260 likes | 1.04k Views
Izoprenoidy, steroidy i ich pochodne. Zakład Chemii Medycznej Pomorskiej Adademii Medycznej. izopren (2-metyl-1,3 butadien). PP = -P 2 O 7. Pirofosforan izopentenylu (IPP). Pirofosforan 3,3-dimetyloallilu. Terpeny. 4. Terpeny. 6. Otrzymywanie cholesterolu. skwalen. lanosterol.
E N D
Izoprenoidy, steroidy i ich pochodne Zakład Chemii Medycznej Pomorskiej Adademii Medycznej
izopren (2-metyl-1,3 butadien) PP = -P2O7 Pirofosforan izopentenylu (IPP) Pirofosforan 3,3-dimetyloallilu
Terpeny 4
Terpeny 6
Otrzymywanie cholesterolu skwalen lanosterol cholesterol układ steranu 4
Budowa trzy pierścienie cykloheksanu jeden pierścień cyklopentanu Składnik cholesterolu hormonów sterydowych kwasów żółciowych Występuje jako pochodne alkoholowe hydroksyketony Układ steranu C D A B cyklopentanoperhydrofenantren 8
Układ steranu Przyłączone grupy metylowe • do węgla C13 – węgiel C18 • do węgla C10 – węgiel C19 Znajdują się nad płaszczyzną pierścienia (pozycja b) --- pod płaszczyzną nad płaszczyzną pierścienia
Układ steranu Atom wodoru przy węglu C5 • a - pierścienie A i B są w konformacji trans • b - pierścienie A i B są w konformacji cis --- pod płaszczyzną nad płaszczyzną pierścienia 5- a- hydrogen 5-b- hydrogen układ trans układ cis 10
Układ steranu Atom wodoru przy węglu C5 a - pierścienie A i B b - pierścienie A i B są w konformacji trans są w konformacji cis 5- a- hydrogen 5-b- hydrogen --- pod płaszczyzną nad płaszczyzną pierścienia
Cholesterol Brak atomu wodoru przy węglu C5 podwójne wiązanie w pierścieniu B Hydroksylowa pochodna steranu – grupa -OH przy węglu C3 --- pod płaszczyzną nad płaszczyzną pierścienia 12
Cholesterol • Posiada płaską, sztywną strukturę • Występuje we wszystkich błonach komórkowych ssaków: • w postaci wolnej • w postaci zestryfikowanej • Stanowi 10-15% suchej masy mózgu • Jest substratem dla hormonów kory nadnercza
Kalcytriol – pochodna cholesterolu reakcja UV prewitamina D3 7-dehydrocholesterol prowitamina D3 spontaniczna izomeryzacja hydroksylacja witamina D3 kalcytriol 14
Kwasy żółciowe • powstają z cholesterolu w wątrobie • zawierają od 1 do 3 grup hydroksylowych związanych z pierścieniem • zawierają grupę karboksylową w łańcuchu bocznym • mają właściwości amfipatyczne • obniżają napięcie powierzchniowe wody • emulgują tłuszcze pokarmowe
Kwas cholowy 16
Tworzenie miceli przez kwasy żółciowe, triacyloglicerole i lipazę trzustkową
Hormony steroidowe Cholesterol C27 Pregnenolon C21 Progestageny C21 Androgeny C19 Glukokortykoidy C21 Estrogeny C18 Mineralokortykoidy C21 18
Hormony steroidowe • progestageny: progesteron - jest pośrednim metabolitem w syntezie pozostałych hormonów steroidowych • Powstaje przez utlenienie grupy 3-hydroksylowej do grupy 3-ketonowej i izomeryzacji podwójnego wiązania
Hormony steroidowe • glukokortykoidy; kortyzol –stymuluje glukoneogenezę, zwiększa rozpad tłuszczy, hamuje reakcje immunologiczne, procesy alergiczne i zapalne • powstaje w wyniku hydroksylacji progesteronu przy węglach C17, C21 i C11 20
Hormony steroidowe • mineralokortykoidy, aldosteron, zapobiega nadmiernej utracie wody organizmu, przez co utrzymuje odpowiednie środowisko osmotyczne • powstaje z produktu posredniego - kortykosteronu przez utleniaine grupy metylowej C18
Hormony steroidowe • androgeny - testosteron: odpowiada za cechy charakterystyczne dla osbników męskich działa anabolicznie w mięśniach • powstają z progesteronu, z którego usuwane są atomy węgla C20 i C21 • testosteron tworzy się w wyniku redukcji grupy ketonowej do hydroksylowej przy C17. 22
Hormony steroidowe • estrogeny: - żeńskie hormony płciowe, wytwarzane w tkance tłuszczowej, skórze i wątrobie • powstają w wyniku demetylacji androgenów
Sterole roślinne • Cholesterol – sterol występujący w organizmów zwierzęcych • Sitosterol – steol występujący w organizmach roślinnych 24