240 likes | 416 Views
Norsk bibliotekhistorie – nokre personlege merknader. Jan Olav Gatland, UB Bergen Det 73. norske bibliotekmøte, Stavanger 22.3.12. Historia er vår. Vi har alle ei historie eller fleire, ikkje minst bøker, boksamlingar og bibliotek. Arkivere Dokumentere
E N D
Norsk bibliotekhistorie – nokre personlege merknader Jan Olav Gatland, UB Bergen Det 73. norske bibliotekmøte, Stavanger 22.3.12
Historia er vår • Vi har alle ei historie eller fleire, ikkje minst bøker, boksamlingar og bibliotek. • Arkivere • Dokumentere • PliktavlevereFormål: “vitnemål om kultur og samfunnsliv blir bevart for framtida og gjort tilgjengeleg som kjeldemateriale for forsking og dokumentasjon” (nb.no).
“Folkebibliotekene er et centralt led i kulturarbeidet. Bøkene er det viktigste arbeidsredskap i det organiserte oplysningsarbeidet. Men bøker er dyre – for dyre til at de aller fleste [---] har råd til selv å skaffe sig dem i den utstrekning de gjerne vilde. Det er bare gjennem bibliotekene bøkene for alvor kan nå frem til de brede lag av folket.»
Rett svar: • Halvard Lange, seinare utanriksminister: «Biblioteker og bokutvalg» i Kamp og Kultur nr 1, 1936. • Arne Kildal, bibliotekar og seinare bibliotekdirektør for Statens bibliotektilsyn kom med eit svar i nr 2.
Amor librorum nos unit. Universitets-biblioteket i Bergen 1825-1996
Nicolai Klimii iter subterraneum : novam tellurius theoriam ac historiam qvintæ monarchiæ adhuc nobis incognitæ exhibens e Bibliotheca B. Abelini. Hafniæ & Lipsiæ : Sumptibus Jacobi Preussii, MDCCXLI.
Ludvig Holberg: Epistola CCXL "Udi Theodori Bibliothek sees paa en Hylde Bøger af hvidt, sort og fransk Bind sammen-mængede: intet Syn kand foraarsage større Væmmelse. Dette er ikke nok: jeg haver ogsaa seet udi en Rad Bøger af differente Videnskaber, for Exempel: de Danske Skuespill lige ved Siden af Doct. Spener, saa at det er GUds Under, at saa stridig en Sammenblanding ikke haver foraarsaget Klammerie, og indbyrdes Kriig blant Bøgerne."
Innflytting utan å stengje lesesalen «UB flytta på ein halv time« (Avisa Dagen)
Bibliotekhistorie=Kunnskapshistorie «Bergens Museums Bibliotek 1825-1946» **** Hemstad, Ruth (red): Opplysning, vitenskap og nasjon. Bidrag til norsk bibliotekhistorie. Nasjonalbiblioteket 2011
Leseselskap osv • Foreningenaf 22. December, 1845 (litterairt-selskabelig tendens + Ibsen, Bjørnson) • Bergens Athenæum, 1854 (gje vanlege folk tilgang til pop.-vitskapl. litt) • Foreningenfor populære forelæsninger, 1868 («til underholdning og belærelse om de ting, hvormedvidenskaben sysler, og om densfremskridt»)
Fagreferentrolla • Berntsen, Bredo 2000: «Fagreferentene før og nå» i Synopsis nr. 5, s. 279-288. • Rev. versjon i UBOs jubileumsbok: Kunnskap - samlinger - mennesker: Universitetsbiblioteket og forskningen gjennom 200 år. Red.: Signe Brandsæter og Svein Engelstad (Oslo 2011, s. 155-163)
Ringen er slutta Kom til Bergen Museum i 1834. UBs eldste bokmanuskript frå 1199, frå eit belgisk kloster. Hieronymos’bibelkommentarar, 166 pergament-blad skrivne på på begge sider, i to spalter med gotiske minusklar.