Dr. Mehmet I.CELEBILER TELKODER

1. ww.telkoder.org.trŞEHİT DANİŞ TUNALIGİL SOK. 2/34 MALTEPE 06570 ANKARA TURKEYTel: +90 312 232 14 52Fax: +90 312 232 13 80 Dr. Mehmet I.CELEBILER TELKODER

2. ALTYAPIYA DAYALI REKABET, KIT KAYNAK KULLANIMI, ORTAK YERLEŞİM ve TESİS PAYLAŞIMI, GEÇİŞ HAKKI, ALTYAPI HİZMETİ AYIRIMI Telecommunication Infrastructure for Fixed Line Service • Local Loop is owned by Turk Telekom and reaches about 18 million subscribers most on copper wires; • Cable TV network is owned by Turksat, a government entity with special rights; passes some 2.5 million homes; • The trunk network, using optical fiber, is largely owned by Turk Telekom; • It is not known whether Turk Telekom has plans for NGN and NGA; Dr. Mehmet I.CELEBILER TELKODER

3. Mobile operators, unable to get fiber capacity from Turk Telekom are now laying their own fiber; • There are 15 new operators licenced to implement and operate infrastructure, less than 10 of these are active; • The NGA is being developed by the mobile operator Turkcell instead of the incumbent Turk Telekom; • Shared use of the fiber infrastructure is a necessity independently of its builder, because of the cost of duplication; • Now that the 3G licences have been awarded, WiMax licences will follow and MVNO licencing is possible it is likely that the NGA will be over the air; Dr. Mehmet I.CELEBILER TELKODER

4. While only a minimal number of local loops were unbundled in Turkey, European countries are talking of unbundling the NGA fiber loops; • It is therefore time for the NRA (BTK) to move quickly to open the road to those who are ready to implement the NGN and NGA in Turkey and to those who are interested in using these by paying in accordance with reasonable, cost based tariffs; • If companies owning infrastructure continue to hide their costs and demand unreasonable rental or usage fees, then the NRA (BTK) should consider imposing functional separation. Dr. Mehmet I.CELEBILER TELKODER

5. Yatırımların Karşısındaki Engeller • Türkiye'deki dar telekomünikasyon yetkilendirme sistemi dahilinde altyapı yatırımı teşvik edilmiyor. Altyapı yatırımları, büyük ve uzun vadeli yatırımlardır. Bu yatırımlar, ancak geniş bir hizmet yelpazesi sunabilme imkanı olduğunda ticari bir anlam taşıyorlar. Telekomünikasyon pastasının sadece küçük bir bölümünün rekabete açık olması, yenilikçi hizmetlerin yetkilendirme durumunun bugün bile bir soru işareti ile tanımlanabilmesi altyapı yatırımlarını frenliyor. • Örneğin; işyeri veya eve kadar fiber çekmek.  İlgili ev veya işyerinin telekom harcama pastasına bakarsanız, içindeki internet erişimi ve UMTH paylarının çok küçük olduğunu, büyük payın şehiriçi ve GSM aramalarında olduğunu görürsünüz.  Ama mevcut sistemde sadece ve sadece bu küçük paya oynamak mümkün. Dr. Mehmet I.CELEBILER TELKODER

6. Kamu Kuruluşlarının Geçiş Hakkı Üzerinde Yarattıkları Sorunlar • Güzergah sahipleri güzergahlarını geçiş hakkı kira ücreti karşılığında açmıyorlar. Bunun yerine ihale yolu ile geçiş hakkını tek bir işletmeciye vererek tekel kurulmasına yol açıyorlar. Ama bu ihaleleri de bir türlü yapmıyorlar. Örnekler ; - Karayolları, otoyollar- TCDD - TEİAS • IBB yeni operatörlere altyapı paylaşım zorunluluğu getirdi. Ancak TT buna katılmıyor.  Ne mevcut altyapısını paylaşıma açıyor, ne de yeni yaptığı altyapısını. Altyapı paylaşımını TT uygulamıyor. Dr. Mehmet I.CELEBILER TELKODER

7. Yerleşik Operatör düzenlemeleri eksik, Operatörler arası ayırım meydana geliyor • TT dark fiber kiralamıyor.  Kendi internet omurgasında ticari olarak sunulan toptan hizmetleri (MetroEthernet, kiralik devre) değil, rakiplere açık olmayan dark fiberi kullanıyor. • PPC talepleri TT ve TK tarafindan geri çevrilmekte. • TT binalarına erişim hala çözülemedi. • Bu nedenle TT‘ ye orneğin genisbant toptan piyasasında rakip olmak çok zor. Dr. Mehmet I.CELEBILER TELKODER

8. Görüşümüze göre temel hizmetler haricindeki hizmetler, ticari ve idari olarak temel hizmetlere dayanmalıdır. Herhangi bir rakip operatör yerleşik operatörün kullandığı temel hizmetleri ücreti karşılığı alarak kendi hizmet yelpazesi ve tarife yapısını kurabilmelidir.  • Sabit hat ve Frame Relay port perakende ücretleri 5-6 YTL seviyelerinde. Ama dayanılan temel hizmet olan bakır tam paylaşımlı erişim 17 YTL !  Bu durumda etkin rekabet ortamı oturtulamıyor.  Her türlü fiyat sıkıştırması, çapraz subvensiyon uygulaması mümkün oluyor. • BTK nın kullandığı maliyet modellerini paylaşması ve görüşe açması altyapı paylaşımını geliştirmekte faydalı olacaktır.  Modelde yer alan parametrelerin TT nezdindeki değerleri ticari sır olarak kabul edilmesi bu değerlerden arındırılmış modelin paylaşılmaması için bir neden olmamalıdır. Dr. Mehmet I.CELEBILER TELKODER