550 likes | 754 Views
Fysica van de atmosfeer 2007 College 1 09/02/07. De natuurkunde en scheikunde van de atmosfeer Hennie Kelder TUE KNMI H. Kelder@tue.nl Kelder@knmi.nl. Colleges, Sommen, beoordeling en uitleg Alwin Haklander, Haklande@knmi.nl Tentamen, mondeling Behandelde stof plus sommen
E N D
Fysica van de atmosfeer 2007 College 1 09/02/07 De natuurkunde en scheikunde van de atmosfeer Hennie Kelder TUE KNMI H. Kelder@tue.nl Kelder@knmi.nl
Colleges, Sommen, beoordeling en uitleg Alwin Haklander, Haklande@knmi.nl Tentamen, mondeling Behandelde stof plus sommen 8 colleges + excursie KNMI
Tijdschriften: Journal Geophysical Research Geophysical Research Letters Journal of Atmospheric Science Tellus Annales Geophysica Atmospheric Environment Quarterly Journal of Royal Meteorological Society Journal of Climate
Historie KNMI • KNMI bij Koninklijk Besluit opgericht 31 januari 1854 • Prof. C.H.D. Buys Ballot (1817-1890), eerste hoofddirecteur, locatie sterrenwacht “Sonnenborgh” in Utrecht • 1897 KNMI naar De Bilt De sterrenwacht “Sonnenborgh” Prof. C.H.D. Buys Ballot
Missie en taken van het KNMI KNMI, het nationale kennisinstituut op het gebied van weer, klimaat en seismologie TAKEN: • Opstellen van algemene weersverwachtingen en waarschuwingen voor gevaarlijke weersomstandigheden, • monitoring van het klimaat; het inwinnen van meteorologische data; het beheren van de infrastructuur • luchtvaartmeteorologie • wetenschappelijk onderzoek en advies op het gebied van weer, klimaat en seismologie
Het KNMI • KNMI sinds 1995 agentschap van Ministerie van Verkeer & Waterstaat • KNMI heeft 450 mensen in dienst • Sector klimaatonderzoek en seismologie 120 medewerkers • Onderzoek aardobservatie klimaat 30 mensen Hoofdvestiging De Bilt
Klimaat verandert natuurlijke variabiliteit en uitwendige oorzaken 1. Vulkaanuitbarstingen 2. Zonne-activiteit
Atmosfeer veranderingen door toename broeikasgassen CO2 CH4 (IPCC, 2001)
Antropogene CO2emissies Gt C (Image 2.2, 2001; OECD, 1995)
IPCC 4e Assessment Report Working Group I The Physical Science Basis Paris february 2, 2007 KNMI, 7 februari 2007
De Telegraaf Oktober 2004
De atmosfeer ontvangt zonnestraling en deze straling bepaalt mede temperatuur, dynamica en chemie • Atmosfeer gekoppeld aan roterende aarde en Coriolis kracht is belangrijk voor dynamica atmosfeer • Atmosfeer bevat naast gassen water en deeltjes en dus wolken die een grote rol spelen in verdeling van water en in de stralingsbalans Samenstelling van atmosfeer verandert door natuurlijke en antropogene invloeden en zijn gekoppeld aan klimaatveranderingen.
Menselijke invloed op chemische samenstelling van de atmosfeer broeikasgassen aërosolen
Rekening houdend met luchtdruk, samenstelling atmosfeer, zwaartekracht, temperatuurprofiel en terugkoppelingen kan broeikaseffect bepaald worden: Broeikaseffect op Venus en Mars Venus: 500 K opp.temp= 733 K Mars: 3 K opp.temp= 218 K Ter vergelijking: Aarde: 33 K opp.temp= 288 K
Waarnemingen vanaf grond, in situ, vanuit vliegtuigen en satellieten Processtudies Stratosfeer-troposfeer uitwisseling Stralingstransport Wolken Numerieke Modellering Atmosfeer Heden beschrijven Verleden simuleren Toekomst verwachten
SatellietwaarnemingenENVISAT SCIAMACHY: 2002 – 2010 ? ENVISAT
Mini ozongat boven Europa 30/11/1999 URL: http://www.knmi.nl/gome_fd/
De onderste 100 km van atmosfeer goed gemengd, homosfeer Daarboven met hoogte toenemende fractie van lichtere moleculen en atomen Bovenste deel atmosfeer lichtste deeltjes ontsnappen, exosfeer Atmosfeersamenstelling N2 (~80%) en O2 (~20%) sporengassen < 0.03 % spelen essentiële rol
Broeikas effect Stralingsbalans Klimaatsysteem Inkomende zonnestraling 342 Wm-2 Gereflecteerde zonnestraling 102 Wm-2 (circa 30%) Uitgaande infraroodstraling 240 Wm-2