290 likes | 435 Views
(Gebrek aan) (prikkels voor) innovatie in het onderwijs. Frank Kalshoven, juni 2010. Inhoud. De Argumentenfabriek en Onderwijs Analyse Micro: de schoolorganisatie Meso: de (cultuur in de) sector Macro: het systeem Beleid Conclusies. De Argumentenfabriek.
E N D
(Gebrek aan)(prikkels voor) innovatie in het onderwijs Frank Kalshoven, juni 2010
Inhoud • De Argumentenfabriek en Onderwijs • Analyse • Micro: de schoolorganisatie • Meso: de (cultuur in de) sector • Macro: het systeem • Beleid • Conclusies
De Argumentenfabriek • Missie: de fabriek helpt mensen en organisaties helder denken door informatie te visualiseren.
De Argumentenfabriek en onderwijs (1) • Innovatieprojecten: • Netwerkschool (1.0), 12-plussers • Netwerkschool (1.1, 2.0), MBO • Sterrenschool (1.0, 2.0), PO/KO • Loopbaanschool (1.0), VMBO
De Argumentenfabriek en onderwijs (2) • Strategietrajecten scholen • Argumenten- informatiekaarten, o.a.: • Nieuwe Leren • Horizontale mobiliteit • Herintreden • Leve lang leren
De Argumentenfabriek en onderwijs (3) • Stelselanalyse ten behoeve van Netwerk Onderwijs Innovatie • Wat kunnen overheid en sociale partners doen om de arbeidsproductiviteit in het onderwijs te verhogen?
Analysekader • Micro • Meso • Macro
Micro (1) • Centrale vraag bij innovatieprojecten: • Als je morgen overnieuw mocht beginnen, hoe zou je het dan doen gegeven bestaande kennis over klanten, technologie, organsiatie, prijs productiemiddelen etc. • Business Process Re-enginering
Micro (3) • Op hoofdlijnen is het antwoord steeds: • Van producentenlogica naar dienstverlenersdenken • Van vaste ‘klassenschool’ naar ‘massamaatwerk’ • Van homogene arbeid naar taakverdeling en specialisatie • Van arbeidsintensief opschuiven richting kapitaal- en technologie-intensief • Van ‘lesleren’ naar ‘e-leren’ en ‘doe-leren’
Micro (4) • Op hoofdlijnen is het antwoord ook: • Onderwijs kan heel veel beter met hetzelfde budget • Onderwijs kan ook wel beter met een kleiner budget
Micro (5) • Wat houdt schoolbesturen en -directies tegen? • Kennis (vgl cie-Don) • Kunde (echte managementkunde) • Cultuur (‘onderwijsprovincie’) • Prikkels (waarover straks meer) • (Docenten)
Meso (1) • Onderwijspolder speelt (nog?) geen positieve rol • Nadruk ligt vooral op meer budget/ hogere salarissen • Nadruk ligt onvoldoende op kwaliteit en innovatie
Kernvraag • Hoe krijg je schoolbesturen en -directies zo gek dat ze zelf gaan innoveren? • Blokkades opruimen • Prikkels aanbrengen • Niet: hoe gaat OCW innoveren?
Disciplineringstekortalgemene observaties stelsel • Verlangde prestaties niet expliciet • Weinig (echte) transparantie • Hoge toetredingsbarrières • Zwak toezicht ---------------------------------------------- • Overregulering (regels en cao’s) • Bekostiging (nodeloos) ingewikkeld
Systeemprikkelsvoorbeelden 1 • Legio mogelijkheden om geen-spijt-beleid te voeren, bijvoorbeeld: • Gebruikersinformatie: afdwingen of zelf organiseren van transparantie over kwaliteit scholen/opleidingen. • Vereenvoudiging, bijvoorbeeld het schrappen alle regels rond vakantie. • Expliciteren prestaties die scholen (besturen) geacht worden te leveren.
SysteemprikkelsVoorbeelden 2 • Voorbeeld: • In CAO’s is veel tijd gereserveerd voor scholing. • Over de effectieve besteding hiervan bestaan grote twijfels. • Er zijn nogal wat klachten over de kwaliteit van docenten (kennis én vaardigheden). • Een scholingspuntenregistratiesysteem naar analogie van artsen (BIG-registratie) verzekert effectieve inzet bestaande scholingstijd. • (PM: ook voor management).
SysteemprikkelsVoorbeelden 3 • Combinatiepakket: • Lumpsum in PO en VO modelleren naar hoofdlijn bestaande systeem voor mbo. • ‘Extra geld’ uit potjes in de lumpsum stoppen. • Expliciteren in ruil voor bekostiging verlangde prestaties. • Brede centrale examinering in PO (invoeren), VO (aandeel vergroten) en MBO (aandeel vergroten). • Hard onafhankelijk toezicht op de prestaties met sanctioneringsboeket toezichthouder.
Tot slot • Innovatie impliceert groei van arbeidsproductiviteit. • Innovatie maakt een kwaliteitssprong mogelijk: beter onderwijs voor hetzelfde geld. • Micro is innovatie mogelijk (directies en besturen). • Meso moeten sociale partners de argwaan voorbij (werkgevers en vakbonden). • Macro moeten de prikkels de goede kant op worden gezet (OCW).