130 likes | 322 Views
Fysica. Vermogen. Inleiding. Piet brengt 1000 kg bakstenen 3m hoog in 2 h. Een hijskraan levert dezelfde prestatie in 10 min. Vergelijk de geleverde arbeid. De geleverde arbeid is in beide gevallen even groot.
E N D
Fysica Vermogen
Inleiding • Piet brengt 1000 kg bakstenen 3m hoog in 2 h. Een hijskraan levert dezelfde prestatie in 10 min. • Vergelijk de geleverde arbeid. • De geleverde arbeid is in beide gevallen even groot. • Toch is er een verschil bij het leveren van deze arbeid. Waarin ligt het verschil? • Het verschil ligt in het tijdsverloop waarin de arbeid geleverd werd. • Vermogen Sint-Paulusinstituut5
Definitie • Het vermogen is de verhouding van de geleverde arbeid tot de tijd, waarin die arbeid geleverd werd. Sint-Paulusinstituut5
Eenheid Let op! Arbeid = W Watt = W Sint-Paulusinstituut5
Watt? • Vermogen Watt • Machines paardenkracht • Van waar komt dat? • James Watt • Het verhaal gaat zo … Sint-Paulusinstituut5
Paardenkracht • Het verhaal gaat zo dat Watt met pony’s werkte die kolen uit een mijn omhoog hesen. Hij zocht een manier om het vermogen van één van de dieren te kunnen beschrijven. • Hij vond dat een pony’s ongeveer 22,000 voet-pond arbeid leverde per minuut. • Hij vermeerderde dat getal met 50 % en legde paardenkracht vast op 33,000 voet-pond arbeid per minuut. • Paardenkracht verschijnt nu op jouw auto, grasmaaier, kettingzaag,… Sint-Paulusinstituut5
Wat paardenkracht betekent • Volgens Watt kan één paard 33,000 voet-pond arbeid leveren elke minuut. • Een 1-paardenkracht paard kan: • 330 pond kolen 100 voet omhoog brengen per minuut • 33 pond kolen 1000 voet omhoog brengen per minuut • 1000 pond 33 voet omhoog brengen per minuut Sint-Paulusinstituut5
Terug naar Watt • 1 paardenkracht = 746 watt Sint-Paulusinstituut5
Betekenis • Dit betekent dat een machine met een vermogen van één watt, na één seconde een arbeid geleverd heeft van één joule. Sint-Paulusinstituut5
Voorbeeld Arbeid ↔ Vermogen Bergwandelaar ↔ Bergbeklimmer W = W = Δt ↓ Δt ↑ Sint-Paulusinstituut5
Voorbeeld Arbeid ↔ Vermogen • Een bergbeklimmer heeft veel tijd nodig om zijn lichaam een paar meters omhoog te hijsen langs een klif. • Een bergwandelaar kan gemakkelijk in een korte tijd evenveel meters stijgen doordat hij een gemakkelijker pad kiest. • Beide leveren dezelfde hoeveelheid arbeid maar de bergwandelaar doet deze arbeid in minder tijd dan de bergbeklimmer. Sint-Paulusinstituut5
Nieuwe expressie voor vermogen • Een sterke machine → krachtig (grote kracht) • → snel (grote snelheid) Sint-Paulusinstituut5
Voorbeeld • Een (sterke) rugby speler • → grote kracht • → een afstand • → korte tijd • te verzetten Sint-Paulusinstituut5