zetten allebei behandelaren in als opleider • Delen dezelfde visie op kindermishandeling • .

24. Landelijk Opleidingscentrum Aanpak Kindermishandeling • Visie • Kindermishandeling is nooit de schuld van het kind • Vrijwel alle ouders willen het beste voor hun kind • Kindermishandeling is vrijwel altijd een signaal van onmacht van de ouder(s)/pleger(s). Bijvoorbeeld door eigen psychische problemen, benarde economische omstandigheden, eigen ervaring met mishandeling • Kinderen en jongeren horen zoveel mogelijk thuis: kan de (emotionele) veiligheid thuis worden hersteld (en zo ja, hoe) is een belangrijke eerste vraag, ook als een kind (tijdelijk) uithuisgeplaatst moet worden

25. Landelijk Opleidingscentrum Aanpak Kindermishandeling • Visie Traumabehandeling • Traumabehandeling kind • Systemische aanpak • Aandacht voor veiligheid in het gezin • Aandacht voor de rol van broertjes en zusjes • Aandacht voor de rol van ouders in hun rol als opvoeder • Aandacht voor de ouder als persoon met een eigen geschiedenis. • .

26. Landelijk Opleidingscentrum Aanpak Kindermishandeling • Visie • Eventueel behandeling ouders • Afstemming behandelingen • Professionals moeten een open oor en hart hebben voor alle leden van het systeem én duidelijk stelling kunnen nemen waar het normen en waarden betreft. • Het recht van het kind zich in een veilige omgeving zo goed mogelijk te kunnen ontwikkelen is leidraad.