1 / 21

De politieke filosofie van Spinoza in relatie tot de staatsopvatting van Johan de Witt

De politieke filosofie van Spinoza in relatie tot de staatsopvatting van Johan de Witt. Kees Schuyt, Rijnsburg 22 maart 2014. Indeling. 1. Johan de Witt (1625 – 1672) en Spinoza (1632 – 1677) als tijdgenoten; grote sociale verschillen 2. Invloeden over en weer?

oksana
Download Presentation

De politieke filosofie van Spinoza in relatie tot de staatsopvatting van Johan de Witt

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. De politieke filosofie van Spinoza in relatie tot de staatsopvatting van Johan de Witt Kees Schuyt, Rijnsburg 22 maart 2014

  2. Indeling • 1. Johan de Witt (1625 – 1672) en Spinoza (1632 – 1677) als tijdgenoten; grote sociale verschillen • 2. Invloeden over en weer? • 3. Overeenkomsten: wiskunde; voorbeeldig leven; “Ware Vrijheid”; • 4. Verschillen: religie, metafysica, staatsopvatting in Politiek Traktaat; • 5. Conclusie: Spinoza reageert op “roerige tijden”.

  3. Tijdgenoten • Grote sociale verschillen: • J. de Witt uit een groot stedelijk regentengeslacht in concurrentie met Oranjevorsten ( Jacob de Witt) versus • Immigrantenzoon, van Joodse afkomst, religiekritiek in TTP. • Van Voorburg naar den Haag?

  4. Invloeden over en weer? • Een merkwaardig toneelstuk: Spinoza und De Witt (Helene Askanasy, 1931) • Naschrift: brief aan Oldenburg, contacten met de kring rond De Witt (van Beuningen e.a.) • Spinoza reageert op roerige gebeurtenissen (brief van mei 1665; echter niet 1672 – 1675)

  5. Invloeden over en weer ? (vervolg) • Spinoza adviseur van de Witt? Grote twijfel • De Staatkunde van Johan de Witt (proefschrift UvA door J.C. Naber 1882: • Kenmerken: • a) Zelforganisatie der Staten versus autocratie van Oranjevorsten (is niet: volkssoevereiniteit) • b) Buitenlandse politiek (vrije zee) • c) Vrede, veiligheid, voorspoed

  6. Invloeden over en weer? (vervolg) • Invloed van de Witt’s politiek op Spinoza’ s ideeën? • Enigszins te zien in TTP: eredienst van staatswege; vrij denken en vrij spreken over godsdienst; anti-predikanten, aanhangers van Oranje; (TTP, H 19; brief van L. van Velthuijsen, 1671); • Politiek Traktaat (1676, laatste brief van Spinoza 1676): Monarchie, Aristocratie, Democratie

  7. Overeenkomsten • Wiskunde • Voorbeeldig leven: een volmaakt Hollander, sober, practicewhatyoupreach • “Ware Vrijheid”(1650 – 1672)

  8. Verschillen • Religie ( De Witt, vroom christen; Spinoza “philosopheren” (natuurfilosofie) • Metafysica, Ethica Boek 1 t/m 5 • Spinoza: 3 typen van bestuur; de Witt: duaal

  9. Spinoza’s politieke filosofie • Politiek Traktaat : een realistisch boek • Zes moeilijke vragen • Drie lagen in de TP: metafysica, aard van de mensen, hoe mensen met elkaar omgaan; • Typering van Spinoza’s staatsopvatting: een machtsstaat (Hobbes), (nog) geen rechtsstaat; • Een sterke staat met absolute gehoorzaamheid

  10. Spinoza’s politieke filosofie ( vervolg) • Doel van de staat: een veilig en voorspoedig leven (rechtvaardiging van De Witt’s politiek?) • Hoe het doel van de staat bereikt kan worden: • Niet door recht alleen, wel door wetenschap, voorspoed en welvaart, tolerantie, vrije meningsuiting en verbetering van politieke inrichting; • Spinoza’s staatsopvatting is melioristsich, geen utopie

  11. Ik dank U voor Uw aandacht

More Related