760 likes | 1.45k Views
Türkiye’deki Akarsular ve Göller. Yeryüzündeki suların dağılışı. Tuzlu su %97. Tatlı sular. Yüzey suları. Türkiye’nin Akarsu ve Gölleri. akarsular. Yağışlarla yeryüzüne inen yada kaynaklardan çıkarak bir yatakta akan sonra denize dökülen sulara akarsu denir.
E N D
Yeryüzündeki suların dağılışı Tuzlu su %97
akarsular • Yağışlarla yeryüzüne inen yada kaynaklardan çıkarak bir yatakta akan sonra denize dökülen sulara akarsu denir. • Akarsular, en az bir mevsim boyunca belirli bir yatağı izleyerek eğim doğrultusunda akan ve deniz, göl ve bataklıklara dökülen tatlı sulardır
Türkiye’deki akarsuların genel özellikleri • Akarsularımızın boyları kısadır. (Türkiye’nin bir yarımada olması ve dağların uzanış biçiminden dolayı) • Akış hızları (debileri) fazladır. (Dağların fazla olmasından dolayı)
Türkiye’deki akarsuların genel özellikleri • Rejimleri (Mevsimlere göre akımı) düzensizdir. (Karadeniz bölgesi akarsuları hariç) • Ulaşım için elverişli değildirler. (h-Hızlı aktıkları ve düzensiz rejimli oldukları için) • Enerji üretimi için elverişlidirler.
Anadolu yakasından dökülenler • Yalak Deresi • KocasuDeresi • KaraerikDeresi • AliovaÇayı • Simav Çayı • Kara Deresi • Kadıköy Deresi • Simav Çayı • Nilüfer Çayı • Biga Çayı • Can Deresi • Birgos Çayı • Kocaafşur Çayı • Madra Deresi • Hanife Deresi • Gölcük Deresi • Dombay Deresi • Killer Deresi • Değirmencik Deresi • Keçi Deresi • Gönen Çayı • Yakacık Deresi • Mermer Deresi • Koca Çayı
Ege Denizi'ne dökülenler • Büyük menderes • Küçük menderes
Trakya yakasından dökülenler • Meriç Nehri • Ardas • Tunca • Ergene Nehri • Çorlu Deresi • Vize (Ana) Deresi • Sakızköy (Poyralı) Deresi • Akar Deresi • Teke Deresi • Kaysan Deresi • Kavak Suyu • Koca Deresi
Anadolu yakasından dökülenler • Küçük Menderes Çayı • Tuzla Çayı • Havran Çayı • Bakırçay • Gediz Nehri • Küçük Menderes Nehri • Büyük Menderes Nehri • Kufi Çayı • Banaz Çayı • Akçay • Çine Çayı
Akdeniz'e dökülenler • Acısu • Aksu • Asi • Ceyhan • Dalaman Çayı • Göksu • Manavgat Nehri • Seyhan
Karadeniz'e dökülenler • Çoruh • Harşit • Melet • Bolaman Irmağı • Elekçi Deresi • Cevizdere • Lahna Deresi • Tabakhane Deresi • Curi Irmağı • Akçay • Devrekâni Çayı • Riva Deresi • Pabuçdere • Rezve Deresi • Sakarya • Yeşilırmak • Kızılırmak • Filyos • Bartın Çayı • Yağlıdere • Gerevela deresi • Terme Çayı
Basra Körfezi'ne dökülenler • Fırat • dicle • Aras • Kura
Hazar Denizi'ne dökülenler • Aras • Kura
Kızılırmak • Kızılırmak Nehri Türkiye topraklarından doğarak yine, Türkiye topraklarından denize dökülen en uzun akarsudur. Uzunluğu 1.355 km’dir. Deniz taşımacılığı için kullanılmaz. Başlıca kolları Delice Irmağı, Devrez ve Gökırmak’tır. • Nehir üzerine 8 baraj yapılmıştır
Yeşilırmak • Yeşilırmak Sivas'ın kuzeyinde Kösedağ eteklerinden doğan ve Çarșamba'danKaradeniz'e dökülen, Türkiye'nin ikinci en uzun nehridir. Antik adı İris'di • 519 km uzunlugundadır
fırat • Fırat nehri, Türkiye'nin en verimli ve su potansiyeli en yüksek ırmağıdır. • Toplam uzunluğu 2.800 km ile Türkiye sınırları içinde kalan bölümün uzunluğu ise 1263 km'dir
Dicle nehri • Dicle Nehri Türkiye’de doğup birçok kolları olan ve Irak topraklarına geçip orada Fırat’la birleşerek Basra Körfezi'ne dökülen nehirdir. • Toplam uzunluğu 1900 km’dir. Türkiye topraklarında kalan bölümün uzunluğu ise 523 km’dir • Uzunluğu Fırat’tan daha kısa olmakla beraber suyu daha çoktur.
sakarya • Sakarya Nehri Kızılırmak ve Fırat nehirlerinden sonra Türkiye'nin üçüncü en uzun, Kuzeybatı Anadolu'nun ise en büyük akarsuyudur.
Göller • Göl, karalar üzerinde çeşitli nedenlerle çukurluklarda biriken su kütleleridir. • Göller, yer altı ve yer üstü sularıyla beslenir ve acı, tatlı, sodalı ve tuzlu olabilir. Bu farklılığın nedenleri, iklim koşulları, beslenme kaynakları, gölün bulunduğu arazinin yapısı, gölün büyüklüğü, derinliği ve gideğeninin (göl ayağı) olup olmamasıdır.
Göller • 1- Doğal göller • Tektonik göller: yer kabuğu hareketleri sonucu çukurların sulara dolması sonunda oluşmuş göllerdir. • Karstik göller: kireç taşlarının sular tarafından çözündürülmesi sonucu çanaklaşan alanlarda suların birikmesiyle oluşan gölledir • Buzul gölleri: özellikle Neozoik’te meydana gelen ve buzullaşma sırasında oluşan buzul çanaklarında suların birikmesiyle meydana gelmiştir. • Volkanik göller: volkanik faaliyetlerle oluşan çanaklarda suların birikmesiyle meydana gelir.
Göller • 1- Doğal göller • Doğal set gölleri: iç ve dış kuvvetlerce oluşturulan doğal setlerin gerisinde oluşan çanaklarda suların birikmesiyle meydana gelmiş göllerdir. • A. Alüvyal set gölleri: akarsuların biriktirmesi sonucu oluşan birikinti konilerinin zamanla genişleyerek akarsu vadilerinin ağzını kapatmasıyla gerideki alanda kalan göllerdir. • B. heyelan set gölleri: heyelan sonucu yamaçlardan inen kütlelerin akarsu vadilerinin önünü kapatmasıyla oluşan göllerdir. • C. Volkanik set gölleri: volkan konilerinden çıkan volkanik malzemelerin vadilerin ya da benzer çukurların önünü kapatmasıyla oluşan göllerdir. • D. Kıyı set gölleri: deniz kıyılarında koy önlerinin kıyı setleri veya kordonlarıyla kapatılmasıyla oluşan göllerdir. Lagün yada deniz kulağıda denir.
Tuz gölü • Tuz Gölü, yüzölçümü bakımından Türkiye'nin ikinci büyük ve en sığ gölüdür. • Türkiye'nin tuz ihtiyacının %40'ü bu gölden sağlanır.
Van gölü • Van Gölü, Van ili sınırları içerisinde bulunan Nemrut volkanik dağının patlaması sonucu, bölgedeki tektonik çöküntü alanının önünün kapanmasıyla oluşmuş bir volkanik set gölüdür. • Suları tuzlu ve sodalıdır. • Van Gölü dünyanın en büyük sodalı gölüdür ayrıca Türkiye'de bulunan en büyük göldür.