Yayma Negatif Akciğer Tüberkülozlu Hastalarda Serum Kitotriozidaz Enzim Aktivitesinin Yeri

1. Yayma Negatif Akciğer Tüberkülozlu Hastalarda Serum Kitotriozidaz Enzim Aktivitesinin Yeri Cantürk Taşçı1, Serkan Tapan2, Ömer Deniz1, Arzu Balkan1, Metin Özkan1, İlker İnan1, İsmail Kurt2, Hayati Bilgiç1 1 GATF Göğüs Hast.ı AD. Ankara 2 GATF Biokimya AD. Ankara

2. Çıkar çatışması bulunmamaktadır.

3. Giriş Yayma negatif akciğer tüberkülozu olan hastalarda tedaviye başlama kararı vermeden önce radyolojik ve laboratuvar tetkiklerden faydalanırız. Birçok kez de, tüberküloz tanısında şüphede kaldığımız olgularda kültür sonuçları beklemekteyiz

4. Amaç Biz bu çalışmamızda, kitotriozidazın yayma negatif akciğer tüberkülozu vakalarında erken dönemde antitüberküloz tedaviye başlama kararındaki etkisini incelemeye çalıştık.

5. Materyal ve Metod Çalışmamız için yerel etik kuruldan onay alındı. Hasta ve kontrol grubu için çalışmaya dahil olduklarını onayladıkları “hasta onam formu” imzalatıldı.

6. Akciğer grafisine göre akciğer TB dan kuşkulanan yayma negatif hastalar ile yaş ve cinsiyet uyumlu sağlıklı kontrol grubu çalışmaya alındı.

7. Akciğer tüberkülozu kuşkusu olan olgulardan üç kez balgam ARB tetkiki için örnek aldık. • Balgam örneği veremeyen olgularda gastrik lavaj iki kez ve/veya bronş lavajı alındı..

8. Yayma negatif-kültür pozitif sonuçlanan ve akciğer tüberkülozu olarak kabul edilen olgularımızın sayısı ise 17 idi. • Yayma negatif-kültür negatif olarak sonuçlanan akciğer tüberkülozu sekeli olan olgularımızın sayısı 38 idi. • 20 kişilik sağlıklı kontrol grubu oluşturuldu.

9. Oluşturulan üç gruptan da serum kitotriozidaz enzim aktivite tayini için kan alındı. Alınan serumlar (-80) derecede saklanıp tek seferde çalışıldı.

10. Bulgular

11. Serum kitotriozidaz seviyesini; 29,0 nmol/saat/mlt olarak aldığımızda sensitivitenin %75, spesifitenin %78 olduğunu, 22,5 nmol/saat/mlt olarak aldığımızda ise sensitivitenin %89, spesifitenin %66 olduğunu tespit ettik.

12. Tartışma • Kitotriozidaz; Kitinaz protein ailesine ait, esas olarak makrofajlardan sekrete edilen 50 kDa ağırlığında aktif bir enzimdir.

13. Tartışma • Bilindiği gibi granülom oluşumunda alveoler makrofajların rolü büyüktür. • Yapılan çalışmalarda kitotriozidazın serum seviyesinin sarkoidoz ve tüberkülozlu olgularda yükselebildiği bilinmektedir.

14. Tartışma • Birçok hastalıkta serum seviyesi yükselebilmektedir. Bu hastalıklar; Gaucher hastalığı gibi lizozomal depo hastalıkları, B talasemi, akut malaria (plasmodium falciparuma bağlı), sistemik kandidiazis, granulamatoz hastalıklar şeklinde sıralanabilir. • Kitotriozidaz, makrofaj aktivasyon belirteci olarak kullanılabilmektedir.

15. Tartışma • Biz çalışmamızda, serum kitotirozidaz seviyelerinin sağlıklı kontrol grubuna göre akciğer tüberkülozu hastalarında istatistiksel olarak anlamlı oranda yüksek olduğunu tespit ettik (p<0,006). • Akciğer tüberkülozu sekeli olgular ile sağlıklı kontrol grubu arasında ise istatistiksel olarak anlamlı bir fark yoktu (p>0,05).

16. Tartışma • Akciğer tüberkülozlu olguların, tüm laboratuvar olanakları kullanıldığında yaklaşık %65’inin yayma pozitif vakalar olduğu bilinmektedir. • Antitüberküloz tedaviye başlamadaki en büyük sorun da yayma negatif olgularda yaşanmaktadır.

17. Tartışma • Akciğer tüberkülozu sekelli olgularımız ile sağlıklı kontrol grubunun kitotriozidaz değerleri arasında istatistiksel olarak fark bulunmaması, kitotriozidazın sadece aktif olan olgularda yükselebileceğini düşündürmektedir.

18. SONUÇ • Sonuç olarak, bu çalışma yayma negatif akciğer tüberkülozlu olguların tanısında serum kitotriozidaz ölçümünün faydalı olabileceğini düşündürmektedir. • Ancak serum kitotirozidaz düzeyinin tanısal değerini belirlemek için daha geniş olgu serilerine gerek vardır.