1 / 59

GELUK en VRIJHEID Kunnen utilitaristen en libertaristen door éé n deur?

GELUK en VRIJHEID Kunnen utilitaristen en libertaristen door éé n deur?. Ruut Veenhoven Erasmus Universiteit Rotterdam Voordracht voor Libertatistische Partij Den Haag, 5 mei 2008. Geluk en vrijheid. Ideologie van groter geluk Kennis over geluk Is groter geluk wenselijk?

nixie
Download Presentation

GELUK en VRIJHEID Kunnen utilitaristen en libertaristen door éé n deur?

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. GELUK en VRIJHEIDKunnen utilitaristen en libertaristen door één deur? Ruut VeenhovenErasmus Universiteit Rotterdam Voordracht voor Libertatistische Partij Den Haag, 5 mei 2008

  2. Geluk en vrijheid • Ideologie van groter geluk • Kennis over geluk • Is groter geluk wenselijk? • Gaat geluk ten koste van vrijheid?

  3. Ideologie van groter geluk

  4. Ideologie van groter geluk • Filosofie • Geschiedenis • Actualiteit

  5. Ideologie van groter gelukFilosofie • Goed of kwaad van handelingen blijkt uit het nut ervan • Nuttigst is wat het meeste geluk oplevert voor het grootste aantal • Heet ‘utilitarisme’

  6. Ideologie van groter gelukGeschiedenis • Idee stamt uit 18e eeuwse Verlichting • Verwoord door Jeremy Bentham‘On morals and legislation’ (1789) • Verworpen door grote ideologieën • Kerk • Liberalen • Socialisten • Nationalisten

  7. Ideologie van groter gelukActualiteit • Eind van de ‘grote ideologieën • Roep om ‘positieve doelen’ • Toenemende waardering voor geluk • Meer kennis over geluk

  8. Kennis over geluk

  9. Kennis over geluk • Wat is ‘geluk’? • Is geluk meetbaar? • Hoe gelukkig zijn wij? • Wat bepaalt geluk? • Is groter geluk mogelijk?

  10. Wat is ‘geluk’?

  11. extern intern kansen uitkomsten Wat is ‘geluk’?Vier kwaliteiten van leven

  12. extern intern kansen leefbaarheid levensvaardigheid uitkomsten nut satisfactie Wat is ‘geluk’?Vier kwaliteiten van leven

  13. voorbijgaand duurzaam deel geheel Wat is ‘geluk’?Vier soorten satisfactie

  14. voorbijgaand duurzaam deel genieting deel-satisfactie geheel topervaring levensvoldoening Wat is ‘geluk’?Vier soorten satisfactie

  15. Wat is ‘geluk’Varianten

  16. Kan geluk gemeten worden?

  17. Kan geluk gemeten worden? • Door observatie? • van levenssituatie? • van fysiologie? • van gedrag? • Door vragen? • indirecte vragen? • directe vragen?

  18. Kan geluk gemeten worden? • Door observatie? • van levenssituatie? nee • van fysiologie? misschien • van gedrag? nauwelijks • Door vragen? • indirecte vragen? redelijk • directe vragen? goed

  19. Meten gelukVoorbeeld enkele enquêtevraag Alles bij elkaar genomen, hoe tevreden of ontevreden bent U tegenwoordig met Uw leven als geheel? 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Ontevreden Tevreden

  20. Hoe gelukkig zijn wij?

  21. Hoe gelukkig zijn wij?Zwitserland 2000

  22. Hoe gelukkig zijn wij?Zimbabwe 2000

  23. Hoe gelukkig zijn wij?Gemiddeld in landen rond 2000 • Denemarken 8,2 • Nederland 7,6 • België 7,3 • Duitsland 7,1 • Frankrijk 6,6 • Japan 6,2 • Rusland 4,4 • Zimbabwe 3.3

  24. Hoe gelukkig zijn wij?Gelukkige levensjaren 2000

  25. Wat bepaalt geluk?

  26. Wat bepaalt geluk? • Innerlijke oordeelsvorming • Bevorderlijke omstandigheden

  27. Wat bepaalt geluk?Innerlijke oordeelsvorming

  28. Wat bepaalt geluk? • Innerlijke oordeelsvorming • Bevorderlijke omstandigheden

  29. extern intern Kansen leefbaarheid levensvaardigheid uitkomsten nut Geluk Wat bepaalt geluk?Bevorderlijke omstandigheden

  30. extern intern Kansen Leefbaarheid biotoop Fitness uitkomsten Ecologische functie Survival Wat bepaalt geluk?Analogie met biologische theorie

  31. extern intern Kansen Leefbaarheid land levensvaardigheid uitkomsten Nut Geluk Wat bepaalt geluk?Bevorderlijke omstandigheden

  32. Welvaart en geluk in landen

  33. Geluk en inkomensongelijkheid

  34. Wat bepaalt geluk?Landkenmerken • Welvaart +.64 • Vrijheid +.64 • Rechtsorde +.54 • Sociale zekerheid +.13 • Inkomensgelijkheid +.00 Verklaarde variantie 70%

  35. Wat bepaalt geluk?Bronnen van verschil binnen landen Leefbaarheid omgeving • Sociaal economische positie ± 5% • Sociaal emotioneel netwerk ± 10% • Toeval ± 10% Levensvaardigheid • Aangeboren ± 30% • Aangeleerd ± 20%? • Levenskeuzen 25%?

  36. Groter geluk mogelijk?

  37. Groter geluk mogelijk?Verschil met andere landen • Denemarken 8,2 • Nederland 7,6 • België 7,3 • Duitsland (west) 7,2 • Frankrijk 6,8 • Polen 6,4 • Rusland 4,8 • Zimbabwe 3,2

  38. Groter geluk mogelijk?Trend Denemarken Nederland Rusland

  39. Groter geluk wenselijk?

  40. Groter geluk wenselijk? • Wenselijk geluk als zodanig • Wenselijk gevolgen van geluk • Wenselijkheid moreel primaat van geluk Niet volgens ‘Brave New World’

  41. Groter geluk wenselijk? Veronderstelde negatieve gevolgen • Passief, oncreatief • Onkritisch, onvrij • Egocentrisch Achterliggende theorie • Ongeluk motor van gedrag • Gelukkig door gemak

  42. Groter geluk wenselijk? Geobserveerde positieve effecten: l • Actiever • Socialer, Betere burgers • Gezonder Theoretische verklaring: • Geluk als OK-signaal • ‘Broader and Build’ theorie

  43. Gaat geluk ten koste van vrijheid?

  44. Gaat geluk ten koste van vrijheid? • Door vereiste condities voor geluk? • Door onbedoelde consequenties van geluk?

  45. Gaat geluk ten koste van vrijheid?Wat voor vrijheid? • Mogelijkheid te kiezenSocial freedom • Economische vrijheid • Politieke vrijheid • Private vrijheid • Vermogen om te kiezen • Durf Psychological freedom • Kennis Potential freedom

  46. Gaat geluk ten koste van vrijheid?Geluk en vrijheid in landen Mogelijkheid om te kiezen • Economische vrijheid • Politieke vrijheid • Private vrijheid

  47. Geluk en economische vrijheid

  48. Geluk en politieke vrijheid

More Related