Pensioenmiddag 23 November 2010 Stichting Pensioenfonds Rockwool

1. Pensioenmiddag23 November 2010Stichting Pensioenfonds Rockwool

2. Programma • 13.30 uur Ontvangst • 13.45 uur Welkom • 14.00 uur Ontwikkelingen Rockwool • 14.15 uur Paneldiscussie met Bestuur Pensioenfonds • 15.00 uur Afsluiting + borrel

3. Welkom • Mededelingen • Pensioenfondsen hard geraakt • Top 2 oorzaken • Cijfers Pensioenfonds Rockwool

4. Pensioenfondsen hard geraaktOverzicht Nederlandse pensioenfondsen

5. Top 2 oorzaken • RenteDaling van 4,95% ultimo 2007 naar 2,73% per 31 augustus 2010; 31 oktober 3,22% • Langere levensduurLevensverwachting mannen 85,5 jaarLevensverwachting vrouwen 87,3 jaar

6. Cijfers Pensioenfonds Rockwool • Vermogen en verplichtingen • Totaalrendement portefeuille • Dekkingsgraad en rente

10. Binnengekomen vragen Hoe staat er ervoor met onze dekkingsgraad? Wat is de peildatum voor meting van de dekkingsgraad?

12. Evaluatie momenten Herstelplan

13. Binnengekomen vragen Krijgen wij er in Januari iets bij? Inflatie correctie? Wij hebben er al enkele jaren niks er bij gehad en het leven wordt steeds duurder. Wanneer denk het Bestuur dat er iets bijkomt?

15. Binnengekomen vragen Nu de dekkingsgraad van ons pensioenfonds op het niveau ligt van ander pensioenfondsen, bestaat m.i. de mogelijkheid om aansluiting bij een groter fonds te zoeken. Wordt dit al onderzocht? Zo ja, wat zijn de resultaten?

16. Binnengekomen vragen Pensioengarantie Nu? In de toekomst?

17. Verloop uitkeringen + premie-inkomsten

18. Verloop uitkeringen

19. Verloop uitkeringen + vermogen

20. Binnengekomen vragen Heeft Rockwool in het verleden gebruik gemaakt van de pensioenpot om bijvoorbeeld investeringen te financieren?

21. Binnengekomen vragen Er zijn kennelijk problemen met niet nader gespecificeerd vastgoed. Graag details hierover.

22. Binnengekomen vragen Er zijn bedrijven (Océ, Shell, etc) die forse bedragen in hun pensioenfonds hebben bijgestort. Wat kunnen we dit gebied van Rockwool International verwachten? Stort Rockwool extra geld in het pensioenfonds om de verliezen van de kredietcrisis weg te werken tot de minimum dekkingsgraad?

23. Verloop uitkeringen + premie-inkomsten incl. extra premie Rockwool ΣEUR 23 mio

24. Effect van rente op pensioen Eenvoudig rekenvoorbeeld: Man Pensioenopbouw: 40 jaar Pensioenuitkering per jaar: EUR 1.000 Pensioenleeftijd: 65 jaar Levensverwachting: 85 jaar Aantal jaren pensioenuitkering: 20 jaar Benodigd doelkapitaal op leeftijd 65: EUR 20.000 Wat is benodigd vermogen bij start van pensioenopbouw?

25. Effect van rente op opbouw pensioen 4.166

26. Effect van rente op opbouw pensioen 9.058 6.131 4.166

27. Effect van rente op opbouw pensioen

28. Effect van rente op pensioen • Nieuwe prognose levensverwachting: • Man • AG 2005-2050 82,5 jaar • AG 2010-2060 85,5 jaar • Vrouw • AG 2005-2050 84,3 jaar • AG 2010-2060 87,3 jaar

29. Effect van rente op pensioen • Eenvoudig rekenvoorbeeld: • Man • Pensioenopbouw: 40 jaar • Pensioenuitkering per jaar: EUR 1.000 • Pensioenleeftijd: 65 jaar • Levensverwachting: 88 jaar • Aantal jaren pensioenuitkering: 23 jaar • Benodigd doelkapitaal op leeftijd 65: EUR 23.000 • Wat is benodigd vermogen bij start van pensioenopbouw?

30. Effect van rente op opbouw pensioen

31. Effect van rente op opbouw pensioen 4.791 4.166

32. Effect van rente op opbouw pensioen 10.416 4.166

33. Effect van rente op opbouw pensioen

34. Discussie punten Rente • DNB: Marktwaarde benadering is meest reëel; dus NL rente termijnstructuur (swaprente) hanteren • IFRS: Marktwaarde benadering: rente van bedrijfsobligaties van gezonde bedrijven hanteren • Pensioenfondsen beleggen niet alleen in staatspapier; rendementen overige beleggingen worden niet meegenomen bij bepaling pensioenverplichting • Pensioenfondsen beleggen ook in buitenlands staatspapier; Buitenlandse rentes blijven buiten beschouwing • Pensioenfondsen beleggen voor lange termijn. Hier past geen dagrente bij. Discussie over gemiddelde rente over een aantal jaren hanteren

35. Discussie punten huidige regelgeving Evaluatie Financieel Toetsings Kader 2 stromingen: Gebaseerd op zekerheid: huidige regels, inclusief plussen en minnen Minder zekerheid: versoepeling huidige regels, risico deelnemers neemt toe Eind 2011 gereed

36. Overige discussie punten • Pensioenleeftijd (AOW leeftijd) wordt aangepast aan levensverwachting (prikkel voor langer doorwerken) • Premie verhoging; Pensioenvermindering • Premiestabilisatie; pensioenambities in toekomst moeten vallen binnen de thans bestaande pensioenruimte • Beschikbaar premie systeem (minder zekerheid deelnemer) • Solidariteit tussen jong en oud • Meer vrijheidskeuze deelnemers in hoe te beleggen • Individuele flexibiliteit en verantwoordelijkheid; minder garanties en meer flexibele risicodeling • Inkomensplafond voor pensioenrechten

37. Overige discussie punten Financiële positie pensioenfonds is bepalend voor hoogte uitkering Bevolkingspiramide verandert. Groep actieven wordt gestaag kleiner t.o.v. groep gepensioneerden. Solventieregime: waar ligt balans tussen zekerheid en betaalbaarheid Houdbaarheid huidige 3 pijler systeem: Basispensioen voor alle ingezetenen (AOW); omslag financiering Collectieve aanvullend pensioen; kapitaaldekking met solidariteit Individuele pensioenproducten (bijv. lijfrenten, banksparen, etc)

38. Conclusie ? Veel discussie omtrent pensioenen Bestuur volgt ontwikkelingen op de voet Rente en prognose levensverwachting zijn erg bepalend in huidige regelgeving Weinig sturingsmogelijkheden in herstelperiode Nu afwachten wat politieke besluiten zijn op regelgeving Pensioen is in grote mate zeker, maar geen 100% garantie

39. Vragen ?