Ś CIE Ż KA PRZYRODNICZO - HISTORYCZNA „ Ś LADAMI MIEJSC PAMI Ę CI

1. ŚCIEŻKA PRZYRODNICZO-HISTORYCZNA „ŚLADAMI MIEJSC PAMIĘCI NARODOWEJ W OKOLICY KĄKOLEWA” Opracował: Mikołaj Domagała

2. CEL - zapoznanie z miejscami pamięci narodowej poświęconymi Powstańcom Wielkopolskim oraz zwrócenie uwagi na piękno otaczającego krajobrazu. Długość trasy - w przybliżeniu 12 km. Wycieczka rowerowa - zdrowy, czynny wypoczynek. Najlepiej trasę pokonać w okresie letnim. Jednakże wiosną i jesienią też jest bardzo ciekawa.

3. Trasa ścieżki dydaktycznej

4. Początek trasy: Boisko szkolne Szkoły Podstawowej i Gimnazjum im.Powstańców Wielkopolskichw Kąkolewie Znajdujemy się na boisku Szkoły, która przyjęła imię bohaterów regionu. Ważnym wydarzeniem na terenie gminy Osieczna, w tym również Kąkolewa, były walki i czynny udział mieszkańców w Powstaniu Wielkopolskim. Od 1 września 1961 r. Szkoła nosi imię Powstańców Wielkopolskich. Gdy nadawano jej imię, mieściła się w pałacu. Na początku lat osiemdziesiątych rozpoczęto budowę nowej siedziby,którą w całości oddano do użytku 7 września 2001 roku. W lutym 2004 roku nastąpiło uroczyste nadanie Gimnazjum imienia Powstańców Wielkopolskich.

5. Kąkolewo Kąkolewo- wieś rycerska wzmiankowana w 1391 roku. Kolejnymi właścicielami osady byli:J. Kąkolewski, Krakwicze, Sapińscy, Mielżyńscy (od 1680). Nazwa miejscowości wywodzi się od kąkola – chwastu polnego, który niegdyś licznie występował na tym terenie.Ciekawym obiektem jest pałac wzniesiony w XIX w. To budowla klasycysty-czna z elementami neorenesansuwłoskiego. Przed pałacem znajdu-je się półkolisty podjazd. Obiekt usytuowany jest w parku. W 1919 roku w pałacu kąkolewskim mie-ścił się sztab południowego frontu Powstania Wielkopolskiego. Przez wiele lat budynek był siedzibą szkoły podstawowej.

6. Przystanek I:Pomnik przy kościele KOŚCIÓŁ W KĄKOLEWIE Parafia kąkolewska powstała na początku XV wieku. Pierwszy kościół pod wezwaniem Wszystkich Świętych był drewniany. Później wielokrotnie go przebudowywano. Sędziwy wiek tej sakralnej budowli powoduje, że krzyżują się w nim różne style. Jest to obecnie budowla barokowo - klasycystyczna wykorzystująca późnogotyckie mury.

7. Kościół ma trzy ołtarze. W głównym jest duży obraz Świętych Obcowania z XVIII wieku oraz tabernakulum z rzeźbami dwóch aniołków, które pochodzi z drugiej połowy XVII wieku. Na uwagę zasługują też: • krucyfiks w kruchcie - barokowy, z przełomu XVII i XVIII wieku, • krucyfiks procesyjny - rokokowy, z XVIII wieku, • rzeźba Chrystusa zmartwychwstałego - barokowo - ludowa, • na murze kościelnym trzy tablice z nazwiskami ofiar II wojny światowej.

8. Obok kościoła znajduje się pomnik ku czci Powstańców Wielkopolskich z Kąkolewa. Widnieje na nim napis:„MOCĄ BÓG, CELEM OJCZYZNA”.

9. Przystanek II: Pomnik przy drodze do Nowej Wsi Kolejnym pomnikiem, jaki upamiętnia walki powstańcze i poległych powstańców, jest obiekt przy drodze do Nowej Wsi. Zwrócić należy uwagę, że teren jest tu równinny, odkryty i na pewno nie pomagał powstańcom, którzy 10 stycznia 1919 r. walczyli w tym miejscu. Wtedy zginął pierwszy powstaniec z Kąkolewa – Jan Machowiak.

10. Wygląd pomnika sprzed II wojny światowej

11. Przystanek III: las – Nadleśnictwo Karczma Borowa Polną drogą udajemy siędo przepięknego obszaru leśnego zarządzanego przez Nadleśnictwo Karczma Borowa. Przeważają tu zespoły borowe, w których dominującym drzewem jest sosna. Ponadto występują lasy mieszane, głównie sosnowo - dębowe oraz w mniejszym stopniu zbiorowiska lasów liściastych.

12. Przystanek IV: aleja kasztanowa Trasa naszej ścieżki będzie przebiegała wzdłuż różnych kompleksów między innymi aleją dębową, akacjową czy kasztanową. Na terenie tym dostrzeżemy kilka ścieżek rowerowych i szlaków pieszych, szkółkę leśną, zbiornik przeciwpożarowy.

13. Przystanek V: Kopytkowo Jest to kolejny, pięknie usytuowany na terenie mieszanego kompleksu leśnego pomnik w formie kamiennego obeliskupoświęcony powstańcom. 2 lipca 1919r. miał tu miejsce tragiczny wypadek. Powstańcy wracający z narady wpadli w zasadzkę Niemców.

14. Miejsce to nazwano Kopytkowo, bowiemw wyniku potyczki zostały zabite również konie. Mieszkańcy na pamiątkę wydarzenia postawili brzozowy krzyż i przybili do niego tablicę, łuski karabinowe oraz kopyta końskie.

15. Przystanek VI: wiatraki osieckie Na niewielkim wzgórzu widać osieckie wiatraki, które należą do bardzo rzadkich okazów tego typu architektury w Polsce. Jest to jedyny w kraju kompleks trzech wiatraków stojących w niedalekiej odległości od siebie. Najstarszy z nich został wybudowany w 1761 roku, a pozostałe dwa pochodzą z XIX wieku.

16. Drewniane wiatraki były świadkami zaciętej bitwy z pruskim najeźdźcą,która została stoczona pod ich skrzydłami 11 stycznia 1919 roku. Nazwano ją „Bitwą pod Wiatrakami”. Była to potyczka wygrana przez powstańców z Osiecznej, Krzywinia i Śmigla. Mieszkańcy ufundowali poległym żołnierzom pomnik.

17. Przystanek VII: Jaworowy Jar na Stanisławówce Znajduje się tutaj tajemniczy „Wydor” („Widor”), który stanowi głębokie rozcięcie erozyjne moreny dennej. Po jego dnie sączy się niewielka rzeczka zmierzająca w kierunku jeziora. Na końcu jaru, na zboczu, znajduje się tajemnicza nisza, która przez okoliczną ludność jest nazywana jaskinią. To nadzwyczaj urokliwy zakątek przyrodniczy, owiany wątkiem tajemniczości, zwany potocznie „Jaworowym Jarem”.

18. To miejsce niezwykłe nie tylko ze względu na ukształtowanie terenu, ale także ze względu na występowanie tutaj rzadkich gatunków roślin i okazałego drzewostanu.