Stichting Europese Fiscale Studies wenst u van harte welkom

1. Stichting Europese Fiscale Studieswenst u van harte welkom Deze presentatie is na afloop van het seminar te downloaden op onze website: Uw dagvoorzitter: Prof. dr. H.A. Kogels Erasmus Universiteit Rotterdam www.europesefiscalestudies.nl

2. Neutraliteit: • het neutraal-zijn • Neutraal: • onzijdig • niet positief of negatief geladen • vrij van mogelijke beïnvloeding www.europesefiscalestudies.nl

3. Het Hof van Justitie van de EG en neutraliteit Dr Flora Goudappel Sectie Europees recht Erasmus Universiteit Rotterdam www.europesefiscalestudies.nl

4. Hoe dit onderwerp te benaderen? • 1. de neutraliteit van het ‘instituut’ Hof van Justitie • 2. het beginsel van non-discriminatie naar nationaliteit het beginsel van non-discriminatie naar nationaliteit • 3. neutraliteit van (toepassing van) begrippen www.europesefiscalestudies.nl

5. 1. neutraliteit van het ‘instituut’ Hof van Justitie • Samenstelling Hof • Plaats in het Europese systeem van rechtsbescherming • Taken Hof www.europesefiscalestudies.nl

6. 2. het beginsel van non-discriminatie naar nationaliteit het beginsel van non-discriminatie naar nationaliteit • Art. 12 EG: de basis • Het begrip ‘nationaliteit’ • Binnen de verschillende vrijheden • Binnen het Europese mededingingsrecht www.europesefiscalestudies.nl

7. Enkele voorbeelden www.europesefiscalestudies.nl

8. 3. neutraliteit van (toepassing van) begrippen • Terminologie en toepassing van begrippen • Inhoud van begrippen www.europesefiscalestudies.nl

9. Enkele voorbeelden www.europesefiscalestudies.nl

10. Afsluitende opmerkingen www.europesefiscalestudies.nl

11. Het neutraliteitsbeginsel in de btwDr. Astrid van DongenRechtbank Haarlem www.europesefiscalestudies.nl

12. Basis in het EG-Verdrag • Artikel 90 bevat een verbod om op producten van overige lidstaten hogere belastingen te heffen • Artikel 93 bevat een opdracht om de wetgevingen op het gebied van de indirecte belastingen te harmoniseren voor zover noodzakelijk voor de interne markt www.europesefiscalestudies.nl

13. Die harmonisatieopdracht is uitgewerkt: • In verschillende richtlijnen • In de voorstellen van de Commissie en in de considerans van de verschillende richtlijnen wordt verwezen naar de neutraliteit • Het bevorderen van de neutraliteit was immers een van de doelstellingen www.europesefiscalestudies.nl

14. Belangrijke conclusies uit de jurisprudentie: • Geen onderscheid tussen legale en illegale handelingen • Geen onderscheid tussen dezelfde economische handelingen • Geen onderscheid naar rechtsvorm of op basis van formele criteria • Directe uitoefening aftrekrecht www.europesefiscalestudies.nl

15. Vervolg: • Bijkomstige handelingen zijn handelingen waarvoor geen of een verwaarloosbaar bedrag aan voorbelasting wordt betaald • Pas aftrek nadat de leverancier de btw verschuldigd is geworden en de afnemer een factuur heeft • (Enige) grondslag arrest Faxworld www.europesefiscalestudies.nl

16. Conclusie: • Het neutraliteitsbeginsel kent vele verschijningsvormen en speelt een belangrijke rol Maar: • Waar tekst richtlijn zich niet laat verzoenen met de neutraliteit, gaat de tekst voor • Het resultaat doet er niet toe, het gaat om de handeling (BLP) www.europesefiscalestudies.nl

17. Neutraliteit of gelijkheid? • Uit het arrest Marks & Spencer (teacakes) kan worden afgeleid dat het neutraliteitsbeginsel ziet op goederen en diensten; gelijksoortige goederen en diensten dienen gelijk te worden behandeld (zie ook verbod in het EG-Verdrag) www.europesefiscalestudies.nl

18. Het gelijkheidsbeginsel ziet op personen; zij mogen wel verschillend behandeld worden, mits er een objectieve rechtvaardigingsgrond is (ik neem aan dat deze grond ook relevant dient te zijn, dus in overeenstemming met de doelstellingen van de btw en niet zuiver formeel van aard) www.europesefiscalestudies.nl

19. Stelling I: • Het zit met de neutraliteit voor goederen en diensten formeel wel goed (je weet nooit zeker of de lidstaten hieraan correct uitvoering geven) en ook ondernemers mogen niet klagen. www.europesefiscalestudies.nl

20. Stelling II: • Hoe zit het met de afnemers? Is het niet de neutraliteit bevorderend om een recht op teruggaaf te geven voor onverschuldigde btw? Of is hier sprake van ongerechtvaardigde verrijking? (Is het HvJ te streng?) www.europesefiscalestudies.nl

21. Het neutraliteitsbeginsel in de douaneDrs Jos KoedijkDeloitte Belastingadviseurs www.europesefiscalestudies.nl www.europesefiscalestudies.nl

22. Neutraliteit ten opzichte van wat? Hofstra: Neutraal ten opzichte van de sociale verhoudingen Neutraal ten opzichte van optimaal gebruik van productiefactoren Neutraal ten opzichte van de keuzes die de belastingbetaler maakt www.europesefiscalestudies.nl www.europesefiscalestudies.nl

23. www.europesefiscalestudies.nl • Neutraliteit in het intra-EG verkeer • de wettelijke benadering • de praktijk • Neutraliteit in het verkeer met derde landen • de wettelijke benadering • de praktijk www.europesefiscalestudies.nl

24. www.europesefiscalestudies.nl Neutraliteit in het intra-EG verkeer • Art. 90 EG: non-discriminatie artikel • Art. 23 t/m 30 EG:Douane-unie • Gemeenschappelijk buitentarief • Geen in- uitvoerrechten tussen lidstaten • Geen HGW • Geen kwantitatieve beperkingen of MGW • Art. 30 EG: uitzondering voor openbare orde, veiligheid, gezondheid etc. www.europesefiscalestudies.nl

25. www.europesefiscalestudies.nl De praktijk: • Accijnzen: wijnaccijns • Level playing field: AEO, horizontaal toezicht • 25% perceptiekosten: inbreuk neutraliteit? • MCC: centralized clearance www.europesefiscalestudies.nl

26. www.europesefiscalestudies.nl De conclusie: Getoetst aan de drie criteria is de douane in het intra-EG verkeer neutraal met kanttekening van art. 30 www.europesefiscalestudies.nl

27. www.europesefiscalestudies.nl Neutraliteit in het verkeer met derde landen GATT en EG Handelspolitiek • Art I GATT: Most Favoured Nation treatment • Art III GATT: geen hogere indirecte belastingen bij invoer dan in binnenland (BTW, accijnzen) • Art XI GATT: geen kwantitieve beperkingen • Art XX GATT: equivalent van 30 EG • Art XXIV GATT: douane-unie, vrijhandelszone en tariefpreferenties zijn geen inbreuk op MFN www.europesefiscalestudies.nl

28. www.europesefiscalestudies.nl Douanerechten en Handelspolitiek • Douanetarief: protectionisme (tolmuren, fort Europa) • Preferenties • Schorsingen • Bijzondere bestemmingen • Anti-dumping: wegnemen uitwassen vrijhandel of protectie? www.europesefiscalestudies.nl

29. www.europesefiscalestudies.nl Effect protectionisme: Smoot-Hawley Tariff Act (1930) Effect op wereldhandel: Bron: The Economist 20 dec. 2008 www.europesefiscalestudies.nl

30. www.europesefiscalestudies.nl De praktijk • Rijst uit ACS via LGO naar EG • Aluminium uit Canada via LGO naar EU • VGEM bepalingen: de visimporteur • APS ontwerp regelgeving: onzekerheid voor importeur www.europesefiscalestudies.nl

31. www.europesefiscalestudies.nl Eindconclusie: In het verkeer met derde landen is protectionisme het uitgangspunt van douanerechten. Verlaging van tarieven en uitgebreide preferentiële stelsels verzachten. Het stelsel is speelbal van de politiek (procedures, vrijwaringen, anti- dumping, schorsingen). www.europesefiscalestudies.nl

32. Dank u voor uw aandacht Ook dit jaar organiseren wij weer de PMDOU en PMIB Uw vragen beantwoorden wij graag tijdens de borrel Klaas Meenhorst Coördinator PMDOU Klaas.meenhorst@europesefiscalestudies.nl Sjoerd Janssen Coördinator PMIB Sjoerd.janssen@europesefiscalestudies.nl www.europesefiscalestudies.nl