Dr.C. Vandenbossche AZ Groeninge

1. Dr.C. Vandenbossche AZ Groeninge

2. Voor de meerderheid, maar er zijn uitzonderingen ! IASP 1979 Pijn is een onplezierige, sensorische en emotionele ervaring die gepaard gaat met feitelijke of mogelijke weefselbeschadiging of die beschreven wordt in termen van een dergelijke beschadiging.

3. Uitbouw pijntherapie Interventionele pijntherapie Multidisciplinair: -Neurologie -Neurochirurgie -Fysiotherapie -Psychiatrie

4. Schadelijke stimuli ms Ontsteking s tot uren Zenuwschade dagen tot maanden Geen schadelijke stimuli Geen ontsteking Geen zenuwschade Nociceptief Inflammatoir Neuropathisch Dysfunctioneel

5. 1.International Association for the Study of Pain. IASP Pain Terminology; 2. Raja et al. in Wall PD, Melzack R (Eds). Textbook of pain. 4th Ed. 1999.;11-57 2. Pasero C et al. Pain Management Nursing 2004; 4 (4): suppl 1: 3-8 • Nociceptieve pijn: normale reactie op pijnprikkels fysiologisch • Neuropathische pijn: abnormale reactie veroorzaakt door een letsel of disfunctie van het zenuwstelsel pathologisch

6. Neuropathische pijn Pijn geïnduceerd door een primair letsel of een disfunctie in het zenuwstelsel1 1 Gemengde pijn Pijn met neuro- pathische en nociceptieve componenten Nociceptieve pijn Pijn veroorzaakt door een letsel van de lichaams- weefsels (musculoskeletaal, cutaan of visceraal)2 • International Association for the Study of Pain. • IASP Pain Terminology; 2. Raja et al. in Wall PD, Melzack R (Eds). Textbook of pain. 4th Ed. 1999.;11-57

7. Nociceptieve pijn • Veroorzaakt door een activering van de nociceptoren (bv. thermische, chemische, mechanische of inflammatoire prikkels) • Verwittigt het individu en beschermt het tegen de letsels • Verdwijnt met de tijd • Neuropathische pijn • Veroorzaakt door een letsel of disfunctie van het centraal of perifeer zenuwstelsel of beide • Heeft geen enkel nuttig doel • Is meestal continu en chronisch Pasero C et al. Pain Management Nursing 2004; 4 (4): suppl 1: 3-8

8. Nociceptieve pijn • Inflammatoire pijn • Pijn aan een lidmaat na een breuk • Gewrichtspijn bij artrose • Postoperatieve viscerale pijn • Gemengde pijn • Lumbalgie met radiculopathie • Cervicale radiculopathie • Kankerpijn • Carpal-tunnelsyndroom 1. International Association for the Study of Pain. IASP Pain Terminology. 2. Raja et al. in Wall PD, Melzack R (Eds). Textbook of pain. 4th Ed. 1999.;11-57 • Neuropathische pijn • Perifeer • Postherpetische neuralgie • Trigeminusneuralgie • Perifere diabetische neuropathie • Postoperatieve neuropathie • Posttraumatische neuropathie • Fantoompijn • Centraal • Post-CVA pijn • Multipele sclerose

9. Prevalentie van neuropathische pijn Gemiddeld 6,7% of 1 volwassene op 15 10 9 7.7% 7.5% 8 6.4% 7 6.0% 6 % patiënten 5 4 3 2 1 0 UK Frankrijk Duitsland Spanje In absolute cijfers:3,0 2,5 4,0 2,1 (miljoenen patiënten) McDermott, Tölle et al. Eur J Pain 2006

11. -Neurodestructief -Neuromodulerend

12. Neurodestructief Vernietigen (partieel) van getroffen zenuw Verlies gevoeligheid in het innervatiegebied van de behandelde zenuw Mogelijks ook vernietigen motorische functie: verlamming Mogelijks deafferentiatiepijn-fantoompijn

13. Neurodestructief:technieken -Alcoholisatie -Fenolisatie -Thermisch: Radiofrekwentie (RF) (-Coagulatie) niet definitieve (partiële) vernietiging van zenuwweefsel

14. steeds functioneel verlies door behandeling mogelijk risico op deafferentiatiepijn

15. 1) Radiofrequente behandeling • Hoogfrequente elektrische stroom ter hoogte van de zenuw • Structuurveranderingen  veranderde pijngeleiding

16. Radiofrequente behandeling • Hoogfrequente elektrische stroom ter hoogte van de zenuw • Structuurveranderingen  veranderde pijngeleiding Sluijter et al. The Pain Clinic 1998; 11 (2): 109-117

17. Pijnlijke aandoening van het aangezicht  “Tic Douloureux” • Pijn uitgelokt door banale stimuli bv: • eten, wassen, scheren, koude, warmte en tocht Rozen Neurol Clin 2004

18. Radiofrequentebehandeling ganglion van Gasser Procedure

19. Radiofrequentebehandeling ganglion van Gasser Procedure: plaatsen electrode ondersedatie

20. Radiofrequentebehandeling ganglion van Gasser Procedure: naaldpositie

21. prevalentie op dit moment tussen de 17% en 30% van een populatie met lage rugpijn. De prevalentie lijkt toe te nemen met de leeftijd. Repetitieve belasting en/of accumulatie van laaggradige traumata ter hoogte van de facetgewrichten  Degeneratief

22. Lumbalgie>ischialgie Paravertebraal>axiaal Uitstralingspatroon: liesregio, laterale en posterieure zijde bovenbeen = preudo-radiculaire uitstraling

24. Anatomie

26. Zenuwwortelsbijmaligniteiten met zenuwinvasie of compressie. Bvbbrachialgiebijplexusinvasie door longtumor • Periferezenuwen: maligniteiten, neurinoma’s • Sympathischezenuwen (discogenepijn, chronischepancreatitis…)

27. =>Alcoholisatie-fenolisatie  Minder precies: groter letsel Perifere zenuwen, zenuwwortels (uitgesproken motorisch blok) Sympatische zenuwen: -pancreasca, levertumoren (coeliacus) -klein bekken tumoren (Hypogastricus)

30. Neuromodulerend: Veranderengeleidingzenuwprikkelsnaar de hersenen toe zonderdestructie van de zenuw lokaleanesthetica+/-corticoïden: subacuteneuropatischepijn Gepulseerderadiofrekwentie PRF: Dorsaalsensibel ganglion, periferezenuwen - ruggenmergstimulatie DBS en motorcortexstimulatie: centraleneuropatischepijn

31. Subacute neuropatische pijn: radiculaire pijn -discushernia -vernauwd neuroforamen Effect van lokaal anestheticum Membraanstabiliserend effect van corticosteroïden+ anti-inlammatoir effect

34. Midline-paramediaan Lokaal anestheticum en depot corticoïd Eenvoudige techniek Blind Korte en middellange termijn effect EBM :Moderate evidence

35. -Preciezere toediening -Lokaal anestheticum en depot corticoïd -Radioscopie: visualisatie spreiding - Foraminale hernia’s - Ook eenvoudige techniek - Korte en lange termijn effect - EBM : strong evidence

37. Radiofrequente behandeling • Hoogfrequente elektrische stroom ter hoogte van de zenuw • Structuurveranderingen  veranderde pijngeleiding Sluijter et al. The Pain Clinic 1998; 11 (2): 109-117

38. Blokkerenneurotransmissie door veranderingcelmetabolisme • Chronischepijnklachten • Toepassingsgebieden: Algemeen: Overalwaareventueleuitvalernstigegevolgenheeft spinalewortelscervicaal, dorsaal,lumbaal periferezenuwen (ilioinguinalisneuralgie, meralgiaparesthetica, suprascapularisneuralgie, occipitalisneuralgie…)

43. Epiduraleneurostimulatie

44. Modulatie van transmissie in betrokken segment: • -activatie inhiberende neuronale circuits in de dorsale hoorn • -Paresthesieën in getroffen gebied • -FBSS-Perifere neuropatische pijn-CRPS -Percutaan of chirurgisch

45. Epiduraleneurostimulatie

46. Spinaleanalgesie Continue rachi-anesthesie via catheter in cerebrospinaal vocht Opiaten +/- lokale anesthetica Centrale toediening: minder bijwerkingen omwille van kleine dosis (effect 600mg Morfine Per os=1mg spinaal) Medicamenteus en invasief uitbehandelde kankerpatiënten

47. Spinaleanalgesie

48. Spinaleanalgesie