Overdracht… (e)en Zorg Passend Onderwijs en het belang van overdracht Jos Derksen SWV VO M-B Theo van Rijz

1. Overdracht… (e)en Zorg • Passend Onderwijs en • het belang van overdracht • Jos Derksen SWV VO M-B Theo van Rijzewijk WSNS Tilburg

2. Overdracht… (e)en Zorg

3. Overdracht… (e)en Zorg SAMENLEVING Een herpositionering van de school in een veranderende maatschappelijke context SCHOOL BUURT GEZIN KIND

4. Overdracht… (e)en Zorg Preventief Ambulante Begeleiding of consultatie van SWV of S(B)O Taxatie van gedrag door JGZ, BJZ of GGZ. Leren JGZ Gedrag Gezondheid PSZ Dagopvang School Leerplicht Verzuim Politie, Justitie Veiligheid Gezin Publiek domein (School) Maatschappelijk Werk Politie, Justitie, Maatschappelijk Werk, Halt

5. Overdracht… (e)en Zorg Onderwijs Gezondheidszorg Jeugdzorg Maatschappelijke ondersteuning Veiligheid

6. Overdracht… (e)en Zorg

7. Overdracht… (e)en Zorg

8. Overdracht… (e)en Zorg • ‘De kwaliteit van zorg en begeleiding in het • basisonderwijs’ • (Onderwijsinspectie september 2008) • Onderzoek onder leerlingen met een LWOO • indicatie in Amsterdam, Rotterdam en Almere

9. Overdracht… (e)en Zorg • Doelgroep: Leerlingen met een LWOO indicatie. • Onderzoek: Hoe is de begeleiding in de basisscholen voor deze leerlingen verlopen?

10. Overdracht… (e)en Zorg • De belangrijkste conclusies: • Bij lang niet alle leerlingen is op de basisschool gewerkt met een handelingsplan. • De kwaliteit van de opgestelde handelingsplannen laat te wensen over. • Er wordt in de drie steden verschillend omgegaan met de vraag welke leerling wel en welke leerling niet wordt aangemeld. • Er zijn grote verschillen tussen de steden als het gaat om de achterstand van LWOO leerlingen in groep 4 van de basisschool. • Tussentijds veranderen van basisschool blijkt voor toekomstige LWOO leerlingen een groot risico in te houden. Bij de overstap gaan veel gegevens verloren.

11. Overdracht… (e)en Zorg

12. Overdracht… (e)en Zorg • Digitaal Overdracht Dossier • Afspraken tussen BO en VO, tav: • Tijdpad • Onderwijskundig Rapport • Wijze van aanmelding op VO • Deelname: basisscholen en scholen voor VO in Regionaal Netwerk Passend Onderwijs (Tilburg, Goirle, Alphen, Riel, Oisterwijk en Moergestel) • Digitaal geeft mogelijkheden voor analyse

13. Overdracht… (e)en Zorg • Potentiële zorgleerlingen • Potentiële zorgleerlingen zijn op te sporen in het systeem: • 1 Detectie door BO: (‘extra zorg op VO nodig’ • 2 Detectie door systeem: LA (leerachterstand) is minimaal 1½ jaar

16. BO of LA detectie

17. BO en LA detectie

18. “Gemist“ LA indicatie zonder BO indicatie

19. Overdracht… (e)en Zorg • Conclusies • N=2900 • Zorg nodig: 937 (32%) • Indicatie Leerachterstand: 558 (19%) • Indicatie BaO: 693 (24%) • Gemist: 187 (6%) • LWOO 400 (14%) • Onderzoeksvragen: • Verschil tussen aantal LA en LWOO deelname • Aantal leerlingen met LA die géén BO zorgindicatie krijgen

20. Overdracht… (e)en Zorg • Impulsen van Passend Onderwijs • Regionale samenwerking (iedereen doet mee!) • Dekkende netwerkstructuur (plaats voor elke leerling, zo thuisnabij mogelijk) • Kwaliteitsimpuls voor de basiszorgstructuur (investeer in de basis) • Integrale overdracht (doorgaande lijn samen met (zorg)partners)

21. Overdracht… (e)en Zorg • Gezamenlijke aanpak geeft binding… • SMW (samenwerking PO en VO, overdracht van dossiers) • DOD (digitale overdracht van PO naar VO) • Zorg voor Jeugd (zowel PO als VO participeren) • Centrum voor Jeugd en Gezin (doelgroep 0 tot 23 jaar) • ZAT’s (zorgoverleg met partners uit zorg en welzijn) • Projectleiding Passend Onderwijs en CIZO

22. Overdracht… (e)en Zorg We spreken beter dezelfde taal Beroemd carnaval Cito-toets dieren dierentuin Een nieuwe taal leren eten expatkinderen familie feestdag FIETSEN Filmpjes! FUN! geloof geschiedenis Koninginnedag MIJN HUISDIER mode moppen muziek Naar school in het buitenland natuur natuurrampen NIEUWS NOB Zomerkamp onderwijs Olympische Spelen pretpark REPORTERS Schooluniform Sinterklaas slagerij slavernij spel sport Sterreporterdag stroopwafels Terug naar Nederland Tweede Wereldoorlog vakantie VERHUISTIPS verhuizen naar een ander land vervoer werkstuk wetten en regels Beroemd carnaval Cito-toets fietsen dieren dierentuin Een nieuwe taal leren eten expatkinderen familie Spelen feestdag FIETSEN Filmpjes! FUN! geloof geschiedenis Koninginnedag spel MIJN HUISDIER mode moppen muziek Naar school in het buitenlandmuziek natuur natuurrampen NIEUWS NOB Zomerkamp Olympische SpelenViool pretpark REPORTERS Schooluniform Sinterklaas slavernij spel sport Voeding Sterreporterdag stroopwafels Terug naar Nederland Tweede Wereldoorlog vakantie VERHUISTIPS verhuizen naar een ander land Ter land ter zee en in de

23. Overdracht… (e)en Zorg • Wat krantenkoppen • Kind heeft baat bij brugklastraining • We krijgen een puberschool • Later selecteren loont • Besturen vo en bo meer samenwerken • Afname CITO toets later • Toelatingsbeleid VO is boterzacht • Iedere leerling een musicalster!!!!

24. Overdracht… (e)en Zorg • Hoe staan we er voor…? • Even terug naar 2005 • Waar zijn we sterk in! • Ontwikkelpunten!

25. Overdracht… (e)en Zorg • Hoe varen we over? (Lezing Bart van Kessel; november 2005) • Het zal wel goed komen • Koud, maar goed geregeld • Warm, alles in orde • Doorlopend onderwijs

26. Overdracht… (e)en Zorg • 1. Het zal wel goed komen • ‘Hier is de lijst van scholen en van open dagen’ • We kennen elkaar niet • Veel leerlingen tussen wal en schip • Veel gehannes over criteria • In de brugklas begint er een nieuwe leven

27. Overdracht… (e)en Zorg • 2. Koud, maar goed geregeld • Veel zorg voor regels en procedures • Goed functionerend dossier • Vertrouwensbasis; de resultaten van voorgaande leerjaren • ‘We bellen nog wel’

28. Overdracht… (e)en Zorg • 3. Warm, alles in orde • Goede protocollen en afspraken • Digitale overdracht • Besprekingen over (alle) leerlingen • Afstemmingsoverleg over plaatsing leerlingen • Inzet van veel middelen ter ondersteuning van de overgang

29. Overdracht… (e)en Zorg • 4. Doorlopend onderwijs • Zorgvuldige info-overdracht bij de overgang én in de onderbouw • Men kent elkaar goed • Inzet van een zorgcoach in bo en vo • Zorg voor leerlingen op elkaar afgestemd • Er is een ‘veerman’ die toezicht houdt en waar ook middelen voor zijn

30. Overdracht… (e)en Zorg • Waar staan we nu??? •  Zorgvuldige info-overdracht bij de overgang én in de onderbouw •  Het zal wel goed komen •  Koud, maar goed geregeld •  Warm, alles in orde • Doorlopend onderwijs

31. Overdracht… (e)en Zorg • Een overzicht • Overleg- en organisatiestructuur met BoVo, Samenwerkingsverbanden, Passend Onderwijs • Gedifferentieerd toetsen • De invoering van het Digitaal Onderwijskundig Rapport! • Afstemmingsoverleg bo en vo

32. Overdracht… (e)en Zorg • Waar liggen de knelpunten? • Positie en imago VMBO in de regio en de ambitie van de ouders • Is alle informatie beschikbaar • Informatie over de beslissing over plaatsing en informatie over de begeleiding lopen door elkaar • Compleet krijgen van de informatie; afstemmen van ZAT’s, PCL’s, Zorg voor jeugd e.d. • Relatie tussen onderwijsachterstanden en gedrag- en motivatieproblemen • Verschil in mogelijkheden van zorg in BaO en VO • Geen continuïteit in zorg in het onderwijs

33. Overdracht… (e)en Zorg • Onderzoek leerlingstromen 1 (Onderwijsinspectie 2007) • Goede relatie tussen advies en toets • In leerjaar 3 zit 25% niet op niveau advies (12-13% hoger en 12-13% lager) • Grootste probleem: kaderberoepsgericht: 55 % zit op advies • Veroorzakers: ontwikkeling gedrag van leerlingen en de kennis over het VMBO bij leraren

34. Overdracht… (e)en Zorg • Onderzoek leerlingstromen 2 (SWV VO Midden-Brabant) • “Golven blijven rollen” • Twee jaarlijks onderzoek naar leerling-stromen en kenmerken van leerlingen • Achtergrond: voortijdig en tussentijds verlaten van de school nadelig voor de verdere schoolloopbaan

35. Overdracht… (e)en Zorg • Tussentijdse uitstroom • Andere school binnen SWV: 224 • Andere school buiten SWV: 98 • School voor mbo: 202 • Stopt en naar arbeidsmarkt: 40 • Anders: 73 • Totaal 673

36. Overdracht… (e)en Zorg • Op zoek naar oorzaken • Werkhouding en motivatie (2.6) • Naar buiten gericht gedrag (2.6) • Achtergrond, gezinsproblemen (2.2) • Organisatie sluit niet aan bij behoefte en hulpvraag leerling (1.7) • Naar binnen gericht gedrag (1.7) • Advies te hoog (1.7)

37. Overdracht… (e)en Zorg • De leraar centraal • (Vroeg)signaleren t.a.v. gedrag en leervorderingen • Informatie verstrekken (over en weer) • Zicht op netwerken • Kennis van ontwikkelingen: bo, vo en vso • Gericht op aanduiden: talenten en kansen

38. Overdracht… (e)en Zorg • Op weg naar een passende overgang • Advies mag geen verrassing zijn! • Potentiële zorgleerling eerder in beeld • Flexibilisering van de overdracht met aandacht • voor de kansen en talenten • Bundeling van alle infostromen (onderwijs én zorg) • Rol van een indicatieorgaan bij de overgang (de veerman) • Voorstellen voor een gemeenschappelijk project bijv. zorgcoaching in bo en vo

39. Overdracht… (e)en Zorg • Passend Onderwijs en • het belang van overdracht

40. Regionale ontwikkelingen • Ontwikkelingen in het basisonderwijs in relatie • tot VO en Overdracht • Schakelklassen (Taalschool, Taalklas, Topklas) • Inrichten Plusklassen en Leonardo • Inrichten Zorg voor Jeugd (PO en VO in klankbordgroep) • Taalpilots en Rekenpilots t.b.v. voorkomen uitval • 1-zorgroute als instrument voor handelingsplanning en overdracht • Verlengde Dag Arrangementen (BaO en Brede School) • ZAT in de stad

41. Regionale ontwikkelingen • Initiatieven in het kader van • Passend Onderwijs Midden-Brabant • Totaal aantal projecten 54 • (waarvan 4 afgewezen, 11 worden aangepast, 1 uitgesteld) • Bao: 36 • VO: 11 • SO / REC: 8 • Overig: 3 • zie ook: www.passendonderwijsmiddenbrabant.nl