Kennararstarfið Hvað er góð kennsla? Fagmennsku- og starfskenningarhugtökin

1. KennararstarfiðHvað er góð kennsla?Fagmennsku- og starfskenningarhugtökin

2. Markmið • Varpa ljósi á nokkur álitamál sem snerta kennarastarfið • Reifa rannsóknir á góðum kennurum • Leggja grunn að skilningi á starfskenningarhugtakinu • Ræða leiðir sem kennarar geta farið til að efla sig í starfi (fagmennskan)

3. En fyrst: Nokkrar fullyrðingar um kennarastarfið

4. Þessar einföldu spurningar eiga sér engin (einföld) einhlít svör! • Hvað er kennsla? • Hvers konar starf er kennsla? • Á hverju byggist kennsla? • Hver eru megineinkenni kennarastarfsins? • Á hvað reynir fyrst og fremst í kennarastarfinu? • Hvað þarf til að ná árangri í kennslu?

5. Miðlun Fræðsla Vekja til umhugsunar Verkstjórn Uppeldi Mótun Áhrif Samskipti Gera kennarar þetta?

6. Hin mörgu hlutverk kennarans! * listamaður * hönnuður * innanhússarkitekt * fyrirmynd * samstarfsmaður * undirmaður * leiðsögumaður * fundarstjóri * verkstjóri * prédikari * uppalandi * yfirvald * dómari * ráðgjafi * fyrirlesari * umsjónarmaður * fóstra * hjúkrunarfræðingur * leikari * áhugamaður um allt milli himins og jarðar * vísindamaður * fræðimaður * sagnfræðingur * málfræðingur * stærðfræðingur * lestrarfræðingur * náttúrufræðingur * félagsfræðingur * hugsuður * hugsjónamaður * sá sem tendrar hugsjónaeld [„an inspirer of vision“) * sá sem gefur innblástur * upphafsmaður þróunar og nýjunga * sá sem stuðlar að umbótum * sá sem varðveitir gildi Byggt á Davies (1981)

7. Kennsla þykir afar flókið og margþætt starf * Meðalkennari á 500 sinnum samskipti við nemendur á venjulegum starfsdegi * Kennari framkvæmir um 1000 - 1500 einstakar aðgerðir (acts) á degi hverjum * Í hverri kennslustund tekur kennari 3-4 verulega afdrifaríkar ákvarðanir

8. Nokkur mikilvæg einkenni kennarastarfsins: 1. Unnið í margslungnu umhverfi (Multidimensionality) 2. Margt er að gerast í sömu andrá í skólastofunni (Simultaneity) 3. Ákvarðanir verður yfirleitt að taka á stundinni (Immediacy) 4. Margt ófyrirsjáanlegt kemur á daginn (Unpredictability) 5. Allra augu hvíla á kennaranum (Publicness) 6. Sameiginleg reynsla (History) (Doyle, 1986)

9. Veldur – hver á heldur! • Byggist árangur í kennslu öðru fremur á ákveðnum (meðfæddum) hæfileikum? • Er kennsla rétt eins og hvert annað starf sem hægt er að læra? • Er kennsla öðru fremur skapandi starf – listgrein?

10. Hvað er góð kennsla? Hvaða mælikvarða má nota? • Viðhorf nemenda • Viðhorf fagmanna (kennara, stjórnenda, kennslufræðinga) • Viðhorf annarra (foreldra) • Rannsóknir á kennurum sem ná árangri (hvernig á að mæla árangur kennara?)

11. Hvernig skilgreinið þið góða kennslu? Hugsið – ræðið: • Rifjið upp bestu kennarana ykkar? Hvers vegna náðu þeir til ykkar? Hvað réð úrslitum? • Rifjið upp verstu kennarana ykkar? Hvers vegna náðu þeir ekki til ykkar? Hvað réð úrslitum?

12. Og hvað segja rannsóknir? Rannsóknir á kennurum sem þykja ná óvenjulega góðum árangri skipta hundruðum Leitarorð: Effective Teachers, Excellent Teachers, Outstanding Teachers, Expert Teachers

13. Mikilvægt þvert á allar aðferðir Framkoma kennarans Smitandi áhugi Tjáning Raddbeiting Virk hlustun Markvissar spurningar Líkamstjáning Augnsamband Skýrt skipulag Miklar væntingar + kröfur Góðar útskýringar Sanngirni Niðurstöður rannsókna Umhyggja - jákvæð samskipti Hlýleiki - kímni

14. Hvað segja nemendur að einkenni góða kennara (og slæma kennara)?

15. + - Hvernig meta nemendur kennara? Heldur aga Heldur ekki aga Kennir Kennir ekki Útskýrir Útskýrir ekki Skemmtilegur - vekur áhuga Leiðinlegur Sanngjarn Ósanngjarn Þurr á manninn - kuldalegur Vingjarnlegur Byggt á Nash 1977. Nemendur voru 12 ára

16. Viðhorf 1000 unglinga Neðstu 5 atriðin: • Leiðinleg kennsla • Útskýra illa • Mismuna nemendum • Neikvæð viðhorf • Gera of miklar kröfur Efstu 5 atriðin: • Kímnigáfa • Vekja áhuga • Kunna námsefnið • Útskýra vel • Gefa sér tíma til að hjálpa nemendum NASSP, 1997

17. Léttir í lund (49) Skemmtilegir, glaðlyndir, hressir, skapgóðir, fyndnir, geta hlegið Þolinmóðir - skilningsríkir eða hjálpsamir (25) Kenna vel eða útskýra vel (20) Þeir eru ágætir /góðir/allt í lagi (19) Strangir - passlega strangir eða ekki of strangir (17) Virðing - umhyggja (8) Hægt að tala við þá (5) Önnur atriði (17) Veikir/gefa frí (10) Ekkert (3) Hvað er það besta við kennarana? (Svör 164 ísl. nem)

18. Í vondu skapi, stressaðir, öskra, æsa sig, reiðir (26) Óþolinmóðir (19) Kenna eða útskýra ekki vel (16) Ekkert (17) Of miklar kröfur (9) Leiðinlegir (9) Hjálpa bara sumum (7) Of strangir (5) - ekki nógu strangir (5) Annað: Tillitslausir (3), ósanngjarnir (2), vond lykt af þeim (2), lélegur húmor (2), smámunasamir (1), ná ekki sambandi (1) fljótfærir (1) Hjálpa ekki (5) Gefa aldrei frí (5) Það versta við kennarana? (Svör 164 ísl. nem)

19. Hvað er starfskenning? Kenning okkar um góða kennslu: • Reynsla (eigin reynsla – fyrirmyndir – víti að varast) • Samræður við aðra • Lestur • Rannsóknir • Ígrundun • Viðhorf – gildi

20. „Hinn fullkomni kennari“ Hinn fullkomni kennari er ekki til . . . Allir geta bætt sig í kennslu . . . Enginn getur orðið fullkominn kennari, fáir ná því að verða frábærir á öllum sviðum en allir geta orðið betri. Kjarni þess að vera fagmaður er stöðug viðleitni til að bæta sig í starfi. (Byggt á Brophy og Good 1987, bls. 524)

21. Fjögurlykilatriði Virðing fyrir nemendum Þekking Áhugi „Sjálfs- öryggi”

22. Dæmi um aðferðir til að bæta kennsluhæfni sína • Hugsun - ígrundun (!) • Samræður • Fylgjast með kennslu • Lestur handbóka – fagrita • Prófa mismunandi aðferðir skipulega • Félagamat (tveggja eða þriggja manna teymi) • Upptökur • Viðhorfakannanir

23. Niðurstöður • Hverjar eru mikilvægustu ályktanirnar sem við drögum af þessari umræðu? • Hvað svo ...?