SÖNDÜRME MADDELERİ, CİHAZLARI ve KULLANMA TEKNİKLERİ

1. SÖNDÜRME MADDELERİ, CİHAZLARI ve KULLANMA TEKNİKLERİ

2. SÖNDÜRME YÖNTEMLERİ; Yanma olayını ortadan kaldırmak için izlenmesi gereken yolların uygulama usulleridir

3. BU YÖNTEMLER; • Soğutma • Boğma • Yakıt Giderme • Zincirleme Reaksiyonu Engelleme

4. SOĞUTMA; • Yanıcı maddenin ısısı alınarak, tutuşma derecesinin altına düşürmektir. Örn; A Sınıfı (katı) yangınlarda su ideal soğutucudur.

5. BOĞMA; • Yanma için gerekli olan oksijen miktarını düşürmektir. Örn; Kapalı mekanda co2 tüpüyle müdahalede ortamdaki oksijen yanma için gerekli olan % 16’nın altına düşürüldüğü zaman yanma sona erer.

6. YAKITI GİDERME; • Yangının kaynağını (yanıcı madde) keserek veya ayırarak yanmayı durdurma. Örn; Doğalgaz veya LPG yangınında vananın kapatılması durumunda yanıcı maddenin akışının kesilmesi.

7. ZİNCİRLEME REAKSİYONU ENGELLEME; • Yanma üçgenini bozabilecek söndürme maddelerinin etkisidir. Örn; Kuru kimyevi tozlar, CO2 söndürücüler reaksiyonu bozar.

8. SÖNDÜRME MADDELERİ ve ÖZELLİKLERİ • Söndürme maddelerinin kullanılması, yanıcı maddenin türüne göre değişkenlik arzeder. • Yangınlarda başarılı olmanın temel şartı uygun söndürme maddesi seçimine bağlıdır.

9. SÖNDÜRME MADDELERİ; • Su • Köpük • Kuru Kimyevi Toz (K.K.T) • Karbondioksit (CO2) • Özel müdahale tozları, kum,toprak v.s

10. SÖNDÜRÜCÜ MADDELERİ KULLANIM ŞEKLİ Söndürücü madde Tanıma harfi A B C D E • Su W X • Köpük S X X • BC Tozu P X X • ABC Tozu PG X X X • D tozu PM X • CO 2 K X X X • FM-200,NAF HA X X X

11. 1. SU; • Su, günümüzde en çok kullanılan söndürme maddesidir. A türü (katı) yangınların ideal söndürücüsüdür. Oluşan yangınların % 90’ı A türü yangınlardır.

12. SUYUN AVANTAJLARI; • Yangın söndürme maddelerinin en ucuzudur, • Zehirleyici etkisi yok, nötr bir madde, • Ahşap, tekstil, kağıt gibi yangınlarında etkili bir söndürme maddesi, • Araçlarda ve şehir şebeke sularındaki basınç etkili su ,uzak mesafeye kolaylıkla atılabilir. • Genelde her bölgede yeterli miktarda bulunur

13. SUYUN DEZAVANTAJLARI; • Elektriği iletir • 0 derecenin altında donması teminini güçleştirir, • Buz haline gelen su % 10 genleşir hortum ve pompalarda patlamalar oluşturur. • Hububat silolarında yeşermeye, şişmeye hacim genişlemesine neden olur, • Emici maddelere işlendiğinde ağırlaşarak çökmeye neden olabilir, • Bazı maddelere özelliğini kaybettirir, • Çok yüksek sıcaklıklara tatbikinde kimyasal olarak ayrışır, • Alevlenmiş gazların söndürülmesinde etkili değildir.

14. 2. KÖPÜK; • Basınçlı su+Deterjan+Hava karışımından mekanik olarak elde edilen, yağ veya sudan daha düşük yoğunlukta, tüm yüzeylere yapışabilen, yanan sıvıların üzerini örterek havayı kesen, küçük kabarcıklardan oluşan kararlı bir kütledir.

15. KÖPÜĞÜN SÖNDÜRME ETKİSİ; • Yanıcıyı kaplar, • Yanıcıyı bastırır, • Yanıcıyı ayırır, • Yanıcıyı soğutur.

16. KÖPÜK ÇEŞİTLERİ; • Ağır Köpük • Orta Köpük • Hafif Köpük

17. 3. KURU KİMYEVİ TOZ ; • Genellikle çok amaçlı kullanım için (ABC sınıfı) yapılmışlardır. • İçlerinde söndürücü kimyasal madde ve itici gaz bulunur

18. K.K.TOZ ÇEŞİTLERİ; • BC tozları • ABC tozları • D tozu ( Hafif metal tozları)

19. K.K.TOZLARIN SÖNDÜRME ÖZELLİKLERİ; • Ateşi boğarak söndürme, • Soğutarak söndürme, • Aleve karşı kalkan özelliği, • Zincirleme yanma olayını engelleme özelliği,

20. K.K.TOZUN AVANTAJLARI; • ABC Tozu çok maksatlı kullanılabilir • Büyük sıvı yangınlarında ani söndürme etkisi vardır • Kuru tozlar köpükle müşterek kullanılabilir • -50 ile +60 derecede kullanılabilir • Sağlığa kalıcı zarar vermez

21. K.K.TOZLARIN DEZAVANTAJLARI; • Kapalı mekanlarda toz ve kirlenmeye sebep olur • Basınçlı toz yanıcı tozları da havalandırabilir • Seyyar söndürücülerde ve kısıtlı miktarda bulunur • Müdahale sonrası ateşlenmeye dikkat edilmelidir

22. KARBONDİOKSİT (CO2) SÖND; • Yapay olarak elde edildiği gibi doğada serbest olarak da bulunur. • Yanıcı bir gaz değildir • Ortamdaki oksijen oranını yanma için gerekli olan % 16’nın altına düşürerek söndürme etkisini gösterir.

23. Özellikle sıvı ve gaz yangınlarına (B ve C sınıfı) karşı etkili bir söndürücüdür • Gaz çabuk dağıldığından kısa mesafede (1-2.5 metre) etkilidir • Tüpte sıvı halde bulunan gaz dışarıda hızla genleştiğinden soğutucu etkisi vardır; hortum ucunda buzlanma meydana gelebilir

24. ÖZEL MÜDAHALE MADDELERİ; • Halonlar • NAF-S3 • İnergen • FM-200

25. PORTATİF YANGIN SÖNDÜRME CİHAZLARI; • Bu cihazlar, küçük çaptaki yangınların söndürülmesinde veya daha büyük çaptaki yangınlarda ilk müdahale amaçlı kullanılır. • Elle taşınabilir veya tekerlekli olarak imal edilirler.

26. Portatif Y.S.C. Kapasite ve Boşalma Süresi; • Kapasite Boşalma Süresi KKT. CO2 1 Kg 6 sn - 2 Kg 6-7 sn 6 sn 6 Kg 12 sn 9-10 sn 12 Kg 15 sn -

27. PORTATİF SÖNDÜRME CİHAZLARI SEÇİMİ; • Faaliyet konusu maddeye göre, • Mekanın büyüklüğü, yanıcı madde yükü ve bağımsız bölmelerin sayısına göre, • Taşınabilme kabiliyetleri ve getirebileceği risklere göre, • Söndürücü kullanımında özel ekipman ve teçhizat kullanımına göre, • Periyodik bakımları ve yeniden doldurulabilirlik durumuna göre.

28. BÜTÜN CİHAZLARDA KULLANIM İÇİN EN ÖNEMLİ ETKEN; EĞİTİMLİ VE PRATİK BECERİYE SAHİP KULLANICI, İNSAN UNSURUDUR !....

29. Bir Sonraki Dersimiz; İşyerinde Kullanılan İtfaiye Malzemeleri Hakkında olacaktır.

30. Çay Molası